البرز محمودی
در حالیکه چهارسال پیش جشن خودکفایی در تولید گندم با پیام رهبر جمهوری اسلامی همراه شد، اینک خبرها حکایت از وارد کردن 45 درصد گندم مورد نیاز کشور از خارج و بخصوص از آمریکا دارد. درست در چنین شرایطی است که در راهروهای مجلس هشتم که در زمان کوتاه خود رکوردار طرح استیضاح و پس گرفتن امضای نمایندگان است، باز زمزمه هایی در مورد استیضاح وزیر کشاورزی شنیده می شود.
در همین راستا روز گذشته جبار کوچکی‌نژاد در گفت و گو با سایت آفتاب از بحث استیضاح وزیر کشاورزی خبر داد:” حدود 30 نفر از نمایندگان از استان‌های مختلف طرح استیضاح وزیر را امضاء کرده‌اند.“
نماینده رشت در مجلس درباره علل این استیضاح نیز افزود:“امسال حدود 5 میلیون تن واردات گندم داشتیم و در بخش چای نیز با توجه به اینکه انتظار اقدامات و سامان‌دهی بود همچنان چای‌کاران در این بخش دچار مشکلات جدی هستند و بسیاری از باغات چای تاکنون از بین رفته است و این صنف ورشکست شده‌اند. بر این اساس آقای اسکندری به دعوت کمیسیون کشاورزی یک بار جهت پاسخ به پرسش‌ها به این کمیسیون آمد اما نمایندگان دعوت‌کننده پاسخ قانع‌کننده‌ای از وی نگرفتند که پس از آن قرار شد 2 الی 3 ماه به وزیر فرصت داده شود که هم‌اکنون آن فرصت هم طی شده اما نارسایی‌ها در بخش کشاورزی همچنان پابرجاست.“
بنا به گفته این عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس “این استیضاح هنوز تقدیم هیأت رییسه مجلس نشده” و قرار است درخواست‌کنندگان استیضاح چند جلسه‌ای با هم داشته باشند تا در نهایت به یک تصمیم قطعی در این زمینه برسند. کوچکی‌نژاد با اشاره به آغاز کار مجدد مجلس پس از تعطیلات گفت که:” از امروز (یکشنبه) جلسات درخواست‌کنندگان استیضاح وزیر کشاورزی جهت اتخاذ یک تصمیم نهایی برگزار خواهد شد.“
با اینکه این نماینده مجلس ابراز امیدواری کرده که«موضوع استیضاح جدی مطرح شود» اما در سه ماه فعالیت مجلس هشتم ، این مجلس در استیضاح وزرا کارنامه عجیبی داشته است. در واقع تنها چند روز پس از آغاز به کار، ابتدا نمایندگان این مجلس از استیضاح پنج وزیر خبر دادند: وزرای آموزش و پرورش، بازرگانی، نیرو، بهداشت و درمان و ارتباطات و فناوری اطلاعات. با این حال مجلس تنها توانست برای استیضاح وزیر آموزش و پرورش به امضاهای کافی برسد که آن نیز در عمل منتفی شد.در واقع پیش از آنکه جلسه استیضاح برگزار شود ، یک به یک نمایندگان از این کار منصرف شدند.برخوردی که در ارتباط با دیگر وزیران و حتی در قضیه پرسش از شخص احمدی نژاد به شیوه ای رایج بدل شد:جمع آوری امضا، راه اندازی فضای مطبوعاتی و تبلیغاتی و سپس باز پس گیری امضاها.
سه سال ، پای استیضاح
محمد رضا اسکندری که از ابتدای دولت احمدی نژاد به عنوان وزیر جهاد و کشاورزی با کابینه همراه شدو پس از اجرای طرح خودکفایی تولید گندم ، از سوی آیت الله خامنه ای هم مورد تقدیر قرار گرفت، از جمله وزرایی است که طی سه سال فعالیت دولت نهم همواره از سوی نمایندگان مجلس تهدید به استیضاح شده است.
او را می توان اولین وزیر دولت نهم نامید که پای استیضاح رفت چرا که این وزیر 49 ساله قرار بود با امضای چهل نماینده مجلس هفتم استیضاح شود. استیضاح کنندگان او دو دلیل داشتند: اول اهدای سکه های طلا به اعضای کمیسیون کشاورزی مجلس و دوم گرانی ها. سرانجام استیضاح اولین وزیر کابینه در مهرماه برگزار شد اما از میان۲۴۷ نماینده مجلس ، ۱۴۹نماینده به اسکندری رای دادند تا او همچنان وزیر بماند.
اما در سال دوم فعالیت نیز این وزیر بار دیگر با زمزمه استیضاح مواجه شد. بیش از سی نماینده او را به دلایل ”مدیریت غیر تخصصی نیروی انسانی و عزل و نصب های غیر قابل دفاع بر این اساس باندی عمل شدن در عزل و نصب ها مخصوصا عزل و نصب های استانی، اعمال تبعیض در برخی طرحهای مدیریتی” نامه استیضاح او راامضا کردند اما اینبار هرچند رییس جمهور هم از وزیر جهاد کشاورزی خواست در صورت اصرار نمایندگان مجلس برای طرح استیضاح استعفا کند تاکار به طرح استیضاح در صحن علنی مجلس کشیده نشود، اما این استیضاح اصولا در مجلس مطرح نشد تا او همچنان در کابینه بماند.
حال اینک همزمان با سومین سال فعالیت دولت، زمزمه های استیضاح سه باره این وزیر از نمایندگانی شنیده می شود که تاکنون سابقه چند بار پس گرفتن امضای خود را دارند.
از خودکفایی تا واردات
عملکرد اسکندری در کشاورزی ایران با انتقادات زیادی همراه بوده است. او در حالی در زمان دولت خاتمی مسول طرح خودکفایی در تولید گندم بود که پیش از آن در سال ۱۳۷۷ ، ایران با وارد کردن شش میلیون و ۸۰۰ هزار تن گندم بزرگترین وارد کننده گندم جهان شد و سه سال بعد از آن نیز به طور متوسط سالانه چهار میلیون تن گندم خارجی وارد کرد.
پس از این بود که ایران برای دستیابی به خودکفایی گندم، در چند سال بعد اعتبارات و منابع مالی گسترده ای اختصاص داد و حتی با هدف خود کفایی در تولید گندم برنامه ریزی کرد تا تولید سالانه خود را به ۱۷ میلیون تن در سال برساند؛ در همان مقطع کارشناسان زیادی برای این طرح انتظاری جز شکست نداشتند اما شاید کسی انتظار هم نداشت که ایران بار دیگر به یکی از بزرگترین واردکنندگان گندم در دنیا تبدیل شود.
روزنامه اعتماد و دو سایت شهاب نیوز و تابناک با انعکاس این موضوع ، خبرداده اند که ایران در ماههای اخیر نه تنها واردات گندم را از سر گرفته است بلکه بخش قابل توجهی از این گندم از آمریکا خریداری می شود. هرچند مسعود میرکاظمی، وزیر بازرگانی در پاسخ به سئوالی مبنی بر خریداری حدود 1 میلیون تن گندم از آمریکا، اظهار داشته که ”ما از کشورهای اروپایی و همچنین کشورهایی نظیر کانادا گندم خریداری می کنیم اما تاکنون به طور مستقیم از آمریکا گندم خریداری نکرده ایم” اما وزارت کشاورزی آمریکا رسما اعلام کرده: “ایران برای نخستین بار در 27 سال اخیر یک میلیون و 180 هزار تن گندم به صورت مستقیم از این کشور خریداری کرد.”
بر اساس اعلام وزارت کشاورزی آمریکا ، ایران یک میلیون و 180 هزار تن گندم برای سال 2008 تا 2009 میلادی از آمریکا خریداری کرده است. این میزان گندم 5 درصد از کل تولید این محصول در کشور آمریکا را شامل می شود. آخرین باری که ایران از آمریکا گندم خریداری کرد، به سالهای 1981 و 1982 برمی گردد.