مردم: پس پول ها کجا می رود؟

نویسنده

ghatbarghiran.jpg

نجمه بزرگمهر ‏

برای اغلب ایرانی ها قطعی برق در این اواخر، یادآور کمبود شدید انرژی است که تقریباً به ‏مدت یک دهه پس از انقلاب اسلامی 1979 تحمل کردند.


قطعی برق که در تابستان جاری دست کم دو ساعت در روز ادامه داشته است، دمای هوا را ‏تا گرمای 50 درجه هم رسانده و زندگی و کار را مختل کرده است.


صف های طولانی در مقابل جایگاه های بنزین و بانک ها تشکیل شده و تولید کارخانجات، ‏شرکت های خصوصی و سازمان های مختلف تحت تأثیر قرار گرفته است.‏

سه دهه پیش قطع برق به عنوان جزئی از زندگی روزمره مردم پذیرفته شده بود اما ایرانی ها ‏اکنون می پرسند چگونه است بااینکه رکورد درآمد نفت شکسته شده و به 54 میلیارد دلار در ‏شش ماهه اول سال جاری رسیده، بااینحال اثرات آن بر استاندارد زندگی مردم اینقدر ناچیز ‏بوده است؟

درصورتیکه که قیمت ها در همین حد باقی بماند، درآمد ایران با دراختیار داشتن دومین منابع ‏عظیم نفت و گاز دنیا ممکن است در سال جاری به 120 میلیارد دلار برسد. این تقریباً ‏دوبرابر درآمد سال گذشته است.


اقتصاددانان و سیاستمداران اصلاح طلب، بحران برق را شاهدی از ناتوانی دولت در هدایت ‏درآمد نفت به سوی توسعه زیرساخت های کشور می بینند.


چهار سال پیش مجلس تحت کنترل اکثریت محافظه کار، اولین قدم عوامفریبانه خود را برای ‏مجبور کردن دولت اصلاح طلب به ثابت نگه داشتن بهای کالاهای اساسی و خدماتی نظیر ‏برق، بنزین و آب برداشت.


توضیح رسمی هم این بود که این اقدام به کاهش تورم کمک می کند. این درحالی بود که ‏اصلاح طلبان اعتقاد داشتند به مردم دو گزینه قیمت های پائینتر و یا دعوت به دموکراسی ‏بیشتر داده شده است.


محمود احمدی نژاد رئیس جمهور ایران هم از همان موضع سود برد و انتخابات سال بعد را ‏با وعده رفاه همگانی برنده شد. ‏

محمد خوش چهره، نماینده سابق مجلس که از حامیان اقدام مجلس در ثابت نگهداشتن بهای ‏برق بود، حالا می گوید قرار بر این بوده که ثابت نگهداشتن قیمت ها برای مدت کوتاهی باشد ‏و دولت را به عنوان مسؤول ادامه آن سرزنش می کند. ‏

او گفت: «ادامه ثابت ماندن قیمت ها یک اشتباه بود و خود یکی از عوامل کم کاری در سرمایه ‏گذاری در بخش برق بوده است.»‏

دولت از خشکسالی به عنوان عامل اصلی کمبود برق یاد می کند، اما کارشناسان با رد این ‏ادعا می گویند 90 درصد از ‏‎38,000‎‏ مگاوات برق تولیدی کشور در نیروگاه های حرارتی- ‏و نه آبی- تولید می شوند. رسانه های ایران هم ادعا می کنند تولید برق در حال حاضر 15 ‏درصد کمتر از میزان مصرف آن است.


کارشناسان امور برق اعتقاد دارند تحریم های بین المللی علیه برنامه هسته ای ایران نیز با ‏پرخطر نشان دادن سرمایه گذاری (در این کشور) در بروز این مشکل نقش داشته است. تأمین ‏قطعات یدکی دیگر مثل گذشته آسان نیست.


آنها می گویند توسعه و نوسازی نیروگاه های برق با سرعت کم، و نیز افزایش مصرف سالانه ‏تا حد میانگین 10 درصد، عوامل اصلی عقب ماندگی در این بخش است.‏

وزارت نیروز عمدتاً درنتیجه سیاست عدم افزایش هزینه (های خدماتی)، با کمبود ‏‎20,000‎‏ ‏میلیارد ریالی در بودجه روبرو است.‏

محمد احمدیان معاون وزیر نیرو به یک روزنامه ایرانی گفت که دولت برای تأمین یارانه سال ‏پیش، ‏‎100,000‎‏ میلیارد هزینه کرده است. ‏

تحلیلگران تردید دارند در آینده نزدیک تحولی در بخش برق بوجود آید. ضمناً آنها هشدار می ‏دهند بحران فعلی می تواند به تشدید تورم منجر شود. نرخ تورم درحال حاضر 426 درصد ‏است که به بالا رفتن بهای تمام شده اقلام ساخت داخل انجامیده است.‏


منبع: فایننشیال تایمز- 11 اوت ‏