موضع دو پهلو در برابر مذاکره با آمریکا

نویسنده
حسین محمدی

» رهبر نظر فرمانده سپاه را تکرار کرد

در حالی که برخی نزدیکان دولت خبر داده بودند که رهبر جمهوری‌اسلامی مخالفتی با گفت وگوی تلفنی روحانی و اوباما ندارد٬ آیت‌الله خامنه‌ای گفته است که برخی اقدامات دولت روحانی در نیویورک از نظر وی “به جا” نبوده است.

رهبر جمهوری‌اسلامی در مراسم مشترک دانش آموختگی، تحلیف و اهدای سردوشی دانشجویان و دانش‌آموختگان دانشگاه‌های ارتش در دانشگاه شهید ستاری٬ گفته است: “ما از تحرک دیپلماسی دولت حمایت می‌کنیم و به تلاش دیپلماسی اهمیت می‌دهیم و از آنچه در سفر اخیر بود حمایت می‌کنیم البته برخی از آنچه در سفر نیویورک پیش آمد به نظر ما بجا نبود لکن ما به هیئت دیپلماسی دولت عزیزمان خوشبین هستیم ولی به آمریکایی‌ها بدبینیم”.

گرچه رهبر جمهوری‌اسلامی به‌طور مشخص اشاره نکرده است که چه مساله‌ای به نظر وی “به جا” نبوده است٬ اما به نظر می‌رسد که اشاره وی به گفت‌وگوی تلفنی حسن روحانی و باراک اوباما - رییس‌جمهور آمریکا - است که در آخرین ساعات سفر روحانی به نیویورک اتفاق افتاد.

این گفت‌وگو پس از آن رخ داد که پیش از سفر روحانی به نیویورک٬ گمانه‌زنی‌ها حکایت از آن داشت که احتمال دیدار اوباما و روحانی وجود دارد. اتفاقی که البته رخ نداد و رییس جمهوری‌اسلامی از حضور در ضیافت بان گی مون امتناع کرد.

روحانی در سخنرانی خود در مجمع عمومی سازمان ملل متحد گفته بود: “در صورت عزم سیاسی رهبران آمریکا و خودداری از دنبال کردن منافع گروه های فشار جنگ طلب، می توان به چارچوبی برای مدیریت اختلافات رسید”.

اما رهبر جمهوری‌اسلامی پیرامون دولت آمریکا گفته است: “ما به آمریکایی‌ها بدبینیم و هیچ اعتمادی به آنان نداریم، دولت آمریکا غیرقابل اعتماد و خودبرتربین و غیرمنطقی و عهدشکن است و دولتی در تصرف شبکه صهیونیسم بین‌المللی است که به خاطر صهیونیست‌ها مجبور است با رژیم غاصب مماشات کنند و نرمش نشان دهند”.

سخنان آیت‌الله خامنه‌ای در حالی بیان شده است که پیش از این عباس عراقچی، معاون وزارت خارجه٬ که همراه روحانی به نیویورک رفته بود٬ با تاکید بر این که آیت‌الله خامنه‌ای٬ رهبر جمهوری اسلامی٬ با انجام گفت‌وگو میان ایران و آمریکا مخالفتی ندارد و خود حسن روحانی “به صلاح ندیده” است که با باراک اوباما مذاکره حضوری داشته باشد، گفته بود: “دیدار، گفت‌وگو و مذاکره با یک تماس تلفنی تفاوت ماهوی زیادی دارد و با محاسبات و فرمایشات دکتر روحانی برگزاری ملاقات به صلاح نبود… پس از رد ملاقات٬ تماس‌ها برقرار و ایده‌های دیگری مطرح شد که این ایده‌ها منجر به گفت‌و‌گوی تلفنی بین دو رییس جمهوری شده و آقای اوباما با دکتر روحانی تماس گرفت”.

