در روزهایی که گذشت، شکل جدید مناظره‌ای که از سوی صدا و سیما انتخاب شده بود و اعتراضات و انتقادات نسبت به آن، در صدر اخبار انتخاباتی قرار داشت. کاندیداها اما همچنان در برنامه‌های مختلف صدا و سیما شرکت می‌کنند و تعداد بالایشان باعث شده برنامه‌های پرتعدادی هم روانه آنتن شود.
کاندیداهای این دور ریاست جمهوری چه می‌گویند؟ این شاید سئوال کلیدی و مورد توجه خیلی‌ها باشد. شاید پیگیری برنامه‌های تلویزیونی و مطالعه متن صحبت‌ها هم از حد حوصله خارج باشد و خیلی هم به کار نیاید. برای تحلیل برنامه‌های تبلیغاتی هر کاندیدا راه‌های متفاوتی وجود دارد که از زبان بدن کاندیدا تا ادبیات و واژگان مورد استفاده او را هم مورد توجه قرار می‌دهد. در اینجا تحلیل واژگانی و شمارش ابر واژگان حضور کاندیداها در برنامه “با دوربین” شبکه یک، ارائه شده ودر مورد سایر کاندیداها هم انجام خواهد گرفت. شمارش واژگان، مسلما بهترین و کامل‌ترین راه برای تحلیل نیست اما می‌تواند کارگشا باشد. در بخش اول به محسن رضایی و سعید جلیلی پرداختیم و در این بخش نوبت به علی‌اکبر ولایتی، حسن روحانی و محمدرضا عارف رسیده است.
علی‌اکبر ولایتی
تاریخ تولد: تیر ۱۳۲۴
محل تولد: شمیران
سمت فعلی: مشاور امور بین‌الملل رهبر جمهوری اسلامی، دبیرکل مجمع جهانی بیداری اسلامی
سمت‌های قبلی: وزیر امور خارجه ایران از۱۳۶۰ تا ۱۳۷۶، نماینده تهران در اولین دوره مجلس شورای اسلامی
تحصیلات: دکترای پزشکی اطفال و فوق تخصص بیماری‌های عفونی از دانشگاه جان هاپکینز آمریکا
سابقه حضور در انتخابات: ندارد
رسانه‌های تحت حمایت و همسو: نامشخص
وبسایت رسمی: velayati.ir
موارد جنجالی: علی‌اکبر ولایتی، پزشک سیاستمداری است که در طول تاریخ جمهوری اسلامی، عهده‌دار مناصب فراوانی بوده اما هیچ یک از این سمت‌ها، انتخابی نبوده و همه آنها را با انتصاب به دست آورده است.
او رابطه بسیار نزدیکی با آیت‌الله سید علی خامنه‌ای دارد و در دوران ریاست‌جمهوری خامنه‌ای برای نخست‌وزیری به مجلس معرفی شد اما مجلس اسلامی پس از رد ولایتی، میرحسین موسوی را برگزید.
ولایتی پس از اتفاقات موسوم به بهار عربی، با تاسی از رهبر جمهوری اسلامی آن را بیداری اسلامی خواند و از محمود احمدی‌نژاد و دیگر افرادی که بهار عربی به کار می‌برند، انتقاد کرد
او از معدود اصولگرایان نزدیک به رهبر است که تاکنون انتقاد تند و صریحی متوجه اکبر هاشمی رفسنجانی نکرده است.
بررسی واژگانی برنامه تلویزیونی علی‌اکبر ولایتی که در تاریخ ششم خرداد ماه از شبکه یک صدا و سیمای جمهوری اسلامی پخش شد به قرار زیر است؛ متن مورد استناد از وبسایت ولایتی استخراج شده است.
موارد قابل ذکر:
دایره واژگانی استفاده شده توسط ولایتی کاملا با تخصص و حوزه کاری او مرتبط است. او به کرات از “دیپلماسی”، “خارجی”و “روابط” استفاده کرده. ضمن اینکه چندین بار هم به “پزشکی” اشاره داشته است.
کلمات مربوط به سیاست خارجی در سخنرانی انتخاباتی او پررنگ است و از ایران، آمریکا، بیداری اسلامی و مواردی مانند اینها زیاد استفاده کرده است.
نقش “رهبری” هم در سخنان او نسبتا پررنگ است و برای توضیح برنامه‌هایش به جای من از “بنده” استفاده می‌کند.
حسن روحانی
تاریخ تولد: آبان ۱۳۲۷
محل تولد: سرخه
سمت فعلی: رییس مرکز تحقیقات استراتژیک از سال ۱۳۷۱، عضو شورای عالی امنیت ملی از سال ۱۳۶۸
سمت‌های قبلی: نایب رییس مجلس شورای اسلامی در دوره چهارم و دوره پنجم، دبیر شورای عالی امنیت ملی و مذاکره‌کننده ارشد در مسایل هسته‌ای از سال ۱۳۶۸ تا ۱۳۸۴
تحصیلات: دکترای حقوق اساسی دانشگاه کلدونیان گلاسکو
سابقه حضور در انتخابات:
پنج دوره نماینده مجلس از سال ۱۳۵۹ تا ۱۳۷۹
دو دوره نماینده مجلس حبرگان رهبری
رسانه‌های تحت حمایت و همسو: نامشخص
وبسایت رسمی: www.rouhani.ir
موارد جنجالی: گفته می‌شود که او اولین کسی است که لقب “امام” را برای آیت‌الله خمینی به کار برد. روحانی این لقب را در مراسم بزرگداشت مصطفی خمینی در آبان ۱۳۵۶ استفاده کرد.
او از جمله روحانیونی است که از ابتدای جمهوری اسلامی سمت‌ها و مسوولیت‌های امنیتی و نظامی داشته است.
گفته می‌شود او نماینده هاشمی رفسنجانی در سال ۱۳۶۵ در جریان مذاکرات پنهانی با آمریکا، معروف به مک فارلین بوده است.
روحانی در مقام دبیر شورای عالی امنیت ملی، دستور سرکوب شدید معترضان در حوادث تیر ماه ۱۳۷۸ را صادر کرد.
او پس از اختلاف نظر شدید با محمود احمدی‌نژاد بر سر مسایل هسته‌ای، دبیرخانه شورای عالی امنیت ملی را تحویل داد اما پس از آن در انتقاد از دولت احمدی‌نژاد محتاط بود. همان گونه که تلاش کرد پس از انتخابات ۸۸ هم به نفع هیچ یک از طرفین موضع نگیرد.
بررسی واژگانی برنامه تلویزیونی حسن روحانی که در تاریخ هفتم خرداد ماه از شبکه یک صدا و سیمای جمهوری اسلامی پخش شد به قرار زیر است؛ متن مورد استناد از وبسایت روحانی استخراج شده است.
موارد قابل ذکر:
پس از “کشور”، “مشکلات” و “اقتصادی” واژگان پرکاربرد حسن روحانی هستند که از تمرکز او بر مشکلات اقتصادی کشور حکایت دارد.
او به کارنامه خود در “شورای عالی امنیت ملی” هم اشارات فراوانی دارد که باعث شده تا این کلمات از فراوانی زیادی برخوردار باشند.
اشاره پرتعداد به “مردم” و “رهبری” هم در برنامه تلویزیونی روحانی مشهود بوده است.
او از دایره واژگانی گسترده‌ای استفاده کرده و فراوانی کلمات بسیاری که توسط او استفاده شده، به هم نزدیک است.
محمدرضا عارف
تاریخ تولد: آذر ۱۳۳۰
محل تولد: یزد
سمت فعلی: عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام
سمت‌های قبلی: معاون اول رییس‌جمهوری از ۱۳۸۰ تا ۱۳۸۴، رییس سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی از ۱۳۷۹ تا ۱۳۸۰، وزیر پست، تلگراف و تلفن از ۱۳۷۶ تا ۱۳۷۹، رییس دانشگاه تهران از ۱۳۷۳ تا ۱۳۷۶
تحصیلات: دکترای برق و مخابرات از دانشگاه استنفورد آمریکا
سابقه حضور در انتخابات:
ندارد
رسانه‌های تحت حمایت و همسو: روزنامه بهار
وبسایت رسمی: draref.ir/fa
موارد جنجالی:
او از جمله معدود اصلاح‌طلبان و نزدیکان سید محمد خاتمی بود که پس از انتخابات ریاست جمهوری ۸۸، به معترضان نپیوست و در نماز جمعه معروف آیت‌الله خامنه‌ای هم شرکت داشت.
عارف بروز تقلب در انتخابات ۸۸ را زیر سئوال برده و معتقد است باید حوادث سال ۸۸ را پشت سر گذاشت.
او در روزهای اخیر از لزوم حفظ حرمت موسوی و کروبی و هاشمی سخن گفته که بخصوص نام بردن از موسوی در برنامه تلویزیونی خبرساز شد.
بررسی واژگانی برنامه تلویزیونی محمدرضا عارف که در تاریخ یازدهم خرداد ماه از شبکه یک صدا و سیمای جمهوری اسلامی پخش شد به قرار زیر است؛ متن مورد استناد از وبسایت عارف استخراج شده است.
موارد قابل ذکر:
عارف به عنوان یک چهره دانشگاهی با سابقه ریاست دانشگاه تهران، علاقه زیادی به اشاره به دانشگاه و دانشگاهیان دارد و کلمات “دانشگاه”، “دانشجویان”، “دانشجویی”، “دانشگاه‌ها”، “دانشجو” تقریبا تمام سخنرانی او را به خود اختصاص داده‌اند.
او برای بیان برنامه‌هایش از کلمه “بنده” زیاد استفاده می‌کند و به “جوانان” و “مدیریت” هم توجه ویژه نشان می‌دهد.
او تاکید ویژه‌ای روی “گردشگری” و “مسکن” دارد.
