آرش سبحانی، خواننده ونوازنده گروه کیوسک از جمله اولین هنرمندانی بود که پس از انتخابات، همراه با اعتراضات مردمی، با موسیقی و صدای خود به این تحولات واکنش نشان داد. او در مصاحبه با روز از دلایل همراهی هنرمندان با مردم حاضر در صحنه گفته است. این مصاحبه در پی می آید.
گروه کیوسک و شما طی سالهای گذشته موضع انتقادی خود را در کارهایتان به وضوح نمایش می دادید، اما بعد از انتخابات شاهد نوعی همراه مستقیم و صریح شما با مردمیهستیم که پس از انتخابات در تجمعات اعتراضی شرکت کردند وهنوز هم شرکت می کنند. چطور به این نقطه رسیدید و واکنش مردم به این همراهی چه بود؟
موسیقی ما طی این چهار پنج سالی که فعالیت های هنری را در قالب گروه کیوسک دنبال می کردیم، همواره این صدای اعتراضی را با خود به همراه داشت. درواقع مایه های اعتراض به مسائل اجتماعی وسیاسی همراه با نوعی انتقاد -والبته نقد وضع موجود ـ همواره در کار ما وجود داشته است. بسیاری از کاریکاتوریست ها و شاعرها هم البته درهمین مسیر بودند. اما اتقاقاتی که پس از انتخابات رخ داد، افراد بسیاری را هم سو، هم جهت و هم زبان کرد. درواقع این اتفاقات به همه ما خط وربطی داد که همان حرفی را بزنیم که مردم در خیابان می زنند، یا روزنامه نگاران و کاریکاتوریست ها ونقاش و دیگران به اشکال مختلف بیان می کنند؛ این در یک صف قرار گرفتن یک اتفاق مبارکی بود.
کلیپ موسیقی “یک دشت سبز” که در میان بسیاری به عنوان ژوراسیک پارک شناخته می شود محبوبیت بسیاری پیدا کرده . نظرتان در مورد این کار چیست؟
مردم همواره به کارهای ما خیلی لطف داشته اند، اما در کارهای زنده ای که داشتیم به بیت دوم این آهنگ که می رسیدیم آن تکه ای که می گویم “یک دشت سبز”، فریاد می زدند. جوری بود که هر وقت خودم اجرا داشتم، از این ترجیه بند مو به تنم راست می شد . این “دشت سبز” که تمثیلی از امیدو آزادی است درمیان جمعیت با اشتیاق فراوان فریاد زده می شد و به نظرم بسیار زیبابود. درعرض یکی دو روز بیش از ده هزار نفر از آن در یوتوب بازدید کردند. من نمی خواستم از ذات کارهای کیوسک دورشوم که با نوعی طنز به رویدادهای اجتماعی وسیاسی نگاه می کند، اما شرایط ایران آنقدر جدی بود که رعایت این اصل و رسیدن به نقطه توازن را اندکی مشکل می کرد.
مخاطبان کارهای شما چه کسانی هستند؟
آنچه خودم از ای میل ها و کنسرت ها متوجه شدم این است که جوانان و دانشجویان و به صورت کلی کسانی که اخبار و مسائل هنری را از طریق اینترنت دنبال می کنند، مخاطبان ما هستند. یعنی کسانی که دسترسی به اینترنت دارند و تحولات را از این طریق دنبال می کنند. البته درخارج از کشورطیف سنی بزرگ تری را شامل می شود، چون اکثرا با اینترنت سروکار دارند.
