اندکی پس از آنکه دادستان تهران آزادی یکصد تن از زندانیان سیاسی را وعده داد٬ تعدادی از زندانیان سیاسی محبوس در اوین آزاد شدند٬ اما تعداد آنها به عدد وعده داده شده دادستان تهران نرسید.
جعفری دولتآبادی پیش از این اعلام کرده بود که “با موافقت رهبر معظم انقلاب ۱۰۰ محکوم جرایم امنیتی پس از ابراز ندامت و پشیمانی٬ آزاد میشوند”.
براساس اخباری که تاکنون منتشر شدهدر دو روز گذشته برخی از جمله: میلاد اسدی (عضو شورای مرکزی دفتر تحکیم)٬ آرش اعلایی (پزشک و فعال مدنی)٬ حمید سمیعی٬ کیارش کامرانی٬ فاطمه خرمجو٬ محمدرضا صباغی، خادم موسوی، امید اسماعیل زاده٬ سعید مالمیریان٬ مهدی وطن خواه، خادم موسی، حسین فرجی، مجتبی هاشمی، آرش ترابی، لطفعلی حاجیان٬ عباس نامی، غلامرضا احمدی، مجید تمجیدی، نوید کامران، علی قاسمی و پرویز ورمزیاریآزاد شدهاند. بسیاری از این افراد از جمله کسانی هستند که بیشتر دوران محکومیت خود را سپری کرده بودند و چند ماه بیشتر به پایان دوره محکومیت آنها نمانده بود. همچنین بسیاری نیز براساس قانون٬ با توجه به گذراندن بخش اعظم دوران محکومیت خود٬ مشمول قانون آزادی مشروط میشدند.
در همین حال یک منبع نزدیک به خانواده زندانیان سیاسی به “روز” گفت که لیست افرادی که احتمال داشت مورد عفو واقع شوند٬ ابتدا از سوی دادستانی اعلام شده و افرادی نظیر عبدالله مومنی در این لیست نبودهاند. این بدان معناست که چنین افرادی حتی در صورت درخواست عفو نیز٬ تغییری در شرایطشان به وجود نخواهد آمد. وی همچنین اضافه کرده است که برخی از افرادی که روز نخست از زندان آزاد شدند٬ درخواستی برای عفو نداده بودند و درباره برخی از آنها براساس نامههایی که برای آزادی مشروط یا مرخصی نوشته اند٬ تصمیم گیری شده است.
روز شنبه٬ برخی از زندانیان سیاسی همچون لاله حسن پور، سجاد مرادی، احسان عبده تبریزی، محسن غمین، سجاد مرادی، اکرم حیدریان، سما شاملو، زهرا جباری، سوسن تبیانیان، فاطمه درویش، نازنین حسن نیا، محمد پورعبدالله، کیوان فرزین، ارسلان ابدی، امید شریف دانا، آرتین غضنفری، حسین فرجی، حسین حیدری منش، امیر اصلانی، ابولفضل قاسمی، محسن مختاری، حمید رضا نجومی، غلامرضا آزادی، امیرحسین قنبری، میثم رودکی، روح اله میرزاخانی، مسعود یزدچی، کورش قاسمی و بهنام انصاری از زندان آزاد شدند.
روزنامه شرق در گزارشی٬ شرایط مقابل زندان اوین را اینگونه توصیف کرده است: “در اوین باز شد، چهار، پنجنفری بیرون آمدند، دستهای مادران و پدران رو به هوا رفت، پسرهایشان آمدند. بعد از پسرها به یکباره یک مینیبوس سفیدرنگ آمد، حدود بیست و خردهای در آن بودند، دست تکان میدادند و از پنجره آویزان شده بودند، صحنه عجیبی بود… خیلیها هم خانوادههایشان خبر نداشتند، موبایلهای دوستانشان را میگرفتند و شماره میگرفتند. تا حدود ساعت دو همه کنار خیابان نشسته بودند، دست در دست هم، خندههایی که از ته دل بود، شادیهایی که تمامی نداشت، میگفتند باور نداشتند که آزاد شوند، شب قبلش با هم میگفتند نهایتا 10، 12 نفر اما به یکباره شنبه خبردار شدند که آزاد میشوند باید کاغذی را امضا میکردند و میآمدند بیرون”.
برخی از این زندانیان از زمان بازداشت خود از هرگونه مرخصی محروم بودهاند. به طور مثال محمد پورعبدالله٬ فعال دانشجویی٬ از جمله افرادی است که از زمان بازداشت در زمستان ۸۷ حق استفاده از مرخصی را نیافت. وی که به ۳ سال زندان محکوم شده بود٬ دوران اعظم حبس خود را در زندان قزل حصار گذراند و ماه گذشته به زندان اوین منتقل شد.
گفته می شود دو هفته پیش گروهی از زندانیان سیاسی به دفتر جعفری دولت آبادی دادستان تهران فراخوانده شدند و وی از تک تک آن ها جداگانه خواست با امضای نامه ای شرایط آزادی خود و بازگشت به خانه را فراهم آورند.
در این دیدار دادستان تهران اعلام کرده است که “رهبر انقلاب از دستگیری آنان ناراضی است و مدام قوه قضاییه را مورد بازخواست قرار می دهد و اینک نیز به مناسبت عید فطر قرارست همه شما آزاد شوید”. به احضار شدگان گفته شده بود که اکثر زندانیان نامه تقاضای عفو را امضا کرده اند.
براساس برخی اخبار٬ نام تعداد دیگری از زندانیان نیز در میان آزادشدگان بوده است٬ اما تا این لحظه هیچگونه خبری مبنی بر آزادی آنها اعلام نشده است. همچنین با وجود آنکه نام دو دانشجو، سورنا هاشمی و علیرضا فیروزی به عنوان افراد آزاد شده اعلام شده بود٬ اما افراد نزدیک به این دو فعال دانشجویی آزاد شدن آنها را تکذیب کرده و از ادامه حضور آنان در شرایط دشوار در زندان اوین خبر دادهاند.
آزادی زندانیان فوقالذکر در حالی صورت میگیرد که در حال حاضر تعدادی از زندانیان٬ از هرگونه حق استفاده از مرخصی٬ تلفن یا ملاقات حضوری محروم هستند.
افرادی چون مسعود باستانی٬ عیسی سحرخیز٬ محمد داوری٬ مهدی محمودیان٬ مهدی خدایی٬ محمدصدیق کبودوند٬ سعید متینپور٬ بهمن احمدیامویی٬ حسین رونقی ملکی٬ عبدالله مومنی٬ امیرخسرو دلیرثانی٬ داوود سلیمانی٬ حشمت طبرزدی٬ کیوان صمیمی بهبهانی و … از جمله کسانی هستند که تاکنون یا حق استفاده از مرخصی را نیافتهاند یا آنکه مدتها از زمان آخرین مرخصی آنها میگذرد. این افراد از حق تماس تلفنی و ملاقات حضوری نیز محروم ماندهاند.
براساس اخبار منتشرشده٬رهبران جنبش سبز نیز وضعیت مناسبی در مکان حصر خود ندارند. روز شنبه فاطمه کروبی٬ همسر مهدی کروبی خبر از آن داد که دبیرکل حزب اعتمادملی٬ در مدت بیش از ۱۹۰ روز حصر خود٬ تنها یک بار اجازه استفاده از هواخوری را یافته است. وی اکنون با انتقال به مکانی جدید٬ بدون همسر خود و در کنار ماموران امنیتی در آپارتمانی به صورت انفرادی نگهداری می شود.
این در حالی است که افزایش فشارها بر کروبی که از نخستین روز ماه رمضان، شرایط سلول انفرادی را تجربه میکند، باعث شده تا نهادهای حقوقبشری با انتشار بیانیه ای نسبت به وضعیت وی ابراز نگرانی کرده و از شدت گرفتن فشارهای روانی بر وی خبر دهند.
در همین حال برخی سایتهای نزدیک به رحیم مشایی٬ در روزهای گذشته خبر وخامت اوضاع جسمانی میرحسین موسوی را منتشر کردند. این خبر با تکذیب توأم با نگرانی اطرافیان موسوی مواجه شده است.