با ایران باید عاقلانه رفتار کرد

نویسنده

زبیگنیو برژینسکی

سیاست فعلی ایالات متحده نسبت به سرکوب حکومت ایران به هیچ وجه دارای رویکرد واقع گرایانه نیست و می تواند در ‏خاورمیانه ایجاد درگیری کند. ‏

این سیاست بی شک راه تهران برای دستیابی به تسلیحات هسته ای را هموار خواهد کرد. امروز تنها نتیجه ای که از سیاست ‏ترکیبی “چماق و هویج” [به عنوان گزینه ای درعین حال دیپلماتیک و نظامی که هم زمان روی میز مذاکره قرار دارد] حاصل می ‏شود این است که تمایل ایران به دستیابی به زرادخانه اتمی را صدچندان می کند. ‏

این یک مشکل بزرگ است. سیاست چماق و هویج بیشتر برای چهارپایان جوابگوست، نه برای کشورهایی که مواضع جدی دارند. ‏اگر کاخ سفید سیاست تهدیدآمیز خود مبنی بر مداخله نظامی علیه ایران را فراموش کند و در پی تغییر حکومت تهران نیز نباشد، بی ‏شک احتمال موفقیت ایالات متحده در این زمینه بیشتر خواهد بود. ‏

کشورهای بسیاری هستند که می توانند خیلی سریع به یک کشور اتمی تبدیل شوند. برزیل، آرژانتین و آفریقای جنوبی نیز برنامه ‏های تسلیحات هسته ای داشتند، ولی هر یک به دلایل مختلف از برنامه های خود صرف نظر کردند. اگر ایالات متحده این کشورها ‏را نیز به مانند ایران تهدید به تغییر حکومت یا مداخله نظامی کرده بود، بی شک هیچ یک از آنها از برنامه اتمی اش چشم پوشی ‏نمی کرد. با این حال، زمانی که سیاست چماق و هویج نمی تواند کشورهایی مانند هند و پاکستان را به تعلیق برنامه های تسلیحاتی ‏شان مجاب کنند، می بینیم که ایالات متحده موضعی متفاوت اتخاذ می نماید و تصمیم می گیرد روابط خود را با دو کشور بهتر کند ‏تا اینکه به اتخاذ رویکردهای خصمانه و جنگ طلبانه روی آورد. این رفتار چه تأثیراتی بر رفتار دولتمردان ایرانی خواهد گذاشت؟ ‏

رفتار نتیجه بخش و پرفایده ای که در قبال ایران می توان اتخاذ نمود این است که منافع و امنیت آن را درست به مانند منافع و امنیت ‏خود به رسمیت بشناسیم. یک حمله هوایی توسط امریکا یا اسراییل علیه تأسیسات اتمی ایران تنها به تأخیر این برنامه، نه نابودی ‏کامل آن، خواهد انجامید. در هر دو حالت، این ایالات متحده است که مسؤول اقدامات تلافی جویانه احتمالی ایران خواهد بود. ‏مطمئناً چنین اقداماتی از سوی ایران به شدت در خاورمیانه و همچنین در افغانستان ایجاد بی ثباتی خواهد کرد، جریان نفت قطع ‏خواهد شد و قیمت آن به شکلی سرسام آور افزایش خواهد یافت.‏

با توجه به اهداف مشخص ایران [دستیابی به فن آوری صلح آمیز هسته ای و تجزیه و تحلیل موضوعات گسترده درخصوص ‏روابط ایران و امریکا]، می توان با اتخاذ یک سیاست واقع گرایانه از این شیوه بهره برد و معلوم کرد که چه نتایجی را می توان به ‏دست آورد و راه های به دست آوردن آن کدام اند. ایالات متحده باید نشان دهد که توان و ظرفیت گفتمان را دارد و البته بدون وضع ‏هیچگونه پیش شرطی از جانب دو طرف؛ ولی می تواند این گزینه را نیز برای خود حفظ کند که در صورتی که ایران سازش ‏ناپذیر ظاهر شود، مذاکرات متوقف خواهند شد. همچنین می توان درخصوص این مهم که در صورت تعلیق غنی سازی از سوی ‏ایران، کلیه تحریم های اقتصادی و مجازات های مالی نیز پایان خواهند یافت به مذاکره نشست و بر تحقق آن تأکید کرد. ‏

اتخاذ یک رفتار انعطاف پذیر و قابل توجه می تواند دورنماهای یک توافق بین المللی درخصوص برنامه اتمی مستقل ایران را ‏پررنگ تر کند و احتمال انحراف ناگهانی این برنامه هسته ای به سمت اهداف تسلیحاتی را تقریباً به صفر برساند. گستراندن و ‏اصرار ورزیدن بر این ایده که ایران دیوانه وار به دنبال شلیک اولین بمب اتمی خود به سوی اسراییل است تنها نتیجه ای که دربر ‏خواهد داشت، ایجاد پارانویا، بدبینی و عوام فریبی خواهد بود تا انجام یک محاسبه مهم استراتژیک. این موضوعات نباید در مرکز ‏سیاست گذاری های امریکا و اسراییل قرار گیرند. ‏

دیگر مزیت مهم این است که اتخاذ یک رفتار مسالمت آمیز می تواند ایران را به عملکرد سنتی خود، یعنی همکاری استراتژیکی با ‏ایالات متحده و ایجاد ثبات در منطقه خلیج فارس بازگرداند. ‏

منبع: کلارین، 14 ژوئیه ‏

مترجم: علی جواهری