امیری، شاه کلید ترور علیمحمدی

آرش بهمنی
آرش بهمنی

» پناهندگان هسته ای؛ یکی پس از دیگری

همزمان با پناهندگی یکی دیگر از دانشمندان هسته ای و انتشار ابعاد جدیدی از پرونده هسته ای، منابع خبری، از رابطه “صمیمانه و  گرم” شهرام امیری و دکتر علیمحمدی خبر می دهند. بنا بر این گزارش ها شهرام امیری، دانشمند هسته ای ایران که به تازگی به آمریکا پناهنده شده از دوستان صمیمی استادی است که دی ماه سال گذشته در مقابل خانه اش در تهران ترور شد و رسانه های دولتی ایران سعی کردند وی را نزدیک به دولت معرفی کنند.

پناهندگی و ترور

داستان “شهرام امیری” دانشمند هسته ای ایران، هر روز ابعاد جدیدی از اوضاع هسته ای ایران و اتفاقات مرتبط با آن را فاش می کند. از جمله این مسایل می توان به بحث ترور دکتر مسعود علی محمدی، استاد فیزیک دانشگاه تهران اشاره کرد.

جولیان بروگرو مقاله نویس روزنامه گاردین با استناد به اظهارات یکی از ماموران سیا می گوید که شهرام امیری با مسعود علی محمدی، دیگر دانشمند هسته ای ایرانی که دی ماه سال گذشته در مقابل خانه اش در تهران ترور شد، در ارتباط بود وسپاه پاسداران را مسئول تصفیه وی قلمداد کرد.

شک و تردیدها درباره ترور این استاد فیزیک، زمانی بیشتر شد که اعلام شد ماموران وزارت اطلاعات، یک روز قبل از ترور  مسعود علی‌محمدی، به خانه این استاد دانشگاه رفته و کلیه اسناد و جزوات وی را ضبط کرده بودند.

تفتیش منزل دکتر علی‌محمدی، درست یک روز قبل از ترور وی در حالی صورت می‌گرفت که دکتر علی‌محمدی از دو هفته قبل از آن از کلیه همکاری‌هایش با مراکز حساس هسته‌ای استعفا کرده بود.

پس از ترور این استاد دانشگاه نیز خانواده او از سوی وزارت اطلاعات تهدید شدند که موضوع تفتیش منزل این استاد دانشگاه و ضبط مدارک و اسناد او را افشا نکنند.

همچنین حضور ماموران اطلاعات در صحنه ترور و جمع کردن جنازه وی پس از وقوع انفجار و همچنین در مراسم ختم دکتر علی‌محمدی بسیار چشمگیر بود.

ترور علیمحمدی برای بسیاری از دانشمندان ایرانی زنگ خطری بود. هفته نامه نیچر به نقل از یکی از محققان ایرانی که خواست نامش فاش نشود، می‌نویسد: “همه نگران آن هستند که این اتفاق ممکن است سرآغازی باشد و اساتید بیشتری کشته شوند”.

نیچر پس از تماس با چند تن از دانشمندان ایرانی که مسعود علی محمدی را می‌شناختند و خواسته اند نامشان فاش نشود می‌نویسد: “آنها ابراز تعجب کرده‌اند که چرا علی محمدی برای ترور انتخاب شده است”. یکی از آنها می‌گوید: “می‌توانستم انتظار داشته باشم که بعضی از چهره‌ها‌ی مؤثر سیاسی ترور شوند، اما انتظار ترور او را نداشتم”.

محققان و دانشمندان ایرانی در گفت‌وگو با نیچر به شدت با تصویر ارائه شده‌از علی محمدی در رسانه‌های رسمی ایران و اینکه او حامی احمدی نژاد بوده مخالفت ‌و آن را رد کرده‌اند.

آنها می‌گویند، علی محمدی مخالف رژیم کنونی و سرکوب خشونت‌بار معترضان پس از انتخابات ریاست جمهوری بود. آنها همچنین این گفته‌ی رژیم مبنی بر اینکه علی محمدی در برنامه‌ی هسته‌ای ایران دخالت داشت و به همین دلیل هدف قرار گرفت را رد کرده‌اند.

اکنون شاید شهرام امیری، دانشمند هسته ای ایران که به تازگی به آمریکا پناهنده شده، سوژه مناسبی برای تحقیق در زمینه این ترور باشد. منابع خبری مختلف، رابطه میان این دو نفر را “صمیمانه و  گرم” نامیده اند و حتا برخی منابع اعلام کرده اند که علیمحمدی از وضعیت امیری اطلاع کاملی داشته است.

 

انتشار اخبار اتمی پس از پناهندگی امیری

خبر شبکه خبری ABC مبنی بر پناهنده شدن امیری به آمریکا و همکاری وی با سازمان سیا، در واقع خط بطلانی بود بر ادعاهای مقامات جمهوری اسلامی که پیش از این خبر از ناپدید شدن شهرام امیری در سفر حج و سپس ربوده شدن وی توسط سرویس اطلاعاتی آمریکا با همکاری سرویس اطلاعاتی عربستان سعودی داده بودند.

