همه چیز در گرو سفر امروز آمانو

نویسنده
حمید احدی

» نقشه و هیاهوی تندروها برای لحظه آخر

در حالی که گفته شده امروز امانو مدیرکل آژانس بین المللی انرژی اتمی به تهران می رود خبرگزاری ها و رسانه های جهانی و رسانه های دست

 راستی در داخل ایران به شدت به این موضوع توجه نشان داده اند. این همه از یک خبر آسوشیتد پرس آغاز شد که از قول منابع دیپلوماتیک نوشت مقصود آمانو از این سفر مصاحبه با دانشمندان ایرانی است. همان که رهبر جمهوری اسلامی به شدت رد کرد. اما اینک سرنوشت همه توافق ها به این مصاحبه بستگی دارد و مدیرکل برای همین عازم ایران می شود.

کیهان روزنامه ارگان تندروان ایرانی در تیتر بزرگ روز یکشنبه خود نوشت ماموریت آمانو در تهران زمینه سازی برای بازجویی از دانشمندان، دیگر رسانه های دست راستی هم با یادآوری ترور دانشمندان ایرانی در سال های گذشته حداکثر نیروی خود را برای شکست دادن ماموریت امانو به کار انداختند.

سارا معصومی در گزارشی در اعتماد نوشته: خبر حضور آمانو در تهران بازار شایعات و گمانه‌زنی‌های خبری را افزایش داده است. برخی رسانه‌های غربی از حضور آمانو در پارچین خبر می‌دهند و برخی، از رایزنی‌های وی با مقام‌های ایران در خصوص نحوه بازدید از پارچین و احتمال درخواست گفت‌وگو با برخی دانشمندان یا مقام‌های هسته‌ای ایران. در حالی که سایت‌های خبری بهانه‌های متفاوتی برای حضور آمانو در ایران می‌آورند، سایت آژانس بین‌المللی انرژی اتمی تنها به این نکته اشاره کرده است که آمانو روز ۲۰ سپتامبر برابر با ۲۹ شهریور را در تهران می‌گذراند. در خبر کوتاه آژانس در این مورد آمده است: سفر آمانو متمرکز بر همکاری‌های جاری میان ایران و آژانس بین‌المللی در قالب نقشه راه برای شفاف‌سازی در خصوص فعالیت‌های حال و گذشته هسته‌ای ایران خواهد بود.

آن چه این سفر آمانو را که شاید پنجمین سفر وی به ایران باشد اهمیت ویژه ای می دهد همان است که در مجالس ایران و آمریکا هم به دفعات مطرح شد. همچنان که سناتورها و نمایندگان جمهوری خواه مخالف اوباما در جلسات بررسی برجام هسته ای مدام روی توافق ایران و آٰژانس بین المللی انرژی اتمی تاکید کردند و خواستار مطلع شدن از آن بودند، در ایران هم تندروهای مجلس که در کمیسیون برجام جمع شده اند هرازگاه از توافق پنهان ایران و آژانس خبر دادند و اصرار داشتند که از آن مطلع شوند. امری که با مقاومت دولت های آمریکا و ایران هرگز عملی نشد. در این میان یک خبرگزاری نزدیک به محافل یهودیان آمریکا خبر داد که آژانس بین المللی برای راستی آزمایی آن چه در برجام آمده قرار شده است به گزار ش ماموران ایرانی اکتفا کند. امری که تا آخرین روزهای بررسی برجام بر مذاکرات کنگره آمریکا سایه انداخته بود. اما آیا به راستی چنین امری ممکن است. هرگز اعضای رسمی تیم های مذاکره کننده در این باره توضیح روشنی ندادند و فقط ابراز داشتند که ما حق دخالت یا اطلاع یافتن از روش های اژانس بین المللی برای بازرسی ها را نداریم.

اما با این همه یک امر مشخص است. بر اساس توافقی که به شکل موازی با مذاکرات هسته‌ای ایران و ۱+۵ میان تهران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی شکل گرفت دو طرف تا تاریخ ۱۵ اکتبر فرصت دارند که نتیجه همکاری‌های خود را در قالب نقشه راه اعلام کنند. یکی از مقدمات اجرای برنامه جامع اقدام مشترک میان ایران و ۱+۵ این است که ایران و آژانس باید در خصوص فعالیت‌های هسته‌ای حال و گذشته تهران تا تاریخ ۱۵ اکتبر به توافق رسیده باشند. یعنی فقط ۲۷ روز وقت باقی است که آژانس گزارشی از امتناع ایران از انجام توافق ها بدهد و همه چیز تمام شود. یا برعکس با گزارش مثبت آژانس برجام به صورت رسمی و قطعی ماه آینده در چنین روزها آغاز شود و از جمله لغو تحریم ها شکل بگیرد و اولین های آن اعلام شود.

در آخرین لحظات دیشب خبرگزاری های بین المللی خبر می دادند: مساله بازدید از پارچین و همچنین گفت‌وگو با دانشمندان هسته‌ای ایران از اصلی‌ترین گره‌های موجود در فاز همکاری‌های جدی میان ایران و آژانس بین‌المللی انررژی اتمی است.  اما نه ایران و نه آژانس بین‌المللی انرژی اتمی اعلام نمی‌کنند که در نقشه راه که آمانو در سفر پیشین خود به تهران با مقام‌های کشور میزبان در خصوص آن به توافق رسید، چه نسخه‌ای برای این دو مساله پیچیده شده است.

 در این میان روزنامه های صبح یکشنبه خبر دادند تلاش مفصلی شکل گرفته که بتوان یوکیا آمانو را به جلسه کمیسیون ویژه بررسی برجام کشاند. امری که کنگره آمریکا موفق به انجام آن شد و از همین رو راستگرایان حاضر در این کمیسیون هم اصرار دارند به همین دلیل با کشاندن امانو به کمیسیون بر اعتبار خود بیفزایند. اما پیداست که دولت بدون اشاره رهبر جمهوری اسلامی زمینه های این کار را فراهم نخواهد کرد.

سید حسین نقوی حسینی، سخنگوی کمیسیون ویژه رسیدگی به برجام  گفت: مسوولان سازمان انرژی اتمی در پی دعوت انجام شده از آمانو به کمیسیون برجام گزارش دادند که تلاش می‌کنند مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی یکشنبه در کمیسیون یادشده حضور پیدا کند.

در حالی که دولتمردان ایرانی از اهمیت این سفر و برخورد ماموران عالی رتبه آژانس در دلهره اند و بیش از همه دکتر صالحی رییس سازمان انرٰژی اتمی و وزیر خارچه سابق ایران دلمشغول است، چرا که به قول یک ناظر الان کلید رفع مشکلات و لغو تحریم ها و پیروزی برجام در این سفر نهفته است، اما مردم ایران چندان با خبر نیستند و از میان روزنامه های صبح هم کیهان و اعتماد و دو سه روزنامه دیگر عکس امانو را با خبری در حساسیت این سفر در صفحات اول خود آورده اند.