آلودگی هوا در اهواز و برخی دیگر از شهرهای استان خوزستان با حدود ۲۵ برابر فراتر از حد مجاز، زنگ تعطیلی مدارس را به صدا درآورده و زندگی روزانه مردم را مختل کرده است. رییس سازمان حفاظت از محیط زیست گفته است جلسه ویژه‌ای درباره دلایل افزایش آلودگی هوا در استان خوزستان برگزار و تدابیری اتخاذ شده، اما آنطور که در مصاحبه روز با نماینده پیشین اهواز عنوان شده، تا این لحظه حداکثر کاری که دولت در این استان انجام داده توزیع ماسک در بین شهروندان بوده است.
با ادامه و شدت گرفتن آلودگی هوا در استان خوزستان و به ویژه شهر اهواز، مدرسه‌های تمام مقاطع تحصیلی در ۱۳ شهر این استان، روز شنبه، ۱۱ بهمن را با تعطیلی از سر گذراندند. علاوه بر مدارس و دانشگاه‌های اهواز همچنین تمامی مدارس شهرستان‌های سوسنگرد، هندیجان، گتوند، شوشتر، شوش، دزفول، حمیدیه، کارون، باوی، اندیمشک، هویزه و ماهشهر در نوبت صبح روز شنبه تعطیل بودند.
در توضیح دلیل شدت گرفتن آلودگی هوا در خوزستان و برخی دیگر از استان‌های کشور برخی خبرگزاری‌ها نوشته بودند “پدیده گرد و غبار مهمان ناخوانده سال‌های اخیر شهرهای مرزی جنوب، جنوب غربی و غرب” ایران بود “که بدنبال وقوع توفان در بیابان‌های کشور عراق از طریق باد وارد این مناطق شده و ضمن تهدید سلامت مردم، مشکلاتی را نیز برای ساکنان این مناطق بوجود آورده است.”
این درحالیست که عبدالحسن مقتدایی استاندار خوزستان و برخی دیگر از مقامات و صاحب نظران می‌گویند آلودگی های اخیر هوا در استان خوزستان کاملا ریشه داخلی دارد و عدم بارندگی در ماه های اخیر از جمله دلایل آن است.
محمد کیانوش راد، نماینده اهواز و عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس ششم هم در مصاحبه با “روز” می‌گوید آلودگی هوا در خوزستان دلایل داخلی دارد و مجلس شورای اسلامی باید برای رویارویی با پدیده آلودگی هوا در این “استان استراتژیک” با وضع قوانین ویژه‌ای که ناظر بر این گونه شرایط است تسهیلات خاصی را در بخش‌های مختلف فراهم کند.
از نماینده پیشین اهواز در مجلس پرسیده‌ایم این حجم از آلودگی پیامد چه وضعیتی است؟
محمد کیانوش راد: خوزستان طی سنوات گذشته نیز در تابستان به مدت یک هفته شاهد چنین گرد و غبارهایی بوده است که البته آن‌زمان بعضا به دلیل شرایط جوی به وجود می‌آمد. پیش از انقلاب، با سیاست‌هایی که در دولت‌های گذشته اجرا شده بود، مانند مارچ پاشی در قسمت‌هایی که حالت شن‌زار داشت و یا کاشت درخت‌های متناسب با محیط جغرافیایی در بیابان‌های اطرف اهواز، تا حد زیادی این معضل کنترل شده بود. مضافا بر اینکه پیش از انقلاب، آب به قدری فراوان بود که باعث بروز سیل‌های موسمی در ایام زمستان می‌شد. همه اینها پس از انقلاب دچار تحولاتی شد. ادامه مارچ‌پاشی متوقف شد، کاشت جنگل‌های متناسب با بیابان‌های خشک و ماسه‌ای به طور کامل متوقف شد. ساخت سدهای زیادی بر روی رودخانه‌های دشت خوزستان اگر چه باعث جلوگیری از سیلاب‌های گسترده گشت و از این جهت قابل تقدیر بود و با ارزیابی مثبت می‌توان از آن یاد کرد، اما عملا در ادامه برداشت‌ها از سرچشمه‌های آب کارون و کنترل بیش از حد آب پشت سدها، علاوه بر لطمات ایام جنگ باعث خشک شدن بخش‌هایی وسیعی از تالار حورالعظیم (چه بخشی از آن در ایران و چه آن بخش دیگر در عراق) شد. عملیات اکتشافی نفت و اجرای برخی از طرح‌های عمرانی نیز عملا به خشک‌شدن بخش قابل توجهی از تالاب‌های مهم خوزستان مثل تالاب حورالعظیم منجر شد. مجموعه این عوامل دست به دست هم دادند تا امروز ما بتوانیم به روشنی و تا حد زیادی با شفافیت عنوان کنیم بخش اعظم مشکلات مربوط به گرد و غبار در استان خوزستان که متاسفانه نزدیک به ۲۰ استان دیگر را هم درگیر خود کرده، بیش از آنکه به توجه منابع خارجی باشد واقعا مشکلی داخلی است.