درسال ۷۶ هنرمندان با کندی به حمایت از آقای خاتمی پرداختند ، اما بعد از انتخابات امسال هنرمندان برجسته بسیاری همزمان با مردم وارد این جریان اعتراضی شدند و به موضع گیری پرداختند . کسانی که ما هیچ گاه از آنها انتظار نداشتیم که اساسا در برابر تحولات اجتماعی سیاسی موضع بگیرند . شما از همان روزهای اول در تکاپوی این بودید که این اعتراضات در فعالیت های شما هم منعکس شود . چه تفاوتی دراین دو رویداد تاریخی می بینید؟
کاملا درست است. در دوران آقای خاتمی هنوز این راه رفته نشده بود. ۸ سال حضور خاتمی در کاخ ریاست جمهوری این خوبی را داشت که مردم دیدند چگونه قانون اساسی نقض می شود وچگونه یک اقلیت محدود درکمال ناباوری رییس جمهور منتخب مردم را کنترل می کند. به علاوه همه اتفاقاتی که رخ داد- مانند قتل های زنجیره ای- به مردم نشان داد که این احتمال که آنها بتوانند قدرت را در دست داشته اند عملا منتفی است. به دلایل مختلف و از جمله به دلیل قانون اساسی موجود و قدرت هایی که عملا مخالف چنین حرکتی هستند. این موضوع خشمی را در مردم تولید کرد. این خشم ناشی از این موضوع بود که مردم فکر می کردند چنین سیستمی دیگر توانایی اصلاح خود را ندارد، یا حداقل ظرفیت اصلاح در شکلی که مورد نظر آقای خاتمی بود را نداشت. واکنش مردم در زمان خاتمی قهر کردن با انتخابات بود وتقلب طرف مقابل. اما در نهایت وقتی به جایی رسید که امسال آمدند و در روز روشن تقلب کردند، جامعه به سرعت قطبی شد و چهره هایی که هیچ وقت نسبت به تحولات سیاسی موضع گیری نمی کردند وارد صحنه شدند که نمونه بارز آن استاد شجریان بود. صحنه هایی که هر کسی در هرنقطه از جهان می توانست آنها را ببیند شوکه کننده بود. ایرانی وغیر ایرانی هم نداشت.
در تدارک کار جدیدی هستید؟
الان کار جدیدی را آماده می کنیم که فکر می کنم تا هفته آینده آماده بشود. قطعه ای مانند یک دشت سبز است که می خواستیم برای روز دانشجو آماده کنیم که نشد اما به زودی آن را ارائه خواهیم کرد.
همراهی هنرمندان نسل خود را در کشورهای دیگر با حرکت های اعتراضی مردم در داخل کشور چطور می بینید؟
همراهی ایرانیان خارج از کشور با این جریانات فوق العاده بود. خیلی افرادی که اصلا با تحولات ایران فاصله گرفته بودند وشما هیچ وقت آنها را نمی دیدید به صحنه آمدند. هر کسی هرکاری که می توانست بکند انجام داد. نکته جالب حضور تعداد بسیاری از افراد غیر ایرانی است. من در برخورد های روزانه در سر کار و یادر بازخوردهایی که از مردم می گیرم می بینم که تعداد آمریکایی هایی که به کار ما و دنبال کردن اخبار ایران علاقه نشان می دهند بسیار زیادتر شده است.
در مرور کارهای شما در یوتوب دیدم که برخی از علاقه مندان به کارهای شما، ویدپو کلیپ هایی با آهنگ های شما درست کرده اند و بسیاری از آنها هزاران بازدید کننده داشته است. مثلا ویدپوکلیپی که درخصوص صداوسیما است و اهنگ “بی تربیت” روی آن گذاشته شده است.
مااحساس درونی مان را نسبت به وضع موجود می گفتیم. ما هم همان زمینه تاریخی، فرهنگی واجتماعی راداریم که بقیه دارند. این حس در جایی به یک مسیرمشترک می رسد. مثل یک بحث بازشده ای است که همه می آیندنظرشان را می گویند. آهنگی راکه گفتید ما چهارسال پیش ساختیم اما می بینید مردم تنفر و انزجار خودشان را از عملکرد صداوسیما با استفاده از این آهنگ بیان می کنند ومن از این کار بسیار خوشحالم.