داستان پناهنده شدن امیری و همکاری اطلاعاتی وی برای فاش کردن نکات جدیدی درباره برنامه هسته ای جمهوری اسلامی، نخستین بار چند ماه پیش و توسط خبرگزاری فرانسه اعلام شد.

خبرگزاری فرانسه گزارش داده بود که شهرام امیری از مطلعین ساخت دومین مرکز غنی‌سازی اورانیوم ایران در نزدیکی شهر قم است و خبر وجود این سایت جدید غنی سازی اورانیوم در ایران، سه ماه بعد از مفقود شدن شهرام امیری منتشر و رسانه ای شد.

روزنامه انگلیسی ساندی تلگراف نیز در همان زمان به نقل از منابع آگاه اعلام کرده بود: “یک دانشمند ایرانی که شش ماه قبل در عربستان سعودی ناپدید شده، بعضی از اسرار منتشر نشدۀ برنامه اتمی جمهوری اسلامی را در اختیار بازرسان آژانس اتمی سازمان ملل قرار داده است.”

روزنامه ساندی تایمز ـ دیگر روزنامه انگلیسی ـ اما روایت پناهندگی امیری را این گونه روایت کرد: “سازمان سیا سال گذشته پس از سفر امیری به فرانکفورت (در ارتباط با کارهای تحقیقاتی اش)، از طریق یک بازرگان آلمانی (واسطه) با وی ارتباطی برقرار نمود و کمی بعد که امیری برای کمک به نماینده ایران در آژانس بین المللی انرژی اتمی به وینِ اتریش سفر کرده بود، تماس نهایی برقرار گردید. امیری چندی بعد به زیارت مکه رفت و از آن زمان تاکنون دیده نشده است.”

اما مقامات جمهوری اسلامی، حضور امیری در برنامه هسته ای را تکذیب کرده اند. علی اکبر صالحی، رییس سازمان انرژی اتمی ایران، در گفتگو با خبرگزاری فارس در پاسخ به سئوالی در مورد شهرام امیری گفته بود: “بنده اعلام می‌کنم حتی نمی‌دانم آقای امیری چه کسی است.”

شبکه تلویزیونی ABC همچنین اعلام کرده است که ناپدیدشدن شهرام امیری بخشی از عملیات بلندمدت سیا برای پناهنده شدن او بوده است.  سیا در ایران از طریق یک واسطۀ خاص به شهرام امیری نزدیک شده و به او پیشنهاد اقامت در آمریکا را داده بود.

 این شبکه تلویزیونی همچنین اضافه کرده است که از زمان پناهندگی امیری به آمریکا، سازمان سیا به صورت گسترده‌ای از او اطلاعات خواسته و امیری نیز کمک کرده است تا ارزیابی‌های اطلاعاتی آمریکا درباره برنامه هسته‌ایِ جمهوری اسلامی تقویت شود.

داستان ناپدید شدن شهرام امیری از زمانی آغاز شد که در اواخر پاییز گذشته، منوچهر متکی، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی، آمریکا را متهم کرد که شهرام امیری را که “برای حج عمره در عربستان به سر می‌برده”، ربوده است و مقامات عربستان در این زمینه مسئول هستند. 

حسن قشقاوی، که در آن زمان سخنگوی وزارت امور خارجه بود نیز خبر پناهندگی امیری را تکذیب کرده بود: “وی برای انجام سفر عمره مفرده به عربستان سفر کرده و در آن کشور ناپدید شده است، ما و خانواده او هم به‌شدت پیگیر هستیم و مسئولیت عربستان در مورد سرنوشت وی کماکان پابرجاست.” اما عربستان همواره این اتهامات را تکذیب و از این  سخنان “ابراز تعجب” کرده است.

 

فرانسه، میزبان پناهنده هسته ای جدید

اینک پایگاه اینترنتی ایتالیایی “آی ام جی پرس” روز دوشنبه با انتشار گزارشی از پناهنده شدن یک مهندس هسته ای ایرانی به فرانسه خبر داده است.براساس این گزارش محمد معرفی 34 ساله اهل تهران پس از فرار به ترکیه و پذیرش بوسیله کمیساریای عالی امور پناهندگان ونیز کمیساریای عالی حقوق بشر وابسته به سازمان ملل متحد از حق پناهندگی در فرانسه برخوردار وبه این کشور منتقل شد.

به نوشته این سایت ایتالیایی محمد معرفی یک مهندس اتمی است که در زمینه ساخت راکتورهای هسته ای نیز تخصص دارد.

وی در مراحل مختلفی برای دولت ایران کار کرده و در سال های اخیر به ویژه پس از انتخاب احمدی نژاد در سال 2005 به سمت ریاست جمهوری ایران مستقیما به برنامه های هسته ای ایران، به ویژه در بخش غنی سازی اورانیوم پیوسته بود.

آی ام جی پرس در ادامه می نویسد: “در پایان سال 2004 و در ماه های اول سال 2005 میلادی، محمد دچار تردید هایی جدی درباره عملیات سازمان انرژی هسته ای و پنهانکاری های آن شد و از آزمایش های هسته ای که تاثیر منفی بر سلامت مردم و اوضاع اقتصادی آنها دارد مطلع گردید.”

مسئولان ایرانی پس از تقاضای محمدی جهت استعفا از سازمان انرژی هسته ای و درخواست کناره گیری از دیگر فعالیت ها، به وی پیشنهاد ریاست گروه فنی را دادند اما محمد معرفی با اعلام اینکه با برنامه ها، سیاست ها و آزمایش هایی که دولت انجام می دهد موافق نیست پیشنهاد آنها را رد کرد.

محمد معرفی گفته است در سال 2005 میلادی یک روز صبح که به محل کار خود می رفت خودرویی در کنارش متوقف شد و دو فرد از آن پیاده شدند و او را به داخل خودرو هدایت کردند و بعدا مشخص شد آنها مامور وزارت اطلاعات ایران بودند.

معرفی درادامه می گوید: “مرا که ترسیده بودم به وزارت اطلاعات بردند در حالی که همسر باردارم در خانه تنها بود و واهمه داشتم که مبادا هرگز به خانه بر نگردم… دو ماه در آنجا در یک سلول انفرادی تاریک و بدون تهویه با ابعاد یک در دو متر در بازداشت به سر بردم. آنها هر سه یا چهار روز یک بار به مدت زمان پنج دقیقه به من اجازه استحمام می دادند.”

وی سپس به برخورد بازپرسان با خود می پردازد و آن را وحشتناک توصیف کرده می افزاید: “آنها با قرار دادن صندلی من رو به دیوار از من بازپرسی می کردند… و گاهی مرا کتک می زدند.”

این مهندس اتمی پناهنده افزود که پس از دو ماه حبس در زندان او را به شهر بوشهر در جنوب ایران منتقل کردند و در یک سلول سه در چهار متری در کنار هفده نفر دیگر زندانی کردند.

وی می افزاید: “در بوشهر علاوه بر ماموران وزارت اطلاعات افراد دیگری نیز ضمن بازجویی، تهدید کردند در صورت عدم همکاری او را به قتل خواهند رساند.”

به نوشته این وبسایت، یک ماه پس از آزادی محمد معرفی، همسرش درنتیجه شرایط سخت روحی فرزندش را از دست داد و او نیز پس از چند ماه در پی تهدید به بازداشت دوباره مجبور به طلاق همسرش شد.

معرفی در ادامه می گوید: “من تنها در مدت یک سال همسر، فرزند و شغلم را برای همیشه از دست دادم و در سال 2006 میلادی به اتهام جاسوسی علیه رژیم محاکمه شدم و به زندان اوین درتهران منتقل شدم.

آی ام جی پرس می نویسد، پس از گذشت چند ماه، با دخالت وکیل مدافعش و به خاطر وضعیت بد جسمی و روانی، بازداشت او به حال تعلیق در آمده و در این فرصت موفق به تهیه گذرنامه شد  و از طریق زمینی به آنکارا در ترکیه رفت.

در ترکیه تماس های تلفنی تهدید آمیزی از جانب کسانی که خود را ماموران دستگاه اطلاعاتی ایران معرفی کردند، دریافت کرد. آنها به او گفتند در صورت ماندن در ترکیه او را به قتل خواهند رساند.

 

چهار کشته و مفقود مرتبط با پرونده هسته ای

تاکنون حداقل اخبار رسمی از کشته یا مفقود شدن 4 تن از مرتبطین با برنامه هسته ای ایران منتشر شده است. از جمله می توان به مرگ اردشیر هاشم پور، کارشناس اتمی ایران که در مرکز فرایند اتمی اصفهان به کار مشغول بود، اشاره کرد. وی در سال ۲۰۰۷ بر اثر مسمومیت مشکوک ناشی از استنشاق گاز جان خود را از دست داد.

در همان سال  علیرضا عسگری، معاون وزیر دفاع و از فرماندهان سپاه پاسداران نیز بعد از سفر به ترکیه در استانبول ناپدید شد. نام علیرضا عسگری نیز در کنار نام شهرام امیری، در فهرستی که وزارت خارجه ایران از چهار فرد مفقود وابسته به خود تهیه کرده و در اختیار سازمان ملل قرار داده دیده می شود.  اخباری که در آینده از پرونده هسته ای ایران منتشر خواهد شد می تواند اهمیت پناهندگی این کارشناسان را بیشتر از گذشته نشان دهد و توجه مطبوعات داخلی و خارجی را به خود جلب کند.