ایران با بهره برداری از بحران لیبی و وقفه ای که در صادرات نفت خام این کشور به وجود آمده است، به فروش بیشتر نفت خام خود مشغول است، درحالیکه قبلاً به دلیل تحریم های اقتصادی قادر به انجام این کار نبود.
ناآرامی های لیبی سبب خارج شدن بخش اعظم خروجی نفت این کشور تا حدود 500هزار تا 1.2 میلیون بشکه در روز از ظرفیت 1.6 میلیون بشکه ای این کشور آفریقایی شد. احمد قلعه بانی معاون وزیر نفت ایران روز جمعه اعلام کرد کشورش به دنبال نآرامی های جهان عرب، شاهد افزایش تقاضا برای نفت بوده است.
خبرگزاری نیمه دولتی مهر به نقل از قلعه بانی نوشت: “تقاضا برای نفت ایران افزایش یافته است.”
آمریکا با حربه تحریم های بین المللی، تلاش های موجود برای منزوی کردن ایران و کشاندن این کشور به پای میز مذاکره بر سر برنامه هسته ای را هدایت کرده است.
تحریم های موجود، مبادلات مالی با ایران از طریق سیستم های مالی را هدف گرفته اند و فروش نفت این کشور را به امری دشوار تبدیل کرده است. به این ترتیب، ایران مجبور شده است حجم زیادی از نفت خود را در شناورهای بسیار بزرگ حاوی نفت (وی- ال- سی- سی- اس) در دریا انبار کند.
بسیاری از شرکت های بین المللی یا تمایلی به خرید نفت ایران ندارند و یا نمی توانند دست به این کار بزنند اما برخی شرکت ها، خصوصاً در اروپا و آسیا، همچنان نفت ایران را خریداری می کنند.
تحلیلگران می گویند ایران برای بهره برداری از کاهش صادرات لیبی در موقعیت مناسبی قرار دارد. هرچند نفت خام لیبی معمولاً از کیفیت بالا و مقدار کمتری از آلاینده های گوگردی برخوردارست و نفت ایران معمولاً از کیفیت پائین تری برخوردار است، اما نفت ایران آماده تحویل است و در فاصله کمی از بازارهای اروپایی قرار دارد.
ایران دارای ذخایر عظیمی از نفت خام در تانکرهای شناور در نزدیکی بندر خارک در خلیج فارس و نیز دریای مدیترانه است.
تجار نفتی می گویند ایران دست کم 20 میلیون بشکه نفت، عمدتاً نفت سنگین، را در 10 شناور غول پیکر ذخیره کرده و 20 میلیون بشکه نفت دیگر را در انبارهای کوتاه مدت خود ذخیره کرده است. لئو درولاس اقتصاددادن ارشد در مرکز مطالعات انرژی جهانی در لندن گفت: “ایرانی ها اغلب نفت خود را از خشکی به فروش می رسانند.”
درولاس گفت: “آنها نفت خود را در حاشیه بنادر و در نزدیکی مشتریانشان ذخیره می کنند. به این ترتیب، نفت تا نزدیکی مشتریانش برده شده است. هنگامیکه اتفاقی نظیر این (بحران لیبی) رخ می دهد، آنها برنده هستند.” یک منبع از داخل وزارت نفت ایران به رویترز گفت ایران قصد دارد برخی از محموله های خود را به ایتالیا و سایر کشورها تحویل دهد.
این منبع در پاسخ به سؤالی در خصوص تحریم ها گفت: “در این برهه زمانی جای برای صحبت از تحریم ها نیست. دنیا به نفت خام ما نیاز دارد و ما نیز نظیر سایر اعضای اوپک آماده هستیم که وارد صحنه شویم.” احتمال می رود در نتیجه نیاز روز افزون به نفت و افزایش بهای این محصول، ایران تولید خود را تا حد قابل توجهی افزایش دهد. نفت خام دریای شمال در روز جمعه به بشکه ای 112 دلار رسید.
قلعه بانی گفت ایران به ظرفیت فروش خود در سازمان صادر کنندگان نفت (اوپک) احترام می گذارد.
صادرات نفت ایران در ژانویه معادل با 3.64 میلیون بشکه در روز بود که نسبت به تولید 3.67 میلیون بشکه در روز در دسامبر با کاهش همراه بوده است. هر دو رقم از سهمیه 3.34 میلیون بشکه در روزی اوپک برای ایران بیشتر بوده اند.
درولاس گفت ظرفیت تولید ایران اکنون حدود 3.75 میلیون بشکه در روز است و به پیش بینی وی، این ظرفیت در پایان سال جاری به 3.6 کاهش خواهد یافت. در همین حال و به گزارش خبرگزاری مهر، ایران قراردادی به ارزش 2.6 میلیون دلار را با یک شرکت تحت کنترل سپاه پاسداران به امضا رسانده است. این رویداد از افزایش نفوذ سپاه پساداران حکایت دارد.
قلعه بانی به مهر گفت: “هیچ کمبودی در بازار نفت خام در نتیجه ناآرامی های سیاسی لیبی و سایر کشورهای آفریقایی به وجود نیامده است که نیازمند افزایش صادرات نفت ایران شود.”
این در حالی است که بحران سیاسی در لیبی سبب شده بخش مهمی از تولید 1.6 میلیون بشکه در روز این کشور قطع شود؛ کاهش صادرات این کشور بین 5,000 تا 1.2 میلیون بشکه در روز تخمین زده می شود.
به دنبال خبر اطمینان بخش عربستان سعودی، بزرگترین صادر کننده نفت خام دنیا، در خصوص جایگزین کردن کمبود بوجود آمده ناشی از وقفه در صادرات لیبی، بهای نفت خام برنت دریای شمال در روز جمعه به زیر 111 دلار برای هر بشکه کاهش یافت.
علیرغم اقدام سعودی ها، اوپک هنوز تغییری در سیاست صادرات خود نداده است. نفت خام آمریکا پس از آنکه در روز پنجشنبه به 103.41 دلار در هر بشکه، بالاترین قیمت از سپتامبر 2008، رسید اکنون به 96.65 دلار به ازای هر بشکه کاهش یافته است.
اوپک با کاهش بی سابقه 4.2 میلیون بشکه ای از حجم صادراتش در دسامبر 2008 ، حجم صادرات خود را تا کنون ثابت نگهداشته است.
منبع: عرب تایمز- 26 فوریه
