موزه لوور پاریس در پاییز امسال دو نمایشگاه از آثار قرآنی قرن هشتم و نقاشی های مینیاتوری از دوران صفوی دایر کرده است. در این نمایشگاه آثاری از چندین قرن خلاقیت هنرمندانه اسلامی و پارسی به نمایش گذاشته شده. این دو نمایشگاه از روز جمعه 5 اکتبر تا 7 ژانویه 2008 دایر خواهد بود.
نمایشگاه “آوای جهان، هنر ایران صفوی 1736-1501” به دو قرن و نیم هنر قابل تحسین ایرانی از ترکیه عثمانی تا هند مغول می پردازد. بخشی از این نمایشگاه به نام “شاهکارهای اسلامی موزه آقاخان” قرار است از سال 2011 در موزه جدیدی در شهر تورنتو کانادا به نام موزه آقاخان افتتاح گردد.
اسدالله ملکیان شیروانی، مسؤول نمایشگاه “آوای جهان” می گوید: “اساساً هنر صفوی، زیبایی جهان و آفرینش الهی را به تصویر می کشد.”
نزدیک به 200 قطعه شیشه ای، فلزی، سرامیک و پارچه ای و همچنین تابلوهای نقاشی و دست نویس که از موزه های جهان، از جمله تهران و اصفهان، گردآوری شده در این نمایشگاه به معرض نمایش گذاشته شده اند. در میان آثار دست نویس می توان به صفحاتی از شاهنامه فردوسی نیز اشاره کرد.
مینیاتورهای چند سانتیمتری، با تصاویر رنگینی از انسان، مناظر، معماری های مختلف و حیوانات که از اسطوره های مشهور ایرانی اقتباس شده اند نیز به چشم می خورند. تصاویر دیگر که تقریباً یک رنگ هستند بیشتر هنر ظریف چینی را در ذهن تداعی می کنند.
شیروانی به عنوان کارشناس فرهنگ ایرانی، می افزاید: “نقاش ایرانی نوشته را به تصویر نمی کشد. این نقاشی در حقیقت پاسخ به نوشته هایی است که نقاش از آنها بهره می برد.”
کوزه های چینی و حوضچه های برنزی با دکوری همه پسند استعاره ای از طبیعت هستند. او در این رابطه می گوید: “به عنوان مثال، این ظرف سبز رنگ که متعلق به قرن شانزدهم است، سقف آسمان لاجوردی را به تصویر می کشد. رنگ سبز در فرهنگ ایرانی رنگ آسمان است. تصاویر گل و گیاه نماد باغ های ملکوتی است و ماهی به خود آسمان یا ملکوت اشاره می کند.”
او در ادامه می گوید: “هنر ایرانی صرفاً برای زیباسازی نیست و به علاوه، دنیای واقعی را نیز به تصویر نمی کشد. این هنر به مانند تمامی هنرهای خاور زمین تلاش می کند تا جوهر و وجود ملکوتی هر واقعیتی را از دل آن استخراج کند.”
موزه آقاخان که در سال 2011 در تورنتو افتتاح خواهد شد نیز به نوبه خود 80 شاهکار اسلامی موجود در این نمایشگاه را تأمین کرده است.
مسؤول نمایشگاه سوفی ماکاریو در خصوص این دو نمایشگاه می گوید: “این آثار اعم از کوزه، تابلوهای نقاشی، عناصر معماری، دست نویس و کاشی های سرامیکی نشان از وفور زیبایی در جهان اسلام دارند: از هند تا اسپانیا و از قرن هشتم تا قرن نوزدهم.”
هنر خوشنویسی با تمامی اشکال آن نیز به خوبی در این آثار دیده می شود. دو صفحه قرآنی به طول 50 و عرض 69 سانتیمتر با نوشته های بسیار کوچک نیز جلب توجه می کند و یکی از سوره های قرآن با آب طلا روی یک برگ بلوط نوشته شده. روی قیچی خوشنویس این اثر هنری نیز دعاهایی به جانب خداوند حک شده است.
منبع: نوول ابزرواتور، 6 اکتبر
مترجم: علی جواهری