سوال باقیست؛ سفارت انگلیس باز بشود یا نه؟

نویسنده
حسین محمدی

» اظهارات متناقض مسئولان:

بحث بازگشایی سفارت بریتانیا در تهران٬ هم‌چنان موافقان و مخالفان خود را دارد و دو طرف مشغول اظهارنظر در این‌باره هستند. از آن جمله رییس گروه دوستی پارلمانی ایران و بریتانیا گفته که “ما عجله‌ای برای بازگشایی سفارت نداریم و البته تمایل هم نداریم این سفارتخانه بازگشایی نشود”.

 عباس‌علی منصوری٬ نماینده مجلس٬ با اشاره به این‌که پیش‌بینی می‌کند تا پایان سال ۹۳ سفارت بریتانیا در تهران آغاز به کار خواهد کرد٬ گفت: “اگر بازگشایی در تهران صورت بگیرد، باید مشکل ویزا مرتفع شود و اولین بخش سفارت باید فعال شدن بخش کنسولی باشد. برای ما قابل قبول نیست که سفارت در تهران بازگشایی شود، ولی اتباع ما برای ویزا به سایر کشورها مراجعه کنند”.

 پیش از این مرضیه افخم، سخنگوی وزارت امور خارجه٬ گفته بود فعال شدن سفارت‌خانه‌های دو کشور “گام به گام و به طور تدریجی” در حال انجام است. چند هفته پیش اعلام شده بود که ایران مانع ورود برخی تجهیزات سفارت بریتانیا به تهران شده.

 با این حال، اصول‌گرایانِ مخالف با بازگشایی این سفارت نیز بسیارند. چند ماه پیش اسماعیل کوثری، عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس، گفته بود “تا زمانی که انگلیس از ایران عذرخواهی نکند”، مسوولان حکومتی نباید اجازه “بازگشایی سفارت این کشور در تهران” را بدهند. وی دلیل قطع روابط ایران با بریتانیا را “جنایات سفارت‌خانه انگلیس در فتنه ۸۸” دانسته بود.

 اصول‌گرایان از اعتراض‌های پس از انتخابات ریاست‌جمهوری سال ۸۸ با عنوان “فتنه” یاد می‌کنند و از برخی کشورهای غربی و عربی، به عنوان عاملان آن یاد می‌کنند.

 کوثری اضافه کرده بود که در جریان این اعتراض‌ها برخی از مسوولان این سفارت‌خانه نیز بازداشت‌ شده، اما با “وساطت برخی مسوولان” آزاد شده‌اند.

 رییس کمیته دفاعی مجلس همچنین گفته بود که “انگلیس باید به ما خسارت بدهد”، زیرا بریتانیا “در جریان فتنه ۸۸ به مدت ۸ ماه به ما خسارت وارد کردند” و علاوه بر آن باید بابت “جنایت‌هایی که در گذشته علیه کشور ما انجام دادند” هم خسارت بپردازند.

 پیش از این علاالدین بروجردی، رییس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس، گفته بود که ایران و بریتانیا برای بازگشایی سفارت‌خانه‌های خود در دو کشور به توافق رسیده‌اند، اما در این صورت “باید صدور ویزا در تهران صورت گیرد و این یک امر ضروری است”.

 حمله به سفارت بریتانیا آذرماه سال ۹۰ و پس از تجمع در حمایت از مصوبه مجلس برای کاهش روابط دیپلماتیک با بریتانیا رخ داده بود. پس از این حمله دولت بریتانیا، سفارت خود در ایران را تعطیل کرد و دپیلمات‌های ایرانی را نیز از لندن اخراج کرد.

 نمایندگان مجلس در آذرماه سال نود طرحی را برای قطع روابط با بریتانیا تصویب کردند. براساس این طرح دولت موظف شده بود تا در چارچوب حفظ منافع ملی و دفاع از حقوق ملت” ایران “روابط سیاسی” را با دولت انگلیس به “سطح کاردار تنزل داده و روابط اقتصادی و بازرگانی را نیز به حداقل ممکن” برساند.

 پس از تعطیلی دو سفارت‌خانه، دو کشور توافق کردند تا در زمان عدم فعالیت دو سفارتخانه ایران و لندن، عمان به عنوان حافظ منافع ایران در لندن و سوئد نیز به عنوان حافظ منافع بریتانیا در تهران عمل کنند.

 پس از حمله به سفارت بریتانیا، وزارت امورخارجه دولت احمدی‌نژاد، از این مساله ابراز تاسف کرده بود. اما علی لاریجانی، رییس مجلس، آن حمله را “نمادی از فضای افکار عمومی مردم ایران” توصیف کرده بود.

 چند ماه بعد بود که آیت‌الله خامنه‌ای، رهبر ایران، نسبت به این ماجرا موضع‌گیری علنی کرد و گفت: “در قضیه اخیر اشغال آن سفارت خبیث، احساسات جوانان درست بود، ولی رفتارشان درست نبود”.

 منصور حقیقت‌پور، از اعضای کمیسیون امنیت ملی مجلس، گفته بود که عاملان حمله به سفارت بریتانیا در تهران، همان افرادی بودند که سخن‌رانی علی لاریجانی، رییس مجلس نهم، در قم را با اعتراض خود قطع کرده بودند.

 حقیقت‌پور این افراد را نزدیکان و حامیان محمدتقی مصباح‌یزدی معرفی کرده و از برخی اعضای جبهه پایداری نیز به عنوان عاملان این حادثه نام برده بود.