جرج یان
وین – یک نماینده ارشد دولت ایالات متحده روز چهارشنبه تمایل ایران را برای پاسخ به سوال های موجود درباره برنامه های هسته ای خود، تلاش برای پرده پوشی خواند. او گفت این اقدامات مانع از طرح تحریم های جدید شورای امنیت سازمان ملل علیه تهران نخواهد شد.
گرگوری ال شولت، سرپرست هیئت نمایندگی ایالات متحده در آژانس بین المللی هسته ای، گفت: “ایران آشکارا در تلاش است تا توجه را از توسعه توانایی های ساخت بمب منحرف کند و من فکر نمی کنم شورای امنیت اغفال شود. ما با بقیه اعضای شورای امنیت بر روی قطعنامه سوم کار می کنیم.”
شولت این سخنان را در واکنش به خبرهایی گفت که از توافق ایران و آژانس بین المللی انرژی هسته ای (نهاد منسوب از طرف سازمان ملل) بر سر تنظیم زمان بندی برای پاسخ به ابهامات موجود در مورد فعالیت های بحث انگیز هسته ای ایران خبر می داد.
مقامات آمریکایی قبلاً گفته بودند که واشنگتن علایم دریافتی جدید حاکی از شفاف تر شدن تهران را به عنوان “تهاجمی زیرکانه” می داند که هدف آن ایجاد انشعاب در اعضای شورای امنیت و جلوگیری از رسیدن آنها به توافق برای تحریم های جدید علیه ایران است. نظرات شولت هم همین دیدگاه را تایید می کند.
شولت با اشاره به درخواست شورای امنیت برای تعلیق برنامه غنی سازی اورانیوم و توقف ساخت رآکتور تولید کننده پلوتونیوم از سوی ایران گفت: “اگر رهبران ایران واقعاً خواستار جلب اعتماد دنیا هستند، باید همکاری آنها کامل و بدون قید و شرط باشد و فعالیت هایی را که موجب نگرانی های بین المللی است متوقف کنند.”
وی این سخنان را در حاشیه یک کنفرانس به خبرنگاران گفت. این کنفرانس بلافاصله و یک روز بعد از اعلام مقامات ایران و آژانس انرژی هسته ای در رسیدن به توافق روی یک برنامه زمان بندی برگزارشد. واکنش سریع ایالات متحده نشان دهنده نگرانی های این کشور از بروز مشکلات احتمالی برای تصویب یک قطعنامه جدید علیه ایران، آن هم به خاطر تصمیم تهران در توقف سنگ اندازی سر راه بازرسان آژانس انرژی هسته ای در مورد بخش هایی از برنامه هسته ای خود است.
همکاری کامل ایران با بازرسان آژانس بین المللی انرژی هسته ای یکی از خواسته های شورای امنیت است. شولت گفت ایران باید تمام درخواست های دیگر شورا را نیز برای جلوگیری از مجازات های سازمان ملل رعایت کند.
مهمترین نگرانی جامعه بین المللی، فعالیت هایی است که می تواند به غنی سازی و تولید جنگ افزار هسته ای منتهی شود که خود توانایی ساخت سوخت هسته ای و کلاهک های اتمی را به خواهد داشت.
شولت گفت: “این فعالیت ها لزوماً برای اهداف صلح جویانه نیست اما برای ساخت بمب الزامی است.”
اعلام توافق میان ایران و آژانس بین المللی انرژی هسته ای روز سه شنبه در تهران با جزییات و مطالب بیشترهمراه نبود. مثلاً از اینکه آیا ایران آماده پاسخگویی به همه ابهامات موجود هست یا نه در این توافق ها ذکری به میان نیامده است. در هر حال شولت نظر دیگری دارد.
او با اشاره به مواری نظیراینکه ایران از پذیرش بازرسان آژانس برای بازرسی گسترده از مکانهای مشکوک خودداری می کند، گفت: “ما درک می کنیم که این توافق محدودیت های زیادی دارد.”
یک دیپلمات وابسته به آژانس گفت “حذفیات” دیگری هم در برنامه زمانبندی وجود داشت. او که نخواست نامش فاش شود از ارایه مطالب بیشتر خودداری کرد.
ایران از پاسخگویی به ابهامات موجود درمورد آزمایشات مخفی خود بر روی پلوتونیوم در اواسط دهه 1990 خودداری کرده و بر اساس یافته های آژانس بین المللی انرژی هسته ای، مقدار واقعی پلوتونیوم در اختیار خود را اعلام نمی کند. کارشناسان آژانس در ضمن مایلند اطلاعات بیشتری از پلوتونیوم و اورانیوم غنی شده ای که رد آن را سال گذشته در تاسیسات هسته ای ایران پیدا کردند، و همچنین از آنچه موسوم است به “پروژه نمک سبز” داشته باشند.
سال گذشته منابع مطلع گفتند آژانس تلاش می کرد بر اساس اطلاعات ایالات متحده در توصیف این پروژه به عنوان اتصال مرحله غنی سازی اورانیوم به عملیات طراحی کلاهک جنگی و ساخت مواد با قابلیت انفجار بالا، موضوع را دنبال کند. ایران این اخبار را با اعلام اینکه بر اساس “مدارک دروغین و ساختگی” است، رد کرد.
یک یافته نگران کننده دیگر آژانس مربوط می شود به یافتن رد اورانیوم غنی شده در یک مرکز نظامی و توجیهی که ایرانی ها در تغییر شکل یک قطعه فلز اورانیوم به کلاهک جنگی به آژانس ارایه داده اند.
مقامات ایرانی سال ها از پاسخگویی به این سوالات طفره رفته اند و به این ترتیب آژانس را در تعیین ماهیت برنامه هسته ای ایران ناتوان ساخته اند. خودداری ایران از انجام همکاری، سال گذشته پای شورای امنیت را به ماجرا باز کرد. شورای امنیت بر سر معضل هسته ای ایران، تا کنون دوقطعنامه صادر کرده است.
منبع: کرونیکل – 22 آگوست