در فضای تقریبا چندفرهنگی بغداد، نظرات مختلفی درباره ایران وجود دارد. خلود رامزی روزنامه‌نگار می‌گوید، فقط کافی است به محلات مختلف سر بزنید. او می‌گوید: “مردم شیعه ایران را دوست دارند و سنی‌ها متمایل به عربستان هستند، یا حتی به داعش. اگر به مناطق سنی‌نشین بغداد بروید هیچ محصول ایرانی، مثل شیر، آب، پنیر یا حتی ماشین و لباس‌های ایرانی نمی‌بینید. اما این چیزها در مناطق شیعه فراوان است.”
به گفته روزنامه‌نگاران عراقی، نفوذ ایران در جنگ با داعش نیز متفاوت است. رامزی می‌گوید: “ایران بیشترین نفوذ را در میان مردم عادی کوچه و خیابان دارد.”
رامزی در بغداد زندگی می‌کند اما مرتب برای دیدار از خانواده‌اش به کربلا که اکثرا شیعه‌نشین است می‌رود. او همچنین مرتب به منطقه کردنشین سلیمانیه در شمال سفر می‌کند. او می‌گوید: “آن‌جا اغلب با مردم حرف می‌زنم. تلقی عمومی در میان اکثریت شیعه این است که ایران از آن‌ها حمایت می‌کند. ایران از تمام شبه‌نظامیان شیعه حمایت می‌کند و مردم می‌بینند که ایران برای حفاظت از اماکن مقدس نیرو می‌فرستد.”
مصطفی حبیب روزنامه‌نگار مستقر در بغداد، دیدگاه مردم سنی نسبت به مبارزه شبه‌نظامیان شیعه تحت حمایت ایران را بیان می‌کند: “جمعیت سنی از شبه‌نظامیان شیعه استقبال نمی‌کنند و آن‌ها را خشن‌تر از داعش می‌دانند. بسیاری از سیاستمداران نیز مانند عراقی‌های تحصیل‌کرده یا سکولار با نقش ایران مخالفند. آن‌ها نمی‌خواهند شبه‌نظامیان به هر قیمتی که شده از آن‌ها حمایت کنند.”
حبیب که رابط‌های خوبی در ارتش عراق دارد می‌گوید، سنی‌ها بیشتر متمایل به آمریکا هستند. آمریکا از ارتباطات قوی خود در میان قبایل سنی استفاده می‌کند تا در مورد داعش اطلاعات بدست آورد و آن‌ها را بمباران هوایی کند. “آمریکا می‌خواهد به جای این‌که شبه‌نظامیان شیعه وارد این مناطق شوند، قبایل سنی در آن‌ها بجنگند. وقتی رهبران قبایل با هم در مورد ریاست عملیات اختلاف دارند نبرد علیه داعش کند می‌شود. بیشتر قبایل و بخش‌های مسلح سنی با نقش ایران مخالف هستند.”
حبیب قبول دارد، در ۹ استان اکثرا شیعه‌نشین عراق، مسلما ایران را به هر قدرت دیگری ترجیح می‌دهند. علاوه بر این می‌افزاید: “سیاستمداران و مبارزان شیعه، که بخشی از احزاب بزرگ طرفدار ایران هستند، سعی دارند افکار عمومی را علیه آمریکا سوق دهند. به عنوان مثال، رهبران شبه‌نظامی شیعه شایعه کرده‌اند، هواپیماهای آمریکایی که قرار است به داعش حمله کنند، شبه‌نظامیان شیعه را هدف قرار می‌دهند. ۹ استان عراق بیشتر شبیه جنوب لبنان شده است؛ به نوعی تحت‌الحمایه ایران است.”
زانکو احمد، روزنامه‌نگار یک نشریه کردی در سلیمانیه می‌گوید، آمریکا نفوذ اصلی را در میان مردم کردستان دارد. مردم کرد، آمریکا را ناجی خود می‌دانند، خصوصا وقتی داعش به اربیل نزدیک شد و همچنین بخاطر حمایت آمریکا از کوبانی. احمد می‌گوید: “با این حال، به نظر من نفوذ ایران روز به روز در منطقه افزایش می‌یابد و پس از پایان نبرد با داعش بیشتر هم می‌شود.”
بسیاری از کسانی که با آن‌ها برای این مقاله مصاحبه شده است می‌گویند، به‌جای دخالت خارجی و دامن زدن به اختلافات فرقه‌ای، خواهان تحمل بیشتر درون عراق هستند.
صالح الیاس، روزنامه‌نگار مستقل که زمان اشغال موصل توسط داعش از این شهر فرار کرده است می‌گوید: “بازی ایران در عراق ابعاد منطقه‌ای دارد. باید به عراقی‌ها اجازه داده شود آینده بهتری برای خود بسازند. اما این درست است که شیعیان، ایران را ترجیح می‌دهند و کردها و سنی‌ها آمریکا را”.
قاسم خیدر، روزنامه‌نگاری در کردستان عراق می‌گوید: “آمریکا همیشه اینجا نیست. اما چه دوست داشته باشید چه نداشته باشید، ایران همیشه اینجاست. چون ایران همسایه است و می‌داند اینجا چه اتفاقی می‌افتد، نفوذ زیادی دارد”
منبع: گاردین، ۱۷ مارس ۲۰۱۵
