چهارشنبه شب، سخنرانی سالانه جورج بوش در میان اعضای کنگره وسنای آمریکا، امرای ارتش، جمعی ازمقامات عالی قضایی و میهمانان ویژه برگزارشد. طی این سخنرانی، هنگامی که رییس جمهوری به توضیح سیاست های دولت خود درخاورمیانه پرداخت، ایران را متهم به حمایت ازشیعیان تندرو درعراق کرد.
بوش در نطق سالانه خود در کنگره این کشور، ایران را به مسلح کردن گروه های “افراطی” شیعه در عراق و لبنان در عراق متهم کرد. وی بار دیگر تاکید کرد: “جهان به رژیم ایران اجازه نخواهد داد به جنگ افزارهای هسته ای دست یابد.” بی بی سی در گزارش خود از سخنرانی بوش، این نکته را برجسته کرده که وی در اشاره هایی که به ایران داشته فقط از لفظ “رژیم” این کشور و نه دولت استفاده کرده است.
بوش ازسیاست اعزام سرباز به عراق دفاع کرد و از نمایندگان کنگره و سنا خواست که به شکست آمریکا رای ندهند و با تدبیرجدید او موافقت کنند. رییس جمهوری امریکا دربخش دیگری ازسخنان خود گفت که با تحریم ایران، ما پیام مستقیمی به ایران فرستادیم که بفهمند ما اجازه نمی دهیم تهران بمب اتمی داشته باشد.
به دنبال آنچه بوش درسخنرانی سالانه خود گفت، زلمای خلیل زاد سفیر این کشور درعراق، گفت که ایالات متحده “طی چند روز آینده اسنادی ارائه خواهد کرد که ثابت می کند پنج ایرانی که طی حمله سربازان آمریکایی به دفتر نمایندگی ایران در شهر اربیل عراق بازداشت شدند افسران ارشد نیروی قدس سپاه پاسداران هستند که در قاچاق اسلحه برای شورشیان عراقی دست داشته اند”. وی در سخنان خود در جمع خبرنگاران رسانه های بین المللی به نکات دیگری از جمله به رقابت تاریخی ایران و عراق در خاورمیانه اشاره کرد. سفیر امریکا در عراق با اشاره به خواست ایران برای تبدیل شدن به قدرت برتر در منطقه تاکید کرد که “عراق رقیب تاریخی چنین خواستی” است.
تاکید بر رقابت تاریخی ایران و عراق از سوی آمریکایی ها، در شرایطی صورت می گیرد که بسیاری از تحلیل گران معتقدند که تحولات ماه های اخیر در منطقه، به طور کلی شکاف ایرانی ـ عربی را در خاورمیانه عمیق تر کرده است. دیروز سعود ال فیصل، وزیر امور خارجه عربستان سعودی، ضمن بیان هشداری درباره تجزیه عراق، خطاب به ایران گفت که در امور “اعراب”، مداخله نکند. وزیر امورخارجه عربستان در مصاحبه با روزنامه فیگارو که روز چهارشنبه منتشر شد، با واژه هایی تند از آنچه “دخالت” ایران در امور عراق می خواند انتقاد کرد.
در چنین شرایطی، جناح همسو با دولت احمدی نژاد در ایران در هفته های گذشته به استقبال تنش در روابط جمهوری اسلامی و کشورهای عربی رفتند که نماد بارز آن، تبلیغاتی از نوع سرمقاله “آل لورنس” در روزنامه کیهان بود. حسین شریعتمداری در آن سرمقاله خطاب به سران کشورهای عربی نوشته بود که “اگر نمی خواهند به سرنوشت شاه در ایران و صدام در عراق دچار شوند، عاقلانه ترین راه آن است که به خدا توکل کرده و به مردم خود روی آورند”. کیهان افزوده بود: “در این حالت، البته بدیهی است که جایی برای آنها در حاکمیت باقی نخواهد بود ولی دستکم از مرگ توأم با خواری و ذلت که محمدرضا شاه ها و صدام ها به آن دچار شدند در امان می مانند”.
اما در چند روز گذشته در مواضع تریبون های همسو با دولت تغییراتی مشاهده می شود، تا جایی که روزنامه کیهان روز گذشته در سرمقاله ای با عنوان “آئین همسایگی” با انتقاد از رسانه های کشورهای عربی و اخبار منتشر شده درباره احتمال حمله نظامی امریکا به جمهوری اسلامی، نوشت که جمهوری اسلامی”ازدولتمردان و رسانه های کشورهای همسایه نیز چیزی بیشتر از رعایت آئین همسایگی نمی خواهد”.
همزمان آیت الله مکارم شیرازی پس از سفر علی لاریجانی به قم و دیدار وی با مراجع و از جمله خود وی، اعلام کرد در برابر فتوای مباح بودن خون شیعیان از سوی تعدادی از مراجع سنی، وی و تعدادی از مراجع قرار است با انتشار نامه ای دست دوستی دراز کرده و با آنها به مهربانی سخن بگویند.
یک سال پیش در چنین روزهایی و به فاصله کمتر از دو ماه عبدالعزیز حکیم مقتدا صدر دو روحانی جوان شیعه راهی تهران شدند. آنها در مذاکره با مقامات ارشد جمهوری اسلامی نه تنها قول دادند که به برادران بزرگتر در ایران وفادار خواهند ماند، بلکه وعده هایی درباره پیشگیری و حتی دفاع از جمهوری اسلامی دادند. مقتدا صدر در تهران به خبرنگاران گفت در صورت هر حمله نظامی به ایران اعضای ارتش کوچک اما پر نفوذش در عراق، جیش المهدی، از جمهوری اسلامی دفاع خواهند کرد. این روزها، اما از این تعارفات خبری نیست.