ده نکتهی دربارهی جیمز باند و خالقاناش
یک- رویای نویسنده
ایان فلمینگ، نویسندهی مجموعه داستانهای جیمز باند آرزو داشت، نخستین جیمزباند سینما را “آلفرد هیچکاک” با بازی “ کری گرانت” در نقش جیمز باند براساس داستان “گلوله آتشین” بسازد اما آرزوی او برآورده نشد. هیچکاک در آن زمان درگیر ساختن فیلم “روانی” بود و پیشنهاد تهیه کنندگان جیمزباند را برای کارگردانی نپذیرفت.
دو- جیمز باند؛ یک قهرمان انگلیسی
فلمینگ “جیمز باند” را در بریتانیای پس از جنگ دوم جهانی خلق کرد. یعنی درست زمانی که هنوز این کشور یک امپراتوری به شمار میآمد. شخصیتی که “فلمینگ” آفریده، یک انگلیسی تمامعیار است که یک تنه برای نجات دنیا وارد عمل میشود. “دنیل کریگ”-یکی از بازیگران نقش “جیمز باند”- در قسمتی از نمایش افتتاحیهی المپیک لندن که دنی بویل، کارگردان بریتانیایی آن را کارگردانی میکرد، همراه با ملکه بریتانیا با چتر نجات به درون استادیوم پرید، تا دیگر همهگان جیمزباند را یک اسطوره و قهرمان ملی بریتانیا بدانند که همراه با اهداف دولت بریتانیا و در کنار ملکه، برای حفظ منافع آن در جهان میجنگد. در آخرین صحنهی فیلم “اسکای فال” هم، جیمز باند بر بام ساختمان ام آی سیکس به پرچم بریتانیا که در مقابل او در اهتزاز است، نگاه میکند.
سه- نویسنده ناراضی از سینما
ایان فلمینگ قبل از اکران فیلم “پنجه طلایی” از دنیا رفت و تنها جیمزباندی که بر پردهی سینما دید، شون کانری بود که از دیدنش راضی نبود و پس از تماشای فیلم “دکترنو” به محققی که کنارش نشسته بود، گفت: “وحشتناک است”.
چهار- جنگ جیمزباندها
راجر مور همیشه در نظرسنجیهای بریتانیا درمورد محبوبترین جیمز باند تاریخ از شان کانری شکست خورده. او یکبار در گفتوگو با مجله ورسیتی دانشگاه کمبریج گفته : “ وقتی «این اسکاتلندی» حرف میزند، متوجه نمیشوم چه میگوید.” طعنهی مور به کانری مربوط به اصالت و لهجهی اسکاتلندی این بازیگر میشود.
پنج- شباهتهای خالق و مخلوق
فلمینگ و جیمز باند شباهتهای زیادی با هم دارند. باند مثل خالقاش در کالج “اتون” تحصیل کرده و بعد به نیروی دریایی این کشور پیوسته. هر دو شخصیت، نویسنده و مخلوقاش، اهل افراط در سیگار کشیدن هستند و به نوشیدن “مارتینی” علاقه دارند.
شش- جیمز باند تغییر میکند
شخصیت جیمز باند در طول سالها و در روایتهای سینمایی دچار تغییرات زیادی شده. راجر مور که پس از شون کانری، در نقش جیمز باند حضور پیدا میکند، به جای کشیدن سیگار معمولی، سیگار برگ میکِشد و ویسکی بوربون را جایگزین مارتینی میکند.
هفت- جیمز باند؛ اسطورهی ماندگار
جیمزباند، تنها مامور فیلمهای جاسوسی و تریلر در سینماست که توانسته از دههی شصت تا امروز دوام بیاورد. در حقیقت جیمزباند، یکی از معدود فیلمهای دنباله دار در سینماست که با یک شخصیت محوری با ویژگیهای ثابت و تعریف شده ساخته میشود. باند کاراکتری است که پیر نمیشود و با این که پنجاه سال از نخستین حضور او بر پردهی سینما می گذرد، همچنان سرزنده و چالاک است و می تواند زنان زیبا را جذب بکند و ماموریتهای خطرناک را به انجام برساند. چیزی که شاید فقط در قهرمانان کارتونی و کمیکبوکها قابل رویت باشد.
هشت- علایق و سلایق آقای باند!
از سیگار معمولی به سیگار برگ. از مارتینی به ویسکی. و زنهای زیبا، فریبنده و سکسی. و البته اتوموبیل! جیمز باند پشت فرمان مدلهای مختلفی از “اَستون مارتین” به یاد میآید. اتومبیلهایی که با توجه به فضای اکشن و تعقیب و گریز و انفجارهای فیلمها، معمولا لاشهشان به خط پایان فیلم میرسند. این برند انگلیسی اتومبیل به تازهگی با آخرین جیمز باند تا امروز، یعنی “دنیل کریگ”، قرارداد بسته و متعهد شده که او تا آخر عمر هرکدام از مدلهای این برند را که دوست داشته باشد، میتواند به طور رایگان از کمپانی تحویل بگیرد.
نه- جیمز باند؛ ممنوع در جمهوریاسلامی!
راجر مور، آخرین جیمزباندی بود که بر پردهی سینماهای ایران ظاهر شد. پس از آن جیمزباند که با معیارهای سیاسی و ایدئولوژیک مسئولان فرهنگی جمهوری اسلامی سازگار نبود، هیچگاه اجازهی نمایش عمومی در ایران پیدا نکرد. نه فقط وفاداری باند به سیاستهای بریتانیا که مشروب خوردن و علاقهاش به زنان، باعث شد که مجموعه فیلمهای او در لیست ممنوعههای جمهوریاسلامی قرار بگیرد. ممنوعیت که مسلما با عادی شدن نسبی روابط دو کشور هم برداشته نخواهد شد.
ده- این جیمز باند هالیوودی!
با گذشت زمان، جیمز باند هم مثل دیگر محصولاتی سینمایی دچار تغییر و تحولات زیادی شد. روابط و خصلتهای رمانتیک جای خودش را به خشونت داده و مرزهای نمایش سکس و روابط جنسی جیمز باند با زنان زیبا جا به جا شده و اسلحهی ساده جای خودش را به لوازم و ادوات عجیب جنگی و مدرن داده. قهرمان و اسطورهی انگلیسی این روزها بیش از هر زمان دیگر با معیارهای هالیوود مطابقت دارد.