آرش معتمد
نشست گروه 1+5 دیروز در شرایطی در پاریس برگزار شد که از یک سو گزارش پر ابهام و چند پهلوی محمد البرادعی، رئیس آژانس بین المللی انرژی اتمی روی میز بود و از سوی دیگر گزارش خاویر سولانا، رییس سیاست خارجی اتحادیه اروپا که به صراحت دیدار با نماینده ایران را “ناامید کننده” خوانده بود.جزییات این مذاکرات منتشر نشد، اما بی بی سی به نقل از یک “مقام فرانسوی “خبر داد که”گروه 1+5 توافق کرده اند روی یک قطعنامه تازه علیه ایران کار کنند”.
به گفته این مقام فرانسوی” انتظار می رود نهایی شدن [متن] قطعنامه به نسبت سریع انجام شود.”
حال در شرایطی که سیر حوادث نشان از آن دارد که گروه 1+5 خواستار تحریم های شدیدتر سازمان ملل علیه ایران خواهند شد، مسئولین جمهوری اسلامی از یک سو روی حمایت چین و روسیه از ایران حساب باز کرده اند و از سوی دیگر، خواستار پایان رسیدگی به پرونده هسته ای ایران در شورای امنیت شده و آن را “غیرقانونی” خوانده اند.
در همین راستا، منوچهر متکی، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی یک روز پس از مذاکرات سعید جلیلی، مذاکره کننده ارشد هسته ای ایران و خاویر سولانا، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در لندن[مذاکراتی که سولانا آن را نا امید کننده خواند و جلیلی نیز گفت کنار گذاشتن غنی سازی اورانیوم غیر قابل قبول است]، در نامه ای به دبیر کل سازمان ملل متحد، اقدام شورای امنیت این سازمان در بررسی پرونده هسته ای را غیرقانونی خواند و خواستار پایان این رسیدگی شد.
در نامه متکی از جمله آمده بود: “شورای امنیت باید اجازه دهد که آژانس بین المللی انرژی اتمی در فضایی عادی، آرام و به دور از تنش ها و انگیزه های سیاسی از جمله بدون توجه به گمانه زنی های سیاسی و مغرضانه عده معدودی که بطلان و بی‌اعتباری اظهارات آنها بارها به اثبات رسیده است، به کار خود ادامه دهد.”
وی در این نامه همچنین تاکید کرده بود که “ارجاع پرونده هسته ای ایران به شورای امنیت سازمان ملل از ابتدا با اساسنامه آژانس بین المللی انرژی اتمی مغایرت داشته” چرا که “ایران برای برطرف ساختن ابهامات، حتی فراتر از تعهدات قانونی و حقوقی خود با آژانس بین المللی انرژی اتمی و دیگر طرف ها همکاری نموده است.“
آقای متکی در پایان نامه خود به “چند کشور خاص” نیز اشاره دارد که “به دنبال شفاف سازی در فعالیت های هسته ای ایران آنگونه که ادعا می کنند نیستند بلکه دنبال اهداف و انگیزه های دیگری هستند.“
در میان این کشورها، طبعا چین و روسیه قرار ندارند؛ از همین روست که روزنامه ها و خبرگزاری های وابسته به دولت و جناح راست روی کمترین برخوردهای مخالفت آمیز این دو کشور مانورهای فراوانی می دهند. تیتر اول روزنامه کیهان درمورد کنار کشیدن چین از این نشست ها و سپس خبر امروز خبرگزاری فارس در مورد عدم حضور نماینده روسیه در نشست 1+5 از این دست است. خبرگزاری فارس در این ارتباط ازقول “یک دیپلمات فرانسوی در گفت و گو با فارس” نوشت: “نشست نمایندگان کشورهای عضو گروه 1+5 شامل فرانسه، آمریکا، چین، انگلیس، روسیه به علاوه آلمان که روز شنبه در محل وزارت امور خارجه فرانسه در پاریس و بدون حضور نماینده روسیه برگزار شده بود، پایان یافت”.
