پس از ابراز نگرانی سرداران سپاه از پیامدهای طرح هدفمندی یارانه ها و احتمال شورش محرومان در کشور، مقامات ارشد سپاه در ادامه تحولات ساختاری این نهاد نظامی گردان های امنیتی و رزمی را در پایگاه های بسیج محلات مستقر کردند.
سرتیپ پاسدار محمدرضا مهدیانفر فرمانده بسیج مساجد و محلات کشور طی یک کنفرانس خبری با اشاره به تغییر وتحولات چند سال اخیر در بسیج گفت: “با این تغییرات انتظار بود که تحولی در پایگاه‌های مقاوت بسیج صورت بگیرد. بیش از 30 سال است که پایگاه‌های بسیج مشغولند و نیاز بود بازنگری در ساختار و سازمان پایگاه‌ها صورت گیرد تا آنها متناسب با نیازها شوند.”
وی افزود: “ساختار جدید یک ظرفیت جدید برای ما ایجاد کرده تا از تمام توان بسیجیان استفاده کنیم البته جزئیات این ساختار توسط رئیس سازمان بسیج اعلام می‌شود.”
او سپس به فعال شدن نقش گردان های عاشورا در مساجد و محلات اشاره کردو گفت: “همچنین گردان‌های عاشورا متناسب با نیازهای روز تغییر کرده‌اند و پایگاه محور شده‌اند یعنی هر پایگاه مقاومت می‌تواند تبدیل به یک گردان عاشورا شوند که در سال 90 برای بخشی از این گردان‌ها برنامه خاص آمادگی یگانی و تمرین پیش بینی کرده‌ایم.”
این مقام ارشد نیروی مقاومت بسیج در ادامه با تایید افزایش بودجه بسیج تصریح کرد: “یکی دیگر از فعالیت‌هایی که از سال گذشته آغاز کردیم پرداختن به زیرساخت پایگاه‌ها بود. لازمه ساختار جدید زیرساخت‌های قوی‌تر بود که با تدبیر رئیس سازمان بسیج مستضعفین و اختصاص بودجه‌های مناسب یک حرکت جهشی را از سال گذشته برای ساخت پایگاه‌های مقاومت آغاز کردیم.”
محمدرضا مهدیانفر از ساختمان سازی برای استقرار نیروهای بسیج در محلات نیز خبرداد و گفت: “در سال گذشته برای بیش از 7 هزار و 500 پایگاه مقاومت ساختمان ساخته شد و امسال هم این روند ادامه خواهد داشت و ما پیش‌بینی می‌کنیم تا پایان سال 92 مشکل مکان پایگاه‌های مقاومت مساجد حل شود.”
تحولات اخیر در بسیج محلات در شرایطی روی داده است که حسین طائب، فرمانده سابق بسیج و رییس کنونی “سازمان اطلاعات سپاه پاسداران” طی اظهاراتی در 13 اسفندماه از برنامه ریزی های آمریکا و دشمنان برای “شورش گری” در کشور ابراز نگرانی کرده بود.
او با ادعای اینکه “استراتژی آمریکا در سال 90 ایجاد مشکل در ایران است” اعلام کرده بود که “در حوزه مهار و کنترل، امید آنها(آمریکایی ها) این بود که بتوانند با پیوند زدن “تحریم و هدفمند کردن یارانه‌ها” نتیجه بگیرند اما با شکست مواجه شدند. برنامه آنها برای سال 90 این است که در فصل اول، تحریم را با موج‌های بعدی هدفمند کردن یارانه‌ها پیوند بزنند و یک موج اجتماعی ایجاد کنند. از سوی دیگر تهدیدات امنیتی و مشغول سازی امنیتی و انتظامی جمهوری اسلامی ایران را بیشتر کرده و با طرح سوژه آنها را خسته کنند و در فصل چهارم سال 90 کودتای مخملی ایجاد کنند.”
در تیرماه سال جاری نیز حجت الاسلام عبدالعلی گواهی نماینده آیت الله خامنه ای در سپاه تهران با هشدار نسبت به برخی اقدامات نزدیکان دولت موسوم به “جریان انحرافی” گفته بود: “این گروه دو کار خطرناک را در دستور کار دارند، باید مواظب باشیم اینها می‌خواهند «تب اقتصادی» و همچنین «انحراف اخلاقی» در کشور به وجود بیاورند.”
البته نگرانی ها از تبعات قانون حذف یارانه ها تحت عنوان “هدفمندی یارانه ها” از سال گذشته نیز در میان مقامات ارشد سپاه پاسداران وجود داشته است. در 1 آذرماه سال گذشته یداله جوانی، رییس اداره سیاسی سپاه طی اظهاراتی پیش از آغاز اجرای هدفمندی یارانه ها از سوی دولت احمدی نژاد، این طرح را برنامه «نظام اسلامی» خوانده و مدعی شده بود که “برخی در صدد خرابکاری در اجرای این طرح هستند”.
او همچنین گفته بود: “باید مراقب رفتار دشمنان در فضای اجرای طرح هدفمندی یارانه‌ها باشیم چراکه آنها این را فرصت طلایی و مناسبی برای معرفی ناتوانی دولت و ایجاد نارضایتی در مردم برای اپوزیسیون سازی می‌دانند.”
رییس اداره سیاسی سپاه در جمع فرماندهان نیروی زمینی سپاه نیز تصریح کرده بود که: “اگر چه دولت آمادگی‌های خوبی برای اجرای طرح هدفمند کردن یارانه‌ها دارد اما طبیعی است اگر هوشیاری و همکاری مردم نباشد دشمنان می‌توانند شوک‌هایی را به جامعه وارد کنند”.
همچنین حسین همدانی فرمانده سپاه محمدرسول الله تهران هم در 24 آبان ماه سال گذشته در دیداری با اعضای “بسیج اصناف” که برای آماده سازی شرایط کشور پیش از هدفمندی یارانه ها انجام شد تصریح کرده بود که “دشمن در تهدید نظامی، امنیتی و سیاسی ورود پیدا کرد و موفق نشد و امروز به تهدید اقتصادی ورود پیدا کردند.” وی همین طور تاکید کرده بود که “اگر بعد از اجرای اصل 44 و هدفمندی یارانه‌ها دشمن بتواند مردم را تحریک کرده و به خیابان بکشاند ما مقصر هستیم.”
گردان های نظامی – امنیتی بسیج
فعال شدن گردان های عاشورا در پایگاه های بسیج محلات و مساجد در شرایطی اعلام می شود که پیش از این در پی مرحله دوم تحول ساختاری سپاه پاسداران مقامات ارشد نیروهای مسلح و سپاه از جمله حسن فیروزآبادی رییس ستاد کل نیروی های مسلح و همچنین عبدالله عراقی جانشین فرمانده نیروی زمینی سپاه اعلام کرده بودند که فعالیت های نظامی و امنیتی بسیج به نیروی زمینی سپاه محول شده و بسیج “صرفا مسئولیت بکارگیری بسیجیان در مقابله با تهدیدات نرم را بر عهده دارد.”
با این حال اما به نظر می رسد پیش بینی های امنیتی و نظامی از آینده، فرماندهان ارشد سپاه پاسداران را مجبور کرده است تا دوباره فعالیت های نظامی و امنیتی را در بسیج در دستور کار قرار داده و روی آن سرمایه گذاری بیشتری کنند.
نیروی مقاومت بسیج دارای گردان های مختلف نظامی و امنیتی در قالب گردان های عاشورا، الزهرا، امام حسین، کربلا و ذوالفقار است که از اوایل دهه 70 در این نهاد وابسته به سپاه پاسداران تاسیس شده است.
بویژه گردان های عاشورا در اوایل دولت دوم علی اکبر رفسنجانی در سال 72 و 73 و در پی شورش های شهری، با دستور مقامات وقت سپاه پاسداران در کنار گردان هان های نظامی شاخه زنان الزهرا تشکیل شد که متشکل از نیروهای ویژه نظامیامنیتی بود. این گردان ها در سال های بعد در تظاهرات عمومی قزوین و دیگر مناطق غرب کشور مورد استفاده قرار گرفتند. تیرماه 1378 نیز وقتی به دنبال هجوم لباس شخصی ها به کوی دانشگاه در تهران، تبریز و چند شهر دیگر دانشجویان به تظاهرات دست زدند، گردان های عاشورا اصلی ترین نیروی سرکوب آنها بودند.
محمدعلی (عزیز) جعفری فرمانده کنونی کل سپاه پاسداران و فرمانده پیشین نیروی زمینی سپاه که فرماندهی قرارگاه ثارالله (قرارگاه ویژه سپاه) را نیز همزمان برعهده داشت از جمله بانیان و حامیان اصلی تشکیل و تجهیز گردان های نظامی- امنیتی بسیج؛ عاشورا، الزهرا، امام حسین، ذوالفقار و کربلا بوده است.
همچنین در وقایع 18 تیر 82 تهران، اعتراضات مردم آذربایجان و اردبیل در بهار سال 85 و البته در جریان سرکوب اعتراضات مردمی در وقایع پس از انتخابات ریاست جمهوری سال 88 از جمله حمله به کوی دانشگاه و مجتمع سبحان گردان های عاشورای بسیج نقش پررنگی ایفا کردند.
در این باره سردار حجازی فرمانده وقت بسیج پس از سرکوب اعتراضات آذربایجان و اردبیل در سال 85 در جمع فرماندهان حوزه های مقاومت و گردان های عاشورا و الزهرای منطقه مقاومت بسیج سپاه آذربایجان شرقی از عملکرد شایسته بسیجیان در آن حوادث قدردانی و اعلام کرده بود که “اگر بسیج و روحیه آن نبود انقلاب از کشور رخت بر می بست”.
چنین تعبیری را فرمانده کل سپاه پاسداران پس از سرکوب اعتراضات مردمی به نتیجه انتخابات ریاست جمهوری 88 نیز به کار برد. محمدعلی جعفری در این باره در مراسم تقدیر و تشویق فرماندهان سپاه و بسیج گفته بود “ با حضور بسیجیان پشت سر مقام عظمای ولایت تمام این توطئهها و دسیسههای اخیر خنثی شد، اما اگر بسیج نبود معلوم نبود چه وضعیتی داشتیم و شاید فتنه‌گران به اهداف خود می‌رسیدند.”
عبدالله عراقی فرمانده پیشین سپاه سید الشهدای تهران که فرماندهی عملیات سپاه در سرکوب اعتراضات سال 88 تهران را برعهده داشت پیش از این درباره گردان های نظامی – امنیتی بسیج گفته بود: “بسیجیان با گرایش به فعالیت‌های نظامی جذب بسیج می شوند و این افراد در قالب گردان‌های عاشورا، الزهرا(س)، گردان‌های رزمی (کربلا و ذوالفقار) و امام حسین(ع) سازماندهی می‌شوند.”
جانشین کنونی فرمانده نیروی زمینی سپاه البته به تفاوت گردان امام حسین که رویکردی کاملن امنیتی دارد نیز تصریح کرده بود که “زبده‌ترین و آموزش دیده‌ترین نیروهای بسیج که دارای روحیه نظامی هستند، شناسایی و در گردان‌های امام حسین(ع) سازماندهی و آموزش دیده و در مواقع لزوم به کارگیری خواهند شد.”
بودجه در نظر گرفته شده برای گردان های نظامی – امنیتی بسیج سالانه 350 میلیون دلار اضافه بر بودجه کل بسیج است. در سال 83، مجلس هفتم طرحی را به تصویب رساند که طی آن “به منظور تامین منابع مالی و ارزی و رفع سریع مشکلات درمانی و خدماتی توانبخشی جانبازان و ایثارگران انقلاب اسلامی و تهیه تجهیزات و امکانات مورد نیاز گردان های عاشورا و الزهرای بسیج، رقمی معادل ۳۵۰ میلیون دلار از محل حساب ذخیره ارزی به بسیج اختصاص یافت. رقمی که در سال 89 نیز برای تجهیز گردان های رزمی و امنیتی بسیج از زبان برخی فرماندهان سپاه اعلام شد نشان داد که این رقم ثابت سالانه به این بخش از بسیج تعلق می گیرد.”
در این باره سرتیپ پاسدار محمد مطهری فرمانده لشکر 41 ثارالله کرمان در آبان ماه سال 89 اعلام کرد که “هر ساله به منظور تامین تجهیزات و امکانات مورد نیاز گردان‌های عاشورا و الزهرا بسیج معادل 350 میلیون دلار اختصاص می‌یابد.”
نیرو های تمام گردان های رزمی- امنیتی بسیج طی 5 سال گذشته در طرح پیشنهادی دولت احمدی نژاد با مصوبه مجلس تا پایان زمان برنامه چهارم توسعه تسلیح شده و مجهز به سلاح های جنگی هستند. این درحالی است که برخی اظهارات فرماندهان این نهاد نظامی نشان می دهد که فرماندهان ارشد سپاه گردان های نظامی و امنیتی بسیج را به سلاح های سنگین نیز مجهز کرده اند.
پیش از این حسین طائب فرمانده سابق بسیج و رییس کنونی سازمان اطلاعات سپاه در شهریور ماه 1387 تعداد گردان های نظامی – امنیتی بسیج را 2500 گردان اعلام کرده بود که با توجه به طرح اخیر فرماندهان بسیج و به گفته محمدرضا مهدیانفر، این تعداد در 7 هزار و 500 پایگاه بسیج در محلات مختلف کشور حضور خواهند داشت.
