پل ریشتر
دولت اوباما نگران تاخیر ایران در پاسخ به درخواست صلح آمریکاست و بیم آن دارد این تاخیر در کشور و خارج از آمریکا ایجاد فشار کند و تلاشهای اوباما برای مذاکره مستقیم وپایان دادن به دهها سال خصومت رااز بین ببرد.
پرزیدنت اوباما در ماه مارس پیامی ویدئویی برای رهبران ایران فرستاد و سال نو را تبریک گفت. اما مقامات آمریکا نگران این هستند که تهران که در حال حاضر درگیر مبارزات انتخاباتی ریاست جمهوری است تا پاییز یا حتی پایان سال به اوباما پاسخی ندهند.
یکی از مقامات آمریکایی که بدلیل حساسیت موضوع نخواست نامش فاش شود گفت: “هنوز پاسخ روشنی دریافت نکردهایم. معلوم نیست چه وقت پاسخ بدهند.“
در این هنگام مقامات کنگره آمریکا و مقامات اسرائیلی اصرار دارند که باید ایران را وادار به پاسخ سریع کرد زیرا آنها معتقد هستند تهران برای ادامه برنامه هستهای خود وقتکشی میکند؛ اما ایران تاکنون این ادعاها را رد کرده و بر صلحآمیز بودن فعالیتهای خود تاکید میورزد.
دولت که به موفقیت اقدام اوباما امیدوار است موضوعات مذاکره احتمالی را محدودتر کرده است. مقامات تصمیم دارند در مرحله اول موارد زیادی را نظیر حمایت از حماس و حزبالله مورد بحث قرار ندهند بلکه بیشتر به نگرانی اصلی آمریکا و متحدان این کشور بپردازند که برنامه تحقیقات هستهای ایران است.
مرواده با ایران از سیاستهای اصلی خارجی اوباما بوده است و مقامات ارشد آمریکایی بصورت روزانه راههای رسیدگی به این موضوع را بررسی میکنند. دنیس راس که خود سربازان جنگی و دیپلمات آمریکایی است که کارشناس مسائل خاورمیانه نیز هست و بر سیاست ایران نظارت دارد این هفته برای مشورت با کشورهای عربی به این منطقه سفر کرده بود.
مقامات اسرائیل پیشنهاد تعیین مهلت برای ایران را دادهاند که دولت آمریکا زیاد راغب به اجرای آن نیست اما به این موضوع اعتراف کرده که زمان عامل کلیدی است.
مقامات آمریکا گفتهاند ایرانیها نشان دادهاند تا پس از انتخابات خرداد ماه ریاستجمهوری و یا حتی تا زمان سر کار آمدن رئیسجمهور بعدی آماده گفتگو نیستند. آنها عنوان کرده اند تهران میتواند در اجلاس سپتامبر مجمع عمومی سازمان ملل تصمیم خود را اعلام کند اما ممکن است این روند بیشتر هم طول بکشد.
آمریکا به تلاش خود در این زمینه ادامه میدهد اما در عین حال با متحدان خود برای تحریمهای سیاسی و اقتصادی جدید علیه ایران نیز مشورت میکند تا در صورت شکست مذاکرات از آنها استفاده کند.
نمایندگان کنگره آمریکا پیامهایی فرستادهاند و اعلام داشتهاند صبر آنها پایانپذیر است و ماه گذشته هر دو حزب اقداماتی را برای اعمال تحریمهای شدید علیه ایران پیشنهاد دادهاند که میتواند به منع صادرات بنزین به آن کشور که حدود چهل درصد نیاز خود را از خارج از کشور وارد میکند اشاره کرد.
نمایندگان بر این اعتقاد هستند که هدف آنها تکیه بر تلاشهای دیپلماتیک است اما مارک کرک نماینده جمهوریخواه هفته گذشته این نکته را به دولت یادآوری کرد که: “اگر در متوقف کردن ایران هستهای جدی هستیم پنجره ما برای دیپلماسی موثر در حال بسته شدن است.“
برخی تحلیلگران معتقدند وضع قانون میتواند به این تلاشها صدمه بزند و اروپا نیز که با آمریکا در این موضوع همکاری نزدیک دارد با اقدام شدید مخالف است. تحریمهای شدید میتواند تندروهای ایران را قادر سازد که بگویند این نشان دهنده این است که آمریکا در گشایش دیپلماتیک خود جدی نیست.
رابرت وود سخنگوی ارشد وزارت امور خارجه آمریکا گفت مقامات در حال بررسی قانون پیشنهادی هستند و “این مهم است که این قانون با توانایی ما برای اعمال دیپلماسی منافات نداشته باشد.“
کریم سجادیپور کارشناس مسائل ایران در مرکز صلح بینالمللی کارنگی گفت دولت آمریکا بین دو زمانبندی گیر کرده است، یکی حرکت سریع برنامه هستهای ایران است و دیگری روند کند بهبود روابط ایران و آمریکا که در سی سال گذشته از بین رفته است. “حرکت مورد دوم بسیار کندتر از اولی است و این موضوع مصالحه را برای گروه اوباما مشکل میسازد.“
برخی از کارشناسان ایران در داخل و خارج از دولت میگویند آمریکا باید در مورد تمام موضوعات از جمله حمایت تهران از گروههای شبه نظامی اسلامی و آنچه آمریکا دخالت مخاطرهآمیز در عراق و لبنان میخواند با ایران مذاکره کند. اما دولت اعتقاد دارد رسیدگی به تمامی این مسائل زیاد است و در بررسیهای داخلی خود دیگر این را دنبال نمیکند.
مقامات آمریکا میخواهند این موضوعات را بعدها پیش بکشند و سعی میکنند همکاری ایران را در مواردی که بیشترین هدف اشتراک را با آمریکا دارد جلب کنند.
در ماه مارس در کنفرانس بینالمللی افغانستان ریچارد هولبروک نماینده ویژه آمریکا در امور افغانستان و پاکستان بطور مختصر با معاون وزیر امور خارجه ایران دیدار کرد و پیشنهاد تماسهای بعدی را ارائه داد.
منبع : لوس آنجلس تایمز- 2 مه