بحرین، گرفتار بین تهران و ریاض

نویسنده

» مقاله ای از مجله تایم

کارن لی

 

تعداد زیادی کودک در جریان تظاهرات روز 12 مارس در مقابل کاخ پادشاهی دربحرین، کفن پوشیده بودند. کفن پوشیدن به معنای آمادگی برای مرگ است. اما این تظاهرات قرار بود مسالمت آمیز برگزار شود. وضعیت بحرانی سه ماه اخیر این جزیره کوچک در روزهای اخیر با حکومت نظامی در همه شهر ها و گزارش هایی مبنی بر نگهبانی دادن ازاذل و اوباش در خیابان ها و ایست های بازرسی، پر تنش تر شده است.

تنش خونین میان پادشاه سنی بحرین، حمد بن عیسی آل خلیفه، و معترضان شیعه بالاگرفته است و باعث شده است که پادشاه بحرین طبق توافقنامه شورای همکاری خلیج فارس، از همسایه اش عربستان درخواست کمک کند. روز 14 مارس، بیش از صد تانک عربستان برای کمک به بحرین و دفاع از پادشاهی این کشور در مقابل معترضان، وارد خاک این کشور شدند. این اولین بار است که یک کشور عرب از بعد از اعتراضات در کشور های عربی، در جریان اعتراضات مداخله می کند.

جان اسفاکیاناکیس، مدیر اقتصادی بانک سعودی  فرانسی، گفت: “عربستان نمی خواهد کشورهای همسایه به این سادگی ثبات سیاسی شان را از دست بدهند. پیامی که سعودی ها می فرستند این است که آنها و شورای همکاری کشور های خلیج فارس برای امنیت کشورها وارد عمل می شوند.”

در بعد از ظهر روز سه شنبه، یک مقام عربستان به اسوشیتد پرس گفت که یک سرباز سعودی  با شلیک تیر یکی از معترضان بحرینی، کشته شده است. این خبر هنوز تایید نشده است. حسن، کارمند 25 ساله بانک در منامه که خود از برگزارکنندگان اعتراضات است، گفت: “مردم بحرین بیش از پیش بر سقوط حمد اصرار دارند. سربازان سعودی برای ما هیچ فرقی با سربازان بحرینی ندارند”.

عملیات نظامی غافلگیر کننده عربستان نه تنها باعث خشمگین شدن بیشتر معترضان در منامه شده است، بلکه در ایران هم موجب خشم شده است و احتمال دارد که این جزیره کوچک بدل به صحنه یک جنگ دیگر بشود. ایران مدت هاست که به دنبال تسلط بر خلیج فارس است. جان فریدمن در روز 14 مارس نوشت که شورش های بیشتری در بحرین گسترش پیدا خواهد کرد و این یک “فرصت طلایی” برای ایران است. ایران به این موضوع که قادر باشد از نیروهای پنهان اش در شکل دادن واقعیت های سیاسی در منطقه استفاده کند، عادت کرده است. این همان کاری است که درعراق می کند. سعودی ها با توجه به این مسئله و خطراتی که برایشان در بر دارد، با آمریکایی ها مشورت کرده اند و تحت فشار نیروهای پوششی مجبور شده اند تا بیش از اختیاراتشان در بحرین عمل کنند.

مسلم است که ایران در اوج مداخله نظامی عربستان، وارد عمل شد. رامین مهمانپرست، وزیر امورخارجه ایران روز سه شنبه گفت که حضور نیروهای خارجی  و مداخله آنها در امور داخلی بحرین غیر قابل قبول است و مسئله را پیچیده تر خواهد کرد. در همین رابطه فریدمن گفت: “حالا ایران با این گزینه مواجه است که چگونه با بی ثباتی بحرین کنار بیاید. اگر وارد عمل شود این فرصت طلایی بوجود آمده از عدم ثبات سیاسی در خلیج فارس و بالا بردن قدرت خود را از دست می دهد.”

فریدمن می نویسد ایران می تواند باعث جنگ قدرت ها بشود یا با ایجاد شورش در کشور های دیگر شورای همکاری خلیج فارس، نیروهای عربستان را تضعیف کند. حتی ممکن است خودش از طریق دریا و همان جایی که ناوگان پنجم آمریکا قرار دارد، مداخله کند و این یک “فاجعه” برای این کشور است. از طرف دیگر اسفاکیانسکی می گوید: “ایران وضعیت بحرین را از نزدیک زیر نظر گرفته است.”

روز 11 مارس، در اولین روزی که معترضان در مقابل کاخ پادشاهی در ریفا دست به تظاهرات زده بودند، نیروهای بحرینی از فاصله نزدیک  گاز اشک آور شلیک کردند که این باعث زخمی شدن چهار معترض شد. نبیل رجب، رئیس مرکز حقوق بشر بحرین  که با پرچم بحرین و دسته گل در میان جمعیت ایستاده بود و فریاد می زد”مرگ بر خلیفه”، گفت: “دو کاخ پادشاهی در منامه سمبل زور و نقض حقوق بشر هستند.”

یکی از معترضان گفت:“پادشاه گفته است که اینجا قلمرو اوست. اما قرار بود تمام بحرین قلمرو او باشد و فکر نمی کرد ما تا اینجا پیش بیاییم.» یکی دیگر از تظاهر کنندگان گفت: “جای خلیفه، بیرون از بحرین است”.

تایم، 15 مارس