پیش از اظهارنظر رهبر جمهوری‌اسلامی٬ برخی از منصوبان وی نیز به انتقاد از اقدام روحانی در گفت‌وگو با باراک اوباما پرداخته بودند. حسین شریعتمداری٬ مدیرمسوول منصوب آیت‌الله خامنه‌ای در روزنامه کیهان٬‌ در سرمقاله این روزنامه نوشته بود: “آخرین بخش از سفر نیویورک که باید آن را تأسف‌بارترین پرده و بزرگترین امتیازی دانست که رئیس‌جمهور محترم کشورمان به حریف داده است، مکالمه تلفنی ایشان با رئیس‌جمهور آمریکاست که در آخرین دقایق حضور رئیس‌جمهور کشورمان در نیویورک و هنگام ترک آمریکا به سوی ایران صورت پذیرفته بود… اگر درخواست مکالمه از سوی آقای روحانی بوده است، آیا نسبت دادن آن به آمریکایی‌ها با شعار «دولت راستگویان» در تناقض نیست؟! و چنانچه این درخواست از سوی آمریکایی‌ها بوده است، نشان‌دهنده آن است که دولت آمریکا حتی در حد و اندازه اعلام‌نظر درباره یک مکالمه تلفنی هم صداقت نداشته و قابل اعتماد نیست، بنابراین پرسش بعدی آن است که جناب روحانی و هیئت‌ بلندپایه همراه ایشان با چه تحلیل و تفسیری از ضرورت اعتماد به آمریکا یاد کرده و با آنهمه تبلیغات گسترده و پرحجم از تعامل اعتمادساز آمریکا به عنوان یکی از دستاوردهای سفر نیویورک یاد می‌کنند؟! و این چه «گام اعتمادسازی»! است که هیچیک از طرفین تماس حاضر نیستند مسئولیت آن را برعهده بگیرند؟!”

محمدعلی جعفری٬ فرمانده سپاه پاسداران٬ نیز پیرامون گفت‌وگوی تلفنی روحانی و اوباما٬ چنین اظهارنظر کرده بود: “در مسیر حرکت دولت ممکن است اشتباهات تاکتیکی مانند همین مکالمه تلفنی با اوباما صورت بگیرد که قابل تصحیح و جبران است”.

مساله‌ای که از سوی حسین سلامی٬ جانشین وی در سپاه پاسداران نیز مورد تاکید قرار گرفته است: “همه مردم جهان زانو زدن نظام سیاسی آمریکا در مقابل ایران در سرزمین مادری‌اش را به خوبی دیدند و به همین دلیل مقامات آمریکا برای مذاکره با ایران دست و پا می‌زدند که البته این درخواست از سوی ایران پذیرفته نشد و آنها تحقیر شدند. آمریکایی‌ها می‌خواستند این تحقیر را با یک مکالمه تلفنی جبران کنند که اگر این تماس انجام نمی‌شد بعد اقتدار ایران در سازمان ملل دست نخورده باقی می‌ماند”.

حمید رسایی٬ نماینده مجلس عضو جبهه پایداری٬ نیز به انتقاد از گفت‌وگوی روحانی و اوباما پرداخته بود: “شکستن مقاومت ۳۴ ساله مسئولان عالی نظام جمهوری اسلامی و نپذیرفتن مذاکره مستقیم با آمریکا به دلیل جنایت های بسیاری که دولت استکباری آمریکا علیه ملت ما مرتکب شده، خطای کوچکی نیست که به راحتی از آن بگذریم. معلوم نیست جناب آقای روحانی بر اساس چه استدلالی در پایان سفر خود در برابر درخواست طرف آمریکایی به مذاکره تلفنی تن داده است و البته طرف آمریکایی حتی در همین اتفاق کوچک هم شیطنت و عدم صداقتش را به خوش باوران نشان داده است و ادعا می کند که این مکالمه، خواسته رییس جمهور ایران بوده است”.