“تافته جدا بافته”؛ این تفسیری است که جانشین فرمانده نیروی انتظامی جمهوری اسلامی از برخی فرودگاههای کشور ارائه داده و از ابلاغ دستورالعملی برای برخورد با “هنجارشکنی” در فرودگاهها خبر داده است. سردار حسین اشتری تاکید کرده : “برای ما پذیرفتنی نیست که عدهای هنجارشکن آبروی چند ساله مردم شهید پرور و نظام جمهوری اسلامی ایران را زیرسئوال ببرند.”
“برخورد با افراد بدحجاب و هنجارشکن”
یازدهم مرداد ماه یک نماینده مجلس جزئیاتی از “طرح امر به معروف و نهی از منکر” را اعلام کرد و خبر داد که در صورت تصویب نهایی، این طرح حتی شامل گردشگران خارجی هم خواهد شد. حالا رییس پلیس فرودگاههای کشور از حجاب گردشگران خارجی ابراز رضایت کرده اما جانشین فرمانده ناجا منتقد حجاب “گردشگران ایرانی” شده که در فرودگاهها حضور دارند. احتمالا منظور او مسافرانی است که به یک کشور خارجی سفر میکنند و یا به ایران باز میگردند؛ مسافرانی که شمارشان در فصل تابستان افزایش قابل ملاحظهای می یابد.
سردار حسین اشتری، جانشین فرمانده نیروی انتظامی جمهوری اسلامی در “همایش ارتقای فرهنگ خدمترسانی در سایه امنیت پایدار” گفته است: “همه ما به ارزشهای اسلامی معتقدیم و در جامعه اسلامی زندگی می کنیم باید هماهنگی بین دستگاهها برای برخورد با افرادی که در فرودگاهها رفتار ناهنجار دارند انجام شود.”
به گفته جانشین رئیس پلیس ، برخورد با افراد بدحجاب و هنجارشکن باید به صورت آرام و با ظرافت خاصی انجام شود اما این به آن معنی نیست که برخورد با ناهنجاریها متوقف شود.
این مقام ارشد پلیس اضافه کرده است: “اگر با این افراد برخورد شود آنها جسارت پیدا نمیکنند که با وضعیت بد ظاهر شوند.”
اشتری خواستار هماهنگی پلیس و سپاه در برخورد با ناهنجاریها شده و عنوان کرده که “عمده مسافران موارد اخلاقی و اجتماعی را رعایت میکنندو ما از آنها تشکر می کنیم اما گویا برخی فرودگاههای کشور تافته جدا بافته هستند.”
او از “ دستورالعملی که برای سراسر کشور ابلاغ شده” سخن گفته و اینکه “پلیس در ابتدا با بهره گیری از تذکر لسانی با هنجارشکنان برخورد میکند و در صورت عدم توجه به این تذکرات اقدامات قانونی لازم را انجام میدهد.”
جانشین فرمانده ناجا در مورد پوشش مهمانان خارجی هم عنوان کرده که مهمانان خارجی باید قوانین ایران را در این زمینه رعایت کنند و قبل از ورود تذکرات لازم به آنها داده شده و با وزارت امور خارجه و گردشگری نیز هماهنگ شده است.
رئیس پلیس فرودگاههای کشور هم درباره وضعیت حجاب گردشگران خارجی گفته است: “قوانین ایران مشخص است و قبل از ورود به کشور این موارد از طریق تورها به گردشگران اعلام میشود. در صورتی که مشکلی در این باره وجود داشته باشد پلیس محترمانه تذکر میدهد. خوشبختانه گردشگران خارجی، حجاب خود را رعایت کرده و تاکنون نیاز به تذکر پلیس نبوده است.”
یکی از بندهای “طرح امر به معروف و نهی از منکر” هم که در یک کمیسیون ویژه مجلس شورای اسلامی در حال بررسی است، وزارت امور خارجه و سازمان میراث فرهنگی را ملزم میکند که به توریستهای خارجی قبل از ورود به کشور، آموزشهای لازم و احکام اسلامی داده شود. پژمانفر، عضو کمیسیون فرهنگی مجلس در این زمینه توضیح داده است: “ ما قوانین اسلامی داریم که شاید برای بعضیها در کشور خودشان این مسائل مورد توجه نیست. برای اینکه کسی قانون را رعایت کند ما موظف هستیم قانون را به اطلاع آن فرد برسانیم. پس بنابراین، مدخلهای ورودی ما و کسانی که مجوز ورود به ایران را میدهند باید در همان زمان- بسته به نیازی که طرف مقابل دارد- این آگاهیرسانی را به آن فرد، نسبت به تکالیفش در ایران داشته باشد اینکه ایران یک نظام اسلامی است و ممکن است چیزهایی که در کشورهای دیگر مجاز است در ایران مجاز نباشد و ما براساس چارچوب قانونی مشخصی هرکسی را در جامعه میپذیریم. این تکالیف باید قبل از آمدن فرد اطلاعرسانی شود.”
او تایید کرده که امر به معروف و نهی از منکر یک گردشگر خارجی هم با استناد به این طرح، مجاز میشود: “ فرض کنید شما به اروپا میروید. بعضی کارها را که انجام میدهید پلیس با شما برخورد میکند، شما نمیتوانید بگویید من قانون شما را نمیدانستم. شما موظفید در هر جایی که وارد میشوید قوانین را بدانید. اظهار بیاطلاعی کردن نسبت به قوانین توجیه قابل قبولی نیست.”
این نماینده مجلس در عین حال معتقد است که “ متاسفانه کسانی که از خارج میآیند بعضا بسیار بیشتر از هنجارشکنان داخل کشور ما رعایت این ضوابط را میکنند.”
دستگیری، تذکر و تعهد در فرودگاه
یکی از رویههای ثابت پلیس فرودگاههای جمهوری اسلامی، کنترل پوشش زنان و مردان ایرانی است. نبیالله حیدری، رئیس پلیس فرودگاه جمهوری اسلامی در خرداد ماه سال ۸۹ اعلام کرد که از خروج ۷۱ زن از کشور به دلیل “پوشش نامناسب” جلوگیری شده است. او گفته بود که بیش از ۳۳ هزار مسافر، اعم از زن و مرد، پس از تعویض لباس اجازه یافتند پرواز کنند.
به گفته این مقام انتظامی، “نه تنها از خروج افراد بدحجاب جلوگیری می شود، که از ورود کسانی که به استقبال مسافران می آیند اما بدپوشش هستند، ممانعت به عمل می آید.”
تذکر به ۸۷ هزار مسافر زن، تعهد گرفتن از بیش از سه هزار مسافر زن دیگر که “بدحجاب” شناخته شده بودند، از دیگر آمارهایی بود که توسط او اعلام شد. همچنین عنوان شد که حدود ۱۱۲ زن و ۲۱۰ مرد به دلایل “بحث ناهنجاریهای اجتماعی” در ۸۲ روز نخست سال ۸۹ دستگیر شدهاند.
به تازگی امام جمعه مشهد نیز در دیدار با مدیران فرودگاه شهید هاشمینژاد، از وضعیت حجاب مهمانداران و مسافران انتقاد کرده است. آیتالله علمالهدی گفته است: “وضعیت حجاب مهمانداران در داخل هواپیما مناسب نیست. بدتر از این آن است که مهمانداران با وضعیت حجاب نامناسب از پشت بلندگوهای هواپیما به مسافران تذکر میدهند که حجاب خود را رعایت کنید و این مسخره کردن مردم است.”
به گفته او، فضای فرهنگی فرودگاه “واقعا انسان را متاثر میکند.” امام جمعه مشهد خواستار اعمال سختگیری بیشتر در فرودگاه این شهر شده و تاکید کرده است: “مسئله نهی از منکر و پیشگیری از مفسدات به شکل صلبی در فرودگاه باید انجام شود. محدودیتهایی باید برای شرکتها باشد تا آنها نیز رعایت کنند و در به کارگیری نیروهای با حجاب و کسانی که حجاب و ارزشها را رعایت میکنند دقت شود.”
او اصرار کرده که فرودگاه باید به گونهای باشد که “مسافر با ورود به آن احساس کند وارد حرم امام رضا(ع) شده است”.
موضوع حجاب و درخواست مقامات مذهبی و چهرههای سیاسی برای تشدید سختگیریها در این حوزه، موضوع تازهای نیست. اما در شرایطی که به نظر میرسد، نیروی انتظامی در هماهنگی نسبی با دولت از شدت عمل و حضور پررنگ گشتهای ارشاد خودداری میکند، اعمال سختگیری بر پوشش مسافران در فرودگاهها، احتمالا خبرساز شده و نارضایتیهایی از سوی اقشار مختلف مردم به دنبال خواهد داشت.
عکس تزئینی از وبلاگ Lale Meets Tehran