دولت اصلاح طلب و امکان مذاکرات ایران و امریکا‎

داوود هرمیداس باوند
داوود هرمیداس باوند

توجه به اهمیت وضعیت هسته ای ایران و تاثیرگذاری مذاکرات جدید 1+5 و ایران پیرامون این موضوع، این سوال ‏مطرح است که در صورت فتح بابی در این مذاکرات، نحوه اداره امور هسته ای کشور پس از توافقات حاصله در ‏دولت دهم به چه شکلی خواهد بود؟ ‏

دیپلماسی ایرانی این سوال را با دکتر داوود هرمیداس باوند، استاد دانشگاه و تحلیل گر مسائل ایران و امریکا در میان ‏گذاشته است که در ادامه می خوانید: ‏

پاسخ سوال فوق بستگی به این دارد که کدام دولت روی کار آید. اگر دولت آقای احمدی نژاد سر کار بماند، فکر می کنم ‏مسائل دشوارتر خواهد شد. قرائن و شواهدی پدیدار شده که نه تنها در جهت ایجاد فضای مساعد نیست بلکه در راستای ‏ایجاد نوعی اختلال در فضای تعاملات ایران و غرب است. ‏

اظهارات آقای احمدی نژاد شرایط را برای امریکاییان که در داخل و از طرف اسرائیل با مخالفت هایی مواجه هستند ‏مشکل ساخته است. از سوی دیگر در اظهارات مقامات ایران درباره حوادث اخیر بغداد انگشت اتهام مستقیما به طرف ‏امریکا اشاره رفته است؛ با این وضعیت شواهد نشان می دهد که تمایلی جدی برای ایجاد شرایطی که در آن طرفین با ‏تعدیل مواضع اولیه خود، فضا را برای گفت و گوی سازنده مساعد کنند وجود ندارد. ‏

با وجود آنکه ایران برای حضور در مذاکرات آینده 1+5 اعلام آمادگی کرده است اما موضع گیری اخیر مسئولان ‏تصمیم گیرنده حاکی از آن است که هنوز تعدیلی در مواضع اولیه در دیدگاه و اذهان مسئولین پدیدار نشده است. ‏

در صورت آمدن فردی غیر از آقای احمدی نژاد برای تصدی مسئولیت ریاست جمهوری، به دلیل متفاوت بودن دیدگاه ‏ها و مواضع وی با نظرات رئیس جمهور فعلی، به نظر می رسد که تنش زدایی را در پیش گیرد؛ هرچند ممکن است با ‏مشکلاتی روبرو شود. در واقع هر دو کاندیدای رقیب آقای احمدی نژاد قصد و نیت و استراتژی اعلام شده خود را بر ‏مدار مذاکرات سازنده و تنش زدایی استوار کرده اند اما اگر در این مسیر با فشارهایی مواجه شود فرایند نهایی آن به ‏حد وسطی - ما بین استراتژی آنها و فشارهای وارده- منتهی می شود. این فرایند می تواند تا حدودی برای تعامل سازنده ‏مساعد باشد. ‏

به این ترتیب نگرانی و دغدغه ای که از شکست مذاکرات ایران و 1+5 و پیامدهای این شکست وجود دارد با پیروزی ‏یکی از رقیبان آقای احمدی نژاد در انتخابات، تاحدودی تعدیل می شود. ‏

ممکن است تصمیمات دولت دهم در صورتی که یک کاندیدای اصلاح طلب پیروز انتخابات باشد، در موضوع هسته ای ‏کشور مشابه دولت آقای خاتمی نباشد، چراکه اکنون فضا عوض شده و شرایط تغییر کرده است اما خط مشی تعدیل شده ‏از سوی ایران در پیش گرفته خواهد شد. ‏

بنابراین خط مشی تعدیل شده در پرتو شرایط و تحولات جدید به ویژه در ارتباط با مواضع دولت جدید امریکا، در ‏دستور کار دولتی اصلاح طلب قرار خواهد داشت. ‏

مواضع دولت جدید امریکا اکنون یک تغییر عمده در مقایسه با دولت اصلاح طلب دوره هفتم و هشتم ریاست جمهوری ‏است، چراکه طرف اصلی ایران در مذاکرات هسته ای نهایتا امریکاست. بنابراین در صورت روی کار آمدن دولت ‏اصلاح طلب در دور دهم، ممکن است مذاکرات ایران و امریکا در چهارچوب 1+5 و یا فراتر از آن به صورت دو ‏جانبه شکل گیرد و امکان توافق به شکل جدی تری وجود دارد. ‏

منبع :‏‎ ‎دیپلوماسی ایران