مطبوعات کردستان عرصه درگیری اصولگرایانی شده که برخی از آنان به جریان به اصطلاح«انحرافی»تعلق دارند و برخی دیگر به جناح مخالفان دولت.در چنین فضایی فعالین کرد می گویندمطبوعات کردستان قبل از آنکه دغدغه فعالیت حرفهای داشته باشند، ناگزیر به ارگان نهادهای این استان تبدیل شدهاند.
به گفته مدیرکل اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی کردستان”در حال حاضر دو پرونده مطبوعاتی در استان در دست بررسی است که جلسه رسیدگی به تخلفات احتمالی آنها با حضور هیات منصفه جدید در آینده برگزار خواهد شد.”
قباد میمنت آبادی، که این خبر را روز یکشنبه هفته گذشته در آیین تحلیف اعضای هیات منصفه مطبوعات استان کردستان در سنندج اعلام کرده گفته بود: “پرونده این دو نشریه با شکایت شاکی خصوصی در حال طی مراحل اداری است و هنوز به دادگاه ارجاع نشده است.”
در گزارش خبرگزاریهای رسمی از جمله ایرنا از سخنان این مقام مسئول استان کردستان اشارهای به اسامی دو نشریه مزبور نشده بود، اما اینک فعالان کرد میگویند یکی از این نشریات هفته نامه “ندای گروس” و شاکی آن هم عبدالجبار کرمی، نماینده اصولگرای سنندج و عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس است.
از سوی دیگر شش تن از نمایندگان کرد در مجلس شورای اسلامی با طرح پرسشی از وزیر فرهنگ و ارشاد، خواستار توضیح درباره علت عدم صدور مجوز برای “خبرگزاری کردپرس” شدند.
این نمایندگان طی نامەای که منابع خبری کردستان آن را منتشر کردهاند، با معرفی “خبرگزاری کردپرس” به عنوان یک “رسانه توانمند” خواستار توضیح وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در خصوص “کارشکنی” در صدور مجوز برای این وب سایت شده اند.
عبدالجبار کرمی، امین شعبانی، جلال محمودزاده و اقبال محمدی از جمله امضا کنندگان این نامه هستند.
طرح شکایت از نشریه “ندای گروس” و موضوع خبرگزاری “کرد پرس” را با اجلال قوامی، سخنگوی سازمان حقوق بشر کردستان در سنندج مطرح کردهایم. به اعتقاد او دعوای اصولگرایان کردستان به درون رسانهها کشیده شده و در این میان مطبوعات کردستان قبل از آنکه دغدغه فعالیتهای حرفهای داشته باشند، ناگزیر به ارگان نهادهای این استان تبدیل شدهاند.
خبرگزاری کرد پرس، دو سال پیش بعد از وعده سید احسان قاضی زاده، مدیرکل امور مطبوعات و خبرگزاریهای داخلی وزارت ارشاد آغاز به کار کرد.
مصاحبه با اجلال قوامی در پی میآید.
هفته گذشته مسئولان فرهنگی کردستان بدون ذکر اسم از رسیدگی به دو پرونده مطبوعاتی خبر دادند. شاکیان این رسانه ها چه کسانی بودند؟
این شکایتها توسط برخی نمایندگان استان کردستان در مجلس از مطبوعات منتقد کردستان که تعدادشان هم اندک است صورت گرفته. یکی از این هفته نامهها، “ندای گروس” چاپ سنندج، مطالبی انتقادی پیرامون فعالیت برخی از نمایندگان استان کردستان در مجلس هشتم به ویژه آقای عبدالجبار کرمی منتشر کرد. این اقدام دست مایهای شد برای طرح چندین شکایت از این هفته نامه و همچنین فشاراین نماینده به معاونت مطبوعاتی وزارت ارشاد دال بر اینکه این هفته نامه مجوز انتشار مطلب به زبان کردی ندارد و باید از انتشار مطالب آن به این زبان جلوگیری کرد. ظاهرا تلاشهای این نماینده بینتیجه هم نبوده است، چراکه در دوشماره اخیر این هفته نامه هیچ مطلبی به زبان کردی مشاهده نمیشود. هر چند دست اندرکاران این نشریه کماکان از مجرای قانونی پیگیرند که مجوز انتشار مطالب کردی را از ارشاد بگیرند و امیدوارند این مشکل برطرف شود. اما جدا از شکایتهایی که آقای کرمی در مجاری قضایی علیه این هفته نامه مطرح کردند، یک شکایت دیگر هم به پلیس امنیت ارائه شده است؛ بر اساس این شکایت نشریه ندای گروس محلی شده برای «طرح توطئه و براندازی». جای تعجب دارد که نماینده مجلس به جای دفاع از حقوق شهروندی مردم حوزه انتخابیهاش در مقابل کوچکترین انتقادی که علیه او مطرح شده، تاب انتقاد ندارد و اینگونه از تمام اهرمها برای فشار علیه منتقدین و اندک جراید منتقد استفاده میکند.
ممکن است بیشتر در مورد این نشریه بیشتر توضیح دهید؟
مدیر مسئول نشریه “ندای گروس” به عهده عبدالقادر چهل امیرانی از شهروندان کرد اهل بیجار است. گستره این نشریه تا کنون به استان کردستان محدود بوده. از این نشریه تا کنون ۳۴ شماره منتشر شده است که شمارههای آخر آن رویکردی حرفهایتر دارد. در یکی از شمارههای این نشریه مطلبی با عنوان «مردم همچنان منتظر جوابند»چاپ و از نماینده سنندج در خصوص چاپ سررسید شخصی و تبلیغاتی که هزینه آنها حدود ۵۰۰ میلیون تومان برآورد شده، سئوال شده بود. طرح این سئوال علت اصلی تلاش آقای کرمی برای توقیف و در محاق گذاشتن این نشریه و احضار مسئولان آن به مراجع قضایی است.
از طرف دیگر عبدلجبار کرمی به همراه جمعی دیگر از نمایندگان نسبت به عدم صدور مجوز برای خبرگزاری “کرد پرس” انتقاد کردهاند. اینجادو سئوال مطرح است: اول اینکه این خبرگزاری چطور تا کنون بدون مجوز فعالیت کرده و دوم اینکه حمایت نمایندگان مجلس و تاکید آنها برفعالیت این خبرگزاری چه دلیلی دارد؟
سال گذشته پس از انتشار خبرهایی مبنی راه اندازی یک خبرگزاری کردی و حتی بعد از آغاز کار آن، شایعاتی پیرامون تعلق این نشریه به یکی از نزدیکان رئیس جمهور مطرح شد. صاحب امتیاز و رئیس هیات موسس این خبرگزاری از نظامیان سابق منطقه است. او مدت زیادی در سپاه پاسداران کردستان مشغول فعالیت بوده است. از همان ابتدا تردیدها و شبهههای زیادی در خصوص این خبرگزاری در بین فعالان رسانهای کردستان به وجود آمد. نکته دیگر که مربوط به سئوال شماست تناقضی است که باید به آن اشاره شود. در بهار امسال شبکه خبر استان گزارش مفصلی در خصوص دومین سفر مقام معظم رهبری به کردستان پخش و ضمن آن به تاسیس این خبرگزاری اشاره کرد و از آن به عنوان یکی از دستاوردهای سفر رهبری به کردستان نام برده شد؛که این جای تعجب و سئوال دارد.ضمن اینکه از طرفی ادعا میشودراه اندازی این خبرگزاری یک دستاورد فرهنگی است، و از طرف دیگر در خصوص فعالیتهای آن مانع تراشی میشود. کرد پرس در این دوسال نتوانسته است اعتماد قشر زیادی از بدنه روشنفکری جامعه کردستان را به خود جلب کند. تا این لحظه نیز سئوالات بسیاری پیرامون چگونگی فعالیت، ماهیت و مشی اصلی این خبرگزاری نزد فعالان کرد منطقه وجود دارد.
حمایت نمایندگان از این خبرگزاری خاص و تحت فشار قرار دادن نشریهای که به آن اشاره کردید چه معنایی دارد؟
علاوه بر نکاتی که ذکر شد، نشریه دیگری هست به نهام “آوای ماد” که تاکنون دو شماره از آن در تهران منتشر شده است. خبرگزاریها و وبسایتهای متعلق اصولگرایان منتقد دولت از این نشریه به عنوان ارگان جریان انحرافی در کردستان یاد کردهاند. رویهمرفته میتوان گفت این نوع برخوردها نشانهای است از کشیده شدن دعوای اصولگرایان کردستان به سطح و درون رسانهها. نکته قابل اشاره دیگر هم موضوع آشفتگی سیاسی و نظری نمایندگان کرد است که در طول تمام این سالها وجود داشته.از یک طرف آقای نماینده در مصاحبه با سایت تابناک از نشریات کردی به عنوان ارگان جریان انحرافی یاد می کند و از طرف دیگر همان نماینده یکی از حامیان سایت نزدیک به رئیس جمهوردر کردستان از آب در می آید.فلان نماینده دیگر که حامی دولت است ازارگان های نزدیک به جریان دولت انتقاد می کند.درمجموع میشود گفت اصولگرایی تعریف سیالی دارد چون مدام شاهد تغییر مواضع افراد وابسته به این جریان هستیم.
سال گذشته برخی از مدیران و سردبیران مطبوعات کردستان در مصاحبه با روز گفته بودند تقریبا در کردستان هیچ نشریهای خارج از ادارات دولتی به صورت منظم منتشر نمیشود. این وضعیت هنوز هم ادامه دارد؟
در سالهای اخیر شاهد یک فضای خاص مطبوعاتی بودیم که شاید بشود از آن به عنوان چنبره لمپنسیم مطبوعاتی اسم برد. نشریاتی که در این مدت مجوز گرفتند به دو صورت با فضای مطبوعاتی قبلی در کردستان متفاوت است. یکی اینکه برخلاف معمول که گستره نشریات کردی تمام استانهای کردنشین بوده این بار مجوز آنها محدود به استان کردستان بوده است. نکته بعدی هم اینکه بیشتر نشریاتی که بعد از سال ۸۴ مجوز گرفتند صرفا ارگان خبری نهادهای رسمی کردستان بودهاند و در واقع مسئولیت آنها انتشار نظر مسئولان ادارات و نهادها بوده است نه پوشش درست و حرفهای اخبار منطقه. آنها از انتشار نشریات حرفهای ناتوان هستند و به نشریات به عنوان یک مکان تجاری نگاه میکند و هدف آنها کسب درآمد است. به صورت کلی میتوان گفت حرفهایگری در مطبوعات قربانی نگاه تجاری و سیاسی مسئولان به این حوزه در کردستان شده است.