حسن روحانی، رئیس جمهوری اسلامی روز یکشنبه ۲۳ فروردین ماه در همایش “بزرگداشت بانوی انقلاب ” گفت: “دولت وظیفه خود میداند که نسبت به حضور و استفاده برابر خانمها از امکانات اجتماعی اقدامات لازم را انجام دهد.” او از اینکه “در جامعه امروز نهی از منکر را فقط و فقط در بعضی از خیابانها آوردهاند آن هم علیه زنان و بس” انتقاد کرد. این نخستین بار نیست که حسن روحانی سخنانی از این دست میگوید، او بارها قبل و بعد از رسیدن به ریاست جمهوری وعدههایی در راستای احقاق حقوق زنان داده؛ وعدههایی که به گفته کارشناسان بسیاری از آنها تنها در حد حرف باقی مانده است. مریم رحمانی فعال حقوق زنان در ایران در همین ارتباط به روز میگوید حسن روحانی تنها شعارهای زیبای داده و عملا کاری در حوزه زنان صورت نگرفته است: “با توجه به عملکرد او میتوانم ادعا کنم هیچ کار مثبتی در دولت او برای زنان انجام نشده است و حرفهای او صرفا جنبه تبلغاتی دارد. اما نمی دانم چرا فکر میکند که همیشه می تواند با این شعارها موقعیتش را در بین زنان جامعه حفظ کند.”
رحمانی تاکید میکند که “آمارها نشان دهنده تبعیض آشکارعلیه زنان است و عملا از ورود زنان به حوزههای عمومی جلوگیری میشود؛ چرا که سیاستگذاران بر این باورند که ورود زنان به جامعه سبب بالارفتن آمار طلاق و آسیبهای اجتماعی شده است.”
“خلف وعدهها اظهرمنالشمس است”
حسن روحانی گفته: “دولت تلاش خواهد کرد تا ۵۰ درصد جامعه بیکار، منزوی و جنس دوم باقی نمانند”.
وی در حالی از ایجاد اشتغال و مشارکت زنان در جامعه حرف زده که در آزمون استخدامی متمرکز دولت که خرداد ماه برگزار خواهد شد تبعیض گسترده جنسیتی وجود دارد. بنا بر گزارشی که پیشتر روزنامه شرق منتشر کرده بود از مجموعه دوهزارو۸۰۰ سهمیه استخدامی ۱۳دستگاه دولتی نامبرده، دوهزارو۲۸۴ سهمیه استخدامی صرفا برای مردان، ۵۰۰ سهمیه مشترک میان مردان و زنان (جذب بالاترین رتبهها در آزمون بدون قید جنیست) و تنها ۱۶سهمیه صرفا برای زنان در نظر گرفته شده است. بهعبارت دیگر ۸۲ درصد از سهمیههای استