معاون پارلمانی رئیس دولت اصلاحات، در سالروز برگزاری دادگاهی که طی آن “اعترافاتی” کرد که تا مدت ها مورد بحث رسانه ها بود، در صفحه فیس بوکش با انتشار عکسی از خود در آن دادگاه نوشت: “پارسال مثل امروزی دادگاه داشتیم. روز قبلش تمرین کرده بودیم. چه روزی بود…”
جمله ای که چند از ساعت پس از انتشار، در پایگاه خبری فراکسیون خط امام مجلس- پارلمان نیوز ـ دیگر سایت های خبری اصلاح طلبان و همچنین سایت تابناک نیز بازتاب یافت.
سال گذشته در چنین روزی و در پی برگزاری اولین جلسه دادگاه متهمان دستگیر شده پس از انتخابات، خبرگزاری فارس از قول ابطحی نوشت: معاون پارلمانی رئیس دولت اصلاحات طی سخنانی اصلاح طلبان را متهم کردکه “تقلب” را بهانه ای برای نگه داشتن مردم در خیابان‌ها کرده‌اند.
معاون پارلمانی دولت سید محمد خاتمی، پس از مدتی از زندان آزاد شد اما پس از خارج شدن از زندان هم هیچگاه به صورت رسمی درباره روند برگزاری آن دادگاه سخن نگفته، تا روز گذشته که با نوشتن یک جمله، نشان داد آن دادگاه ها “نمایشی” بوده است.
در دادگاه نمایشی چه گذشت؟
در اولین جلسه دادگاه “نمایشی” متهمان دستگیر شده پس از انتخابات که صبح روز شنبه 10 مرداد 1388 برگزار شد، به گزارش خبرگزاری فارس، نزدیک به نیروهای امنیتی نظامی، محمد علی ابطحی طی سخنانی با اشاره به کیفر خواستی که از سوی معاون دادستان تهران در ابتدای جلسه قرائت شد، گفت: “همه صحبتهایی که معاون دادستان مطرح کرد، بنده قبول داشتم اما مسائلی را باید مطرح کنم.”
در این توضیح “این مسائل” که فارس متن آن کامل را منتشر کرد، ابطحی تقلب در انتخابات را رد کرد و اظهارداشت: “تقلب واقعا در ایران وجود نداشت چرا که در انتخابات سال 84 وقتی فاصله کروبی و احمدی‌نژاد کمتر از نیم میلیون بود، وزارت کشور خاتمی نپذیرفت که کلمه تقلب مطرح شود لذا کروبی تخلف در انتخابات را مطرح می‌کرد و بنده تعجب می‌کنم که در این انتخابات با وجود اختلاف 11 میلیونی چگونه بحث تقلب پذیرفته می شود.”
بر پایه گزارش فارس، این عضو مجمع روحانیون مبارز تصریح کرده بود: “شخصا از معدود کسانی بودم که در موضوع انتخابات با حضور موسوی موافق نبودم. سال 84 که وی برای حضور در انتخابات مطرح شده بود، بنده مخالفت کردم چرا که این مقطعی که وی در سیستم حکومتی حضور نداشت، می‌توانست توهماتی برای موسوی ایجاد کند که این توهمات به کشور آسیب می‌زد.”
براساس متن منتشره فارس، معاون پارلمانی رئیس دولت اصلاحات در ادامه افزود: “آنچه که معاون دادستان به عنوان انقلاب رنگی یا مخملی عنوان کردند بنده فکر می‌کنم ظرفیت آن در کشور وجود داشت البته نمی‌دانم که نیت آن واقعا وجود داشته یا نه ولی اگر این ظرفیت در کشور ضعیف‌تری موجود بود، موفق می‌شد و در خصوص رسانه هم باید گفت که رنگ سبز بیشتر تبدیل به یک رسانه شده بود.”
بر اساس گزارش رسانه های رسمی، دادگاه متهمان حوادث پس از انتخابات دهم ریاست جمهوری برای محاکمه افرادی برپا شده بود که در حوادث پس از انتخابات دهم ریاست جمهوری، هدایت اغتشاشات را بر عهده داشتند، اقدام عملی در جهت تخریب و حادثه آفرینی کردند و یا به پوشش خبری حوادث در “سایت‌های معارض” یاری رساندند.
این دادگاه که در شعبه ۱۵ دادگاه انقلاب اسلامی تهران به ریاست قاضی صلواتی تشکیل شد، ظاهرا بصورت علنی و در ادامه به صورت رسمی غیرعلنی برگزار شد. اتهام همه متهمان این دادگاه اغتشاش، اقدام علیه امنیت ملی و زمینه‌چینی برای انقلاب رنگی بود. تعدادی از متهمان حاضر در دادگاه هم با خواندن متن‌هایی به اعتراف علیه خود و نزدیکان و برخی از مقامات نظام جمهوری اسلامی پرداختند.
نماینده هیچ رسانه مستقلی در این دادگاه ها نبود؛حتی سیمای جمهوری اسلامی نیز سخنان متهمین را به صورت گزیده و با گذاشتن صدای گوینده روی تصاویر، پخش کرد.
ناصح فریدی، دبیر سابق انجمن اسلامی دانشجویان دانشگاه تربیت معلم تهران، عضو مرکزی کمیته دانشجویی دفاع از زندانیان سیاسی و عضو شورای سیاست گذاری ستاد “شهروند آزاد” حامی مهدی کروبی، یکی از حاضرین در دادگاه های نمایشی بعد از انتخابات در مصاحبه با “روز” در مورد روند دادگاه های نمایشی گفته است: “زمانی که وارد سالن اجتماعات دادگاه شدیم دوربین های صدا و سیما را دیدم و خبرنگارانی راکه گزینش شده بودند، در میان آنها هیچ خبرنگاری از روزنامه های مستقل یا اصلاح طلب مشاهده نمی شد”.
بعد از انتشار متن اظهارات محمد علی ابطحی که در همین دادگاه ها مطرح شد شخصت ها و رسانه های نزدیک به اصلاح‌طلبان در صحت اظهارات منتسب به وی ابراز تردید کردند.احمد رضا تابش، دبیر فراکسیون اقلیت درمجلس شورای اسلامی، اولین کسی بود که به روند دادگاه های نمایشی اعتراض کرد. وی گفت: “نحوه محاکمه دستگیرشدگان که نه به وکیل دسترسی دارند و نه به خانواده‌هایشان و حتی خود زندانیان از اتهامات وارده مطلع نیستند، همه را بهت‌زده کرده است”. تابش این دادگاه را “ تکمیل سناریوی از پیش تعیین شده” دانست.
داریوش قنبری عضو فراکسیون اقلیت مجلس نیز گفت: “باید مشخص شود اعترافات در چه شرایطی بیان شده‌اند، اگر مشخص شود شکنجه صورت گرفته است، یقینا اعترافات هیچ ارزشی نخواهند داشت.”
سپس جبهه مشارکت ایران اسلامی طی بیانه ای با “فرمایشی” خواندن این دادگاه آن را “شوی نمایشی” نامید. در مورد اظهارات محمد علی ابطحی هم در همان بیانیه اعلام شد: “از نظر ما دیدگاه های آقای ابطحی درباره مسایلی که در دادگاه بیان کرد همان است که در زمان آزادی خود در سایت شخصی خود و در مصاحبه ها و ارایه نظرات بدون فشار و بازجویی و انفرادی و دیگر تضییقات بیان کرده بود. همان طور که در باقی تواب سازی های مشابه، دیگر اعتراف کنندگان پس از رهایی بر همان دیدگاه های سابق خود تاکید کرده اند و لذا بیش از این پرداختن به این پروژه نخ نما را موجب زحمت بی حاصل خود و مردم آگاه و هوشیار کشورمان می دانیم.”
بعد از جبهه مشارکت، مهدی کروبی، نامزد معترض به نتایج انتخابات، این دادگاه را “نمایشی ساختگی” خواند و اعلام کرد: “چنین نمایشی، اعتبار نظام را زیر سئوال می برد. چطور می شود در متن کیفرخواست این افراد به اعتقاد آنان به تقلب در انتخابات اشاره شده باشد اما پس از این مدت بازداشت، در مقابل دادگاه بگویند تقلبی صورت نگرفته است و ناظران و مجریان انتخابات وظیفه خود را به خوبی انجام دادند”.
میر حسین موسوی دیگر نامزد معترض به نتایج نیز این دادگاه را “دادگاهی تقلبی برای تطهیر انتخاباتی تقلبی” خواند و اظهارات چهره‌های اصلاح‌طلب در دادگاه مبنی بر “اعتراف به ارتباط با بیگانه و برنامه‌ریزی برای ساقط کردن نظام جمهوری اسلامی” را بی اساس و حاصل رنج آنان در مدت حبس و اجبار اعتراف گیران و شکنجه گران آنان خواند.
محمد خاتمی، رئیس جمهور پیشین ایران نیز، این دادگاه را نمایشی نامید و اعترافات مطرح شده را فاقد اعتبار و مغایر با قانون اساسی دانست.
دفتر اکبر هاشمی رفسنجانی، و همچنین مجمع تشخیص مصلحت نظام جمهوری اسلامی هم با انتشار بیانیه‌ای، اظهارات محمدعلی ابطحی را تکذیب کردند. در این بیانیه آمده است: “معلوم نیست چنین مطالبی در چه شرایط و ملاحظاتی بیان شده است.”
این واکنش ها با اعتراض آیت‌الله حسینعلی منتظری، مرجع شیعه در قم ادامه داشت. وی برپایی این دادگاه ها را محکوم کرد و آن را “غیر شرعی” دانست. این مرجع تقلید که اکنون دار فانی را وداع گفته است، در خصوص اظهارات برخی از شخصیت های اصلاح طلب در این دادگاه ها گفت: “شکستن شخصیت‌های سابقه‌دار و موثر در انقلاب و تشکیل نظام به بهانه‌های واهی و ناجوانمردانه، از گناهان کبیره است”.
در مقابل احمد رضا رادان، جانشین فرماندهی انتظامی کشور با بیان اینکه “اعترافات پخش شده بخش کوچکی از صحبتها است”، طی یک سخنرانی در سمنان گفت: “اعترافات پخش شده در دادگاه متهمان انقلاب مخملی بخش کوچکی از صحبتهایی بود که باید زده شود.”
استفاده از فیس بوک در غیاب رسانه های مستقل
پس از گذشت یک سال از دادگاه متهمان حوادث پس از انتخابات دهم ریاست جمهوری ایران، هنوز مشخص نیست در آن دادگاه ها چه گذشته است.ومحمد علی ابطحی، یکی از متهمین اصلی این دادگاه در حالی در صفحه فیس بوک اش از “تمرین” برای حضور در آن دادگاه می گوید، که اصلاح طلبان در داخل ایران عملا بدون تریبون و رسانه هستند و تقریبا تمامی رسانه های نزدیک به اصلاح طلبان به محاق توقیف رفته اند. بسیاری از شخصیت های اصلی این گروه سیاسی هم یا در زندان هستند یا به قید وثیقه های سنگین آزاد شده اند.
اما این اولین بار نبود که محمد علی ابطحی از صفحه فیس بوک برای بیان نظراتش استفاده کرد. او روز 30 اردیبهشت نیزدر حالی که حین خروج از از مراسم یابود آیت الله میرزا جوادآقا تهرانی در شهر ری مورد ضرب و شتم قرار گرفته بود در یادداشتی که بر روی صفحه فیس بوکش منتشر کرد، نوشت: “حین خروج از مراسم بزرگداشت مورد حمله چند لباس شخصی قرار گرفته ولی حمله به همین جا ختم نشده‌است. در وسط بزرگراه یک اتومبیل پراید جلویم پیچید و چندین موتور سوار با لگد و کابل و چاقو و اشک‌آور به اتومبیلم حمله کردند.”
وی در این یاداشت بر خلاف ادعای خبرگزاری فارس که پس از تائید خبر نوشته بود در آن مراسم “عده ای قصد برخورد فیزیکی با محمد علی ابطحی را داشتند، اما ماموران انتظامی مانع از این تعرض شده‌اند”، افزوده بود “کسی به کمک او نیامده و حمله‌کنندگان بی‌هیچ واهمه‌ای به کار خود پرداخته‌اند”.