این دیپلمات فرانسوی در عین حال به فارس گفت: “هر چند نشست امروز به دلیل عدم حضور نماینده روسیه غیر رسمی تلقی می شود اما نظر به حضور مشاورانی از هیئت روسی تمام کشورهای گروه به اتفاق حاضر با اقدام برای قطعنامه سوم اتفاق آراء داشتند.“
خبر خبرگزاری فارس، یک “غلط” دارد؛ غلطی اساسی که خبرگزاری ایسنا، که اتفاقا درست در همین روز یکی از نزدیکان فکری آقای احمدی نژاد ریاست آن را بر عهده گرفت، آن را چنین تصحیح کرد: “دیدار نمایندگان پنج عضو دائم شورای امنیت سازمان ملل [آمریکا، انگلیس، فرانسه، روسیه و چین] به علاوه آلمان امروز [شنبه] در سطح مدیران سیاسی [معاونین وزرای خارجه]کشورهای مذکور… صورت گرفت. در این مذاکرات ژرار آرو به نمایندگی از فرانسه، نیکلاس برنز به نمایندگی از آمریکا و سرگئی کیسلیاک به نمایندگی از روسیه حضور داشتند. در این دیدار پرونده هسته‌یی ایران با توجه به گزارش اخیر محمد البرادعی، مدیر کل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و همچنین نتیجه مذاکرات سولانا با سعید جلیلی، مذاکره‌کننده ارشد ایران [و دبیر شورای عالی امنیت ایران] بررسی شد.”
این خبر در ایرنا هم به صورتی دیگر منتشر شد؛ این خبرگزاری دولتی به نقل از رویترز نوشت: “قدرتهای جهانی نتوانستند درباره اعمال تحریم‌های بیشتر علیه ایران، به توافق برسند.”
در ادامه خبر خبرگزاری جمهوری اسلامی می خوانیم: “خبرگزاری رویترز، اجلاس روز شنبه پاریس درباره پرونده هسته‌ای ایران را اجلاسی مثبت خواند، اما در عین حال اذعان کرد که آمریکا و لابی صهیونیستی قوی آن در گروه ۱+۵دراین خصوص توفیقی نیافته و در تصمیم‌گیری در این خصوص درمانده‌اند.”
بر اساس همین نوع خبر رسانی است که آقای جلیلی، سرپرست مذاکره کنندگان اتمی ایران، در برخورد خبری مشابهی، گفت و گوهای خود با سولانا در لندن را “مثبت ارزیابی” می کند در حالیکه خاویر سولانا می گوید: “باید اعتراف کنم که پس از پنج ساعت گفتگو انتظار [نتیجه] بیشتری داشتم، بنابراین نا امید شدم.“
فضایی که از دید خبرنگار بی بی سی فارسی که در محل برگزاری مذاکرات حاضر بود، چنین تشریح می شود: “پس از پایان گفتگوها از کنفرانس مطبوعاتی مشترک خبری نبود و طرفین به طور جداگانه (ابتدا آقای جلیلی و بعد آقای سولانا) از جلسه خارج شدند و هر یک ارزیابی خود را از گفتگوها اعلام کردند”.
گزارش آقای سلطانیه نیز همین ویژگی گزارش آقای جلیلی را دارد. به گزارش ایرنا، او به روزنامه “لوسوار” بلژیک می گوید: “پیشرفت های به دست آمده نتیجه سودمند مذاکرات داوطلبانه ای است که ایران، آقای سولانا و آقای البرادعی به اختیار خود آغاز کرده اند.“
و لابد بر اساس همین “نتیجه سودمند” است که علی سعیدی، نماینده ولی‌فقیه در سپاه ـ باز در گفتگو با فارس ـ می گوید: “بزرگنمایی احتمال حمله به ایران مصرف سیاسی دارد”. او همچنین “توان دفاعی نیروهای مسلح کشورمان برای جواب دادن به هر توطئه و تهدید” را کافی می داند. آقای محمدرضا باهنر، نایب رئیس مجلس شورای اسلامی هم از “وضعیت بی‌نظیر ایران در منطقه و دنیا” می گویدو اینکه: “ایران هیچ زمانی بعد از انقلاب به این اندازه صاحب اقتدار و قدرت نبوده و وضعیتی بی‌نظیر را در دنیا از آن خود کرده است.“
حالا در این “وضعیت بی نظیر” باید منتظر قطعنامه سوم بود؛ قطعنامه ای که قرار است “شدید ترین تحریمات را برای ایران” در بر داشته باشد.