علت بروز چنین گرد و غبارهای گسترده‌ای را می‌بایستی در مسائل زیست‌محیطی استان خوزستان جست. توجه به این نکته حائز اهمیت است که این گرد و غبارها صرفا محدود به بلند شدن ریزگردهای خاک و خاکی نیست بلکه آلوده به انواع مواد شیمیایی است که به دلیل فعالیت‌های گسترده وزارت نفت در استان خوزستان انجام می‌پذیرد. با توجه به این نکات و این معضلات، ما با یک بحران زیست محیطی در خوزستان مواجه خواهیم بود. رشد منفی جمعیت در این استان استراتژیک و سیر مهاجرتی که از خوزستان به سمت استان‌های مرکزی صورت می‌گیرد نیز از جمله دیگر پیامدهای چنین وضعیتی است. همه اینها ضرورت توجه اساسی مسولین نظام را به این منطقه مهم و استراتژیک دو چندن می‌کند.
پدیده آلودگی هوا به صورت عینی چه تاثیری بر زندگی روزانه مردم گذاشته است؟
پدیده‌ای که در چند روز گذشته اتفاق افتاد بسیار نادر بود و شاید تا کنون مردم در اهواز چنین حجمی از آلودگی را تجربه نکرده‌اند. بیش از ۲۶ درصد فراتر از حد مجاز آلودگی در شهر اهواز و برخی از شهرهای اطراف آن وجود دارد. بسیاری از افرادی که بیماری‌های تنفسنی متبلا هستند به شدت دچار مشکل شده‌اند. متاسفانه از آنجایی که بسیاری از آمارهای مربوط به این موضوع با مشکل عدم شفافیت روبرو است، آمار دقیقی از حوادث ناشی از آلودگی هوا در دست نیست. اما تمام مردمی که در اهواز زندگی می‌کنند علاوه بر اینکه خود دچار مشکلات تنفسی قابل توجهی هستند و از بیماری‌های مثل آسم به شدت آسیب دیده‌اند، زندگی آنها این روزها سراسر خاک شده و از این جهت نیز مشکلات و سختی‌های مضاعفی برای مردم ایجاد شده است. به نحوی که فریاد مردم بلند شده و حقیقتا نمی‌دانند که چه اقدامی باید انجام دهند. حداکثر کاری که دولت در این منطقه انجام داده توزیع ماسک بین شهروندان است.
شما برای رویارویی با این پدیده بر ضرورت توجه مسولان تاکید کردید، چه چه راهکاری برای برون رفت این وضعیت فعلی میدهید؟
من تصور می‌کنم حداقل به عنوان بخشی از توجه به آلام مردم می‌بایستی مجلس شورای اسلامی با وضع قوانین ویژه‌ای که ناظر بر این‌گونه شرایط است، تسهیلات خاصی را برای بخش انرژی، کارمندان دولت و همچنین مردم عادی در قالب یک مصوبه قانونی فراهم کند. در این شرایط کارگرانی که در مشاغل سخت مشغول به فعالیت هستند مانند کارکنان صنایع فولاد، شرکت نفت، کارگران شرکت توسعه نیشکر با مشکلات مضافعی روبروهستند و حتما می‌بایستی قوانین حمایتی در این گونه موارد تصویب و اجرا شود.
