خیابانی در شهر “جنوا”ی ایتالیا، به یاد زنانی که در جریان اعتراضات پس از انتخابات در ایران کشته شدهاند، به نام “زن تهرانی” نامگذاری شد. پیشنهاد نامگذاری چنین خیابانی در شهر جنوا توسط شهردار این شهر داده و پس از تصویب شورای شهر، عملی شد. پردهبرداری رسمی از نام این خیابان، روز چهارشنبه با حضور شیرین عبادی، نخستین زن ایرانی برنده جایزه صلح نوبل، انجام گرفت.
شیرین عبادی در این مراسم ضمن سخنانی از زنان کشتهشده در حوادث پس از انتخابات ریاست جمهوری در ایران یاد کرد و گفت: “با یاد ندا دختر جوانیکه به دست عمال حکومتی در خیابان کشته شد. با یاد شبنم سهرابی که هنگام عزاداری در روز عاشورا پلیس با ماشین او را زیر گرفت و در مقابل هزاران چشم حیرت زده از روی جسد له شده او گذشت. با یاد دو دختر دانشجو به اسامی فاطمه و مبینا که ساعت سه نیمهشب و به هنگام حمله پلیس به خوابگاه دانشجویان دانشگاه تهران در تاریخ ۲۴ خرداد ماه ۱۳۸۸ با شلیک گلوله به قتل رسیدند و با یاد تمام زنان آزاده کرد، بلوچ، عرب زبان و فارس که در یک سال گذشته در خیابانهای تهران به خاطر مبارزات آزادی خواهانه خود، با گلولههایی که از محل مالیات مردم خریداری شده بود به قتل رسیدند و بالاخره با یاد شیرین علم هولی دختر کردی که در یک دادرسی غیر علنی به علت فعالیت سیاسی، غیر عادلانه محکوم به اعدام شد و روز ۱۹ اردیبهشت سال ۱۳۸۹ او را دار زدند و حکومت نه تنها حاضر نشد جسد او را تحویل خانواده اش بدهد بلکه حتی از دادن نشانیمحل دفن نیز امتناع کرده است.”
شیرین عبادی سپس یاد زنان مبارز ایرانی را با اشاره به برخی از زنانی که هماکنون در زندان هستند، ادامه داد: “زینب جلالیان دختر جوان کردی که به علت فعالیتهای مدنی و سیاسی محکوم به اعدام شده و ممکن است تا هفته آتی حکم اعدامش اجرا گردد. هم چنین تعدادی از زنان نیز هم اکنون به علت فعالیتهای حقوق بشری و یا اطلاع رسانی و خبرنگاری، در شرایط بسیار بد در زندانهای تهران در بند هستند که از آن جمله می توان به محبوبه کرمی و شیوا نظر آهاری اشاره کرد. تعداد کثیری از زنان نیز در یکسال گذشته زندان را تجربه کرده و با وثیقههای سنگین موقتا بیرون از زندان هستند که از آن جمله میتوان به ژیلا بنییعقوب و بدر السادت مفیدی اشاره کرد.”
عبادی با اشاره به وضعیت بازجویی در زندانهای جمهوری اسلامی، گفت که بسیاری از زندانیان، پس از آزادی مجبور به بستری شدن در بیمارستان و درمان دردهایی هستند که در زندان به آن دچار شدهاند:“میتوانم در این مورد به همکار عزیزم خانم نرگس محمدی اشاره کنم که در زندان مبتلا به فلج ادواری عضلانی شد و بعد از آنکه تمام سرمایه خانواده به وثیقه گذاشته شد موقتا از زندان آزاد شده و اکنون در بستربیماری است و معالجات پزشکان تا کنون موثر نبوده است و دردناک تر آنکه پس از بیمار شدن بجای آنکه او را به درمانگاه زندان منتقل کنند، در همان حال در گوشهٔ سلول انفرادی او را رها می کردند و روزی چند نوبت با صندلیچرخ دار وی را برای باز جویی و در حقیقت شکنجه روحیمیبردند.”
برنده جایزه صلح نوبل، با اشاره به اینکه “به هیچ یک از جان باختگان راه آزادی در یک سال گذشته، اجازه برگزاری مراسم یاد بود داده نشد،اعلام کرد که خانوادههای این جان باختگان به طور مرتب تحت فشار مأمورین امنیتی قرار دارند تا با رسانهها مصاحبه و افشا گری نکنند. حتی مادر و خواهر شیرین علم هولی به مدت چندین روز بازداشت شدند تا با خبر نگاری مصاحبه نداشته باشند.”
او سپس نامگذاری میدان فوق را به عنوان سندی برای فراموش نکردن نام این افراد توسط مردم دانست و گفت: “به همین جهت ضروری میدانم از شهردار محترم جنوا و اعضای محترم شورای شهر جنوا سپاسگزاری کنم و یاد آور میشوم که دولتها میآیند و می روند اما ملتها باقیمیمانند و افتتاح این میدان پیوند و دوستیزنان ایران و ایتالیا را جاودانه خواهد ساخت. درود و سپاس من به کلیه زنان و موسساتی که در راه برابری افراد تلاش میکنند و مرزی برای فعالیت خود ندارند. ظلم به زن ایرانی همان قدر آنها را آزرده خاطر میسازد که ستم بر همشهریان خود و این است مفهوم واقعیجهانیشدن. ما باید قلبهای خود را جهانیکنیم و فقط در این صورت است که می توانیم شاهد جهانیبهتر و عادلانه تر باشیم”
تغییر نامها، تغییر سیاستها
پس از تغییر رژیم سلطنتی به جمهوری اسلامی در سال 1357 اسامی بسیاری از خیابانها به یاد مبارزان جهانی، تغییر یافت. از جمله میتوان به تغییر نام خیابان چرچیل به “بابی ساندز” درپی مرگ این مبارز ایرلندی اشاره کرد که براثر اعتصاب غذای 66 روزه درگذشت. با ورود آیتالله خمینی، بنیانگذار جمهوری اسلامی از فرانسه، یکی از خیابانهای تهران به نوفل لوشاتو نامگذاری شد. تغییر نام خیابان کاخ به فلسطین و جردن به آفریقا نیز از نشانههای حمایت جمهوری اسلامی از مبارزه مردم فلسطین علیه اسراییل و مبارزه با آپارتاید ارزیابی شد.
برخی از این تغییر نامها نیز، به دلیل مسایل سیاسی و روابط دو جانبه اتفاق افتاد. از جمله میتوان به نامگذاری خیابان “خالد اسلامبولی” اشاره کرد که بعد از مرگ محمدرضا پهلوی و نامگذاری خیابانی در مصر رخ داد. همچنین میتوان به تلاش برای تغییر نام میدان “آرژانتین” اشاره کرد.
از جمله جنجالی ترین این نامگذاری ها سال پیش روی داد؛وقتی یکی از خیابانهای رم در ایتالیا نام خیابان “هجدهم تیر” را برروی تابلوهای خوددید. در آن زمان جانی المانو، شهردار رم در پی دیدار با برخی فعالان دانشجویی ایران پیشنهاد داده بود خیابانی در شهر رم به نام هجدهم تیر (9 ژوئیه) نامگذاری شود.از آن زمان شورای شهر تهران تغییر نام احتمالی خیابان ایتالیا به “اداوردو آنیلی” را در دستور کار خود قرار داده است. گفته میشود آنیلی، فرزند صاحب کارخانه فیات ایتالیا که بعدها مسلمان شد، مرگ مشکوکی داشته است.
به دنبال حوادث پس از انتخابات، خیابانی در یمن، به نام “ندا” نامیده شد. این خیابان در سال 82 برای نشان دادن روابط حسنه یمن و ایران،” ایران”نام گرفت اما پس از انتخابات، به “ندا” تغییر نام داد.