جنیو عبدو
شرایط برای محمود احمدی نژاد دشوار شده است. در حالیکه فقط شش ماه به انتخابات ریاست جمهوری ایران باقی مانده، احمدی نژاد از همه طرف مورد حمله قرار گرفته است. شصت اقتصاددان ایران اخیرا ً طی نامه ای به سیاست های شکست خوردۀ احمدی نژاد که منجر به بیکاری بی سابقه در این کشور شده، اعتراض کرده اند. اصلاح طلبانی مانند مهدی کروبی، از کاندیداهای ریاست جمهوری، از احمدی نژاد بخاطر اینکه باعث شده نام ایران در رأس لیست حملات نظامی اسرائیل قرار گیرد، به شدت انتقاد کرده اند و حتی آیت الله خامنه ای، مهم ترین حامی احمدی نژاد، گهگاه نسبت به او مردد می شود.
واضح است که رئیس جمهور ایران به کمک احتیاج دارد، اما چه کسی از دوستانش می تواند محبوبیت او را افزایش دهد؟ هوگو چاوز؟ سید حسن نصرالله؟ مقتدی صدر؟ روی اینها شرط بندی نکنید. احمدی نژاد به خیلی بیشتر از تعریف و تمجیدهای متحدان ایران نیاز دارد. اما این احتمال که احمدی نژاد از باراک اوباما و یا تمامی مشاوران سیاست خارجی اوباما، که دائما ً دربارۀ ضرورت مذاکرۀ آمریکا با ایران سخن می گویند، کمک بگیرد، به مراتب بیشتر است.
کسی نباید تعجب کند از اینکه احمدی نژاد برای اولین بار از زمان پیدایش انقلاب اسلامی به یک رئیس جمهور آمریکا بخاطر پیروزی در انتخابات نامۀ تبریک می فرستد. اکثر ایرانیان به شدت خواهان پایان انزوای ایران از آمریکا و به طور کلی جهان هستند. بنابراین، شکی نیست که هر کسی که بتواند به 30 سال خصومت آمریکا با ایران پایان دهد، به قهرمان ایران مبدل خواهد شد. ریسک بالا بردن اعتبار و مشروعیت احمدی نژاد به مراتب جدی تر از آنی است که اوباما و مشاورانش بتوانند تصور کنند.
تمایل اوباما برای برگزاری مذاکرات بی قید و شرط با رژیم های متخاصم، از جمله ایران، پایه و اساس سیاست خارجی او در مبارزۀ انتخاباتی بود. اگرچه اندکی پس از انتخابات بنظر رسید اوباما از این موضع عقب نشینی کرده است، اما شواهد و قرائن حاکی از آن است که اعضای تیم اوباما بر اظهارات اولیۀ او صحه می گذارند. حتی دنیس راس – فرستادۀ ویژۀ دولت کلینتون در خاورمیانه و حامی برجستۀ اسرائیل که اکنون یکی از مشاوران کلیدی اوباماست – معتقد است که آمریکا باید ابتدا از طریق کانال های سطح پایین که راه را برای گفتگو در سطوح بالاتر هموار خواهد کرد، با ایران مذاکره کند. تنی چند از کارشناسان مسائل ایران در هستۀ متفکران آمریکا به اوباما تأکید کرده اند که پا را از این هم فراتر گذارده و به دولت ایران پیشنهاد برقراری روابط رسمی و مستقیم را بدهد و در عین حال، به منظور تلاش برای توقف برنامۀ غنی سازی هسته ای ایران که می تواند به ساخت بمب اتم منتهی شود، مشوق هایی به ایران ارائه دهد.
در این مقطع زمانی معلوم نیست که خامنه ای حضور جنجال برانگیز احمدی نژاد در دور دوم انتخابات ریاست جمهوری ایران را تأیید کند. اما اگر روابط ایران و آمریکا تا زمان انتخابات ریاست جمهوری بهبود یابد، احتمالا ً اعتبار آن نصیب احمدی نژاد و سیاست های افراطی اش خواهد شد و به طور قابل توجهی شانس پیروزی او را در انتخابات ماه ژوئن افزایش خواهد داد. در واقع، آشتی با واشنگتن، احمدی نژاد را محق جلوه خواهد داد. بنابراین، اگر دولت اوباما واقعا ً قصد دارد با ایران مذاکره کند، عاقلانه است تا پایان انتخابات ریاست جمهوری ایران در ماه ژوئن صبر کند. در غیر اینصورت، این احتمال وجود دارد که همۀ مذاکراتی که در سال های آینده انجام خواهد شد، با حضور احمدی نژاد صورت بگیرد.
منبع: فارین پالیسی، 10 دسامبر