آیتالله هاشم هاشمزاده هریسی، از اعضای مجلس خبرگان طی گفتگویی درباره انتابات آینده این مجلس از کسانی که به گفته او “مردم را از خبرگان میترسانند” انتقاد کرد و به اشاره گفته های جنتی را توهم و شایعه خواند.
وی که با سایت نامهنیوز گفتگو کرده است، بااشاره به سخنان آیتالله جنتی در خصوص اینکه عدهای به دنبال تضعیف رهبر جمهری اسلامی هستند تا به خبرگان ورود پیدا کنند، گفت: “همه اینها شایعات است چرا که میخواهند مردم را از خبرگان بترسانند، برخی از خبرگان هراس دارند. هیچ فردی چنین تصمیم و برنامه و یا نقشهای برای این موضوع ندارد، همه آنها که میآیند کاندید میشوند به رهبر و کشور معتقدند و وفادار هستند و این اظهارات وهن رهبر است. همه جناحها به رهبری وفادار هستتند و این خیالات نتیجه توهم برخی از افراد است.”
سخنان آیتالله هاشمزاده هریسی پاسخ به اظهارات گاه و بیگاه دبیر شورای نگهبان درباره خطر انتخابات آینده مجلس خبرگان است. آیتالله احمد جنتی بیش از دو سال است که در اظهارات خود، بارها از احتمال تغییر ترکیب خبرگان و قدرت گرفتن مخالفان رهبری سیدعلی خامنه ای در آن، ابراز نگرانی کرده است.
او در تازهترین اظهاراتش که در گردهمایی سه هزار نفری ناظران شورای نگهبان استان مازندران در شهر ساری بیان شد، اعلام کرد: “اهمیت مجلس خبرگان رهبری از مجلس شورای اسلامی نیز بسیار بالاتر است، چون در مورد رهبری تصمیم می گیرد.” او با بیان این که “مجلس خبرگان رهبری فعلی مورد قبول است.” اضافه کرد: “اما عدهای به دنبال تضیف قدرت رهبری و ولایت فقیه در کشور هستند تا وارد مجلس خبرگان شوند و نقشههای خود را محقق کنند.”
او همچنین تاکید کرده بود: “شورای نگهبان افرادی که صلاحیت ندارند را اجازه ورود به [انتخابات] نمیدهد. […] این شورا کارنامه روشن و درخشانی دارد و نه به چیز یا کسی طمع دارد و نه این که تحت تأثیر تهدیدها قرار خواهد گرفت.”
آیتالله جنتی چند روز پیش از آن هم طی سخنانی در “مرکز موضوعشناسی احکام فقهی”، گفته بود: “باید با حساسیت از مسائل مربوط به انتخابات و کیفیت فعالیت افراد در آن مطلع باشید. الآن افرادی در این انتخابات فعال شده اند که مسئولیتهای بالایی هم دارند، اما اساساً چشم دیدن ولایت فقیه را ندارند و همه هَمِّشان افزایش قدرت خودشان و کاهش اقتدار ولایت است. البته تا الآن خدا لطف کرده و مانع تحقق اهداف آنان شده است.”
نگرانی دبیر شورای نگهبان و دیگر هواداران آیتالله خامنهای، تغییر ترکیب آینده خبرگان و قدرت گرفتن جریان نزدیک به آیتالله هاشمیرفسنجانی است. گرچه به نظر میرسد که حتی با تغییر ترکیب اینا مجلس نیز امکان محدود شدن قدرت آیتالله خامنهای وجود ندراد، اما گفته میشود که نزاع اصلی بر سر رهبر آینده جمهوری اسلامی است و نه رهبر کنونی آن. در واقع هر جریانی که در مجلس اکثریت را بر عهده داشته باشد، توان بیشتری بر تاثیرگذاری در انتخاب رهبر آینده خواهد داشت.
از سوی دیگر، از آنجا که مجلس خبرگان وظیفه انتخاب رهبر و نظارت بر بقای شرایط رهبری را دارد، و همچنین مطابق قانون اساسی همه قوانین مربوط به آن نیز در اختیار خود مجلس خبرگان است و نیازی به تصویب مرجعی دیگر ندارد، بصورتی بالقوه امکان قانونی محدود کردن قدرت رهبر را نیز دارد.
نگرانی راستگرایان تندرو در ایران، به دلیل هر دو سوی ماجرا است. کشمکش اسفند ماه سال گذشته بر سر ریاست مجلس خبرگان که در نهایت به شکست هاشمیرفسنجانی انجامید، بخشی از نزاع بزرگتری است که هنوز کاملا آشکار نشده است.
در آذرماه گذشته، علی مطهری نماینده جنجالی تهران، طی سخنانی خواستار نظارت مجلس خبرگان بر عملکرد رهبر جمهوری اسلامی شده بود. او تاکید داشت: “حرف من این است که وظیفه خبرگان بررسی عملکرد رهبری و زیر مجموعه ایشان بوده، اما خبرگان رهبری را ما تاکنون ندیدهایم که وارد این موضوع شود.”
این سخنان خشم محافظهکاران تندرو را برانگیخت. آیتالله سیداحمد علمالهدی، در اینباره گفته بود: “خبرگان، ناظر بر عملکرد رهبری نیستند چون رهبر ولی همه است و خبرگان نمیتوانند بر عملکرد ولی خود نظارت کنند. رهبری ولی است و خبرگان مُوَلّی علیه هستند و وقتی او ولی من است چه طور بر عملکردش نظارت کنم؟ نظارت خبرگان بر بقای شرایط رهبری است، نه نظارت بر عملکرد رهبر و خبرگان بر دفتر رهبری و دستگاههای زیر نظر ایشان نظارتی ندارند. افرادی که چنین مسایلی را مطرح می کنند فقه بلد نیستند و نمیدانند که مسایل دموکراسی لیبرال یک چیز است و اسلام موضوعی دیگر است.”
چنین تفسیری از جایگاه مجلس خبرگان، در سالهای اخیر و با افزایش قدرت آیتالله خامنهای ارائه شده است. حتی یکبار آیتالله مهدویکنی در زمانی که به ریاست مجلس خبرگان رسیده بود، اعلام کرد که نظارت این مجلس بر رهبر جمهوری اسلامی نه از نوع استصوابی است و نه از نوع استطلاعی، بلکه نوع جدیدی از نظارت است که او آنرا حراستی نامیده بود. مهدوی کنی گفته بود: خبرگان دو وظیفه دارد، تعیین رهبری یا تشخیص رهبری و وظیفه دوم خبرگان نظارت بر رهبری است. این نظارت یعنی چه؟ آیا این نظارت، نظارت استطلاعی است یا نظارت استصوابی؟ […] به نظر من هر دوی اینها به این معنا درست نیست. من میگویم این نظارت، نظارت حراستی است و این در دنیا هم هست. یعنی مراقبتی که منشأ حفظ رهبری باشد. نگذاریم کارهای خلاف در مملکت واقع شود یا حملاتی واقع شود یا ایشان مورد هجمه قرار بگیرد، خود ما باید سینهها را سپر کنیم و حفظ کنیم که تنها به میدان نیاید و صحبت کند. در خبرگان گفتم که شما باید از جایگاه رهبری حراست کنید.”
گفتنی است که مخالف اصلی نظارت مجلس خبرگان بر سیدعلی خامنهای، خود او است. آیتالله جنتی پیش از این درباره مخالفت رهبر جمهوری اسلامی درباره نظارت بر خودش مفصل سخن گفته و از جمله فاش کرده است که : “نظر عدهء زیادی از اعضای خبرگان بر این بود که باید هیأت تحقیق در نهادهای زیر نظر مقام معظم رهبری تحقیق و بررسی کند که آیا درست اداره می شود یا نه؟” اما به گفته جنتی خامنهای مخالفت کرده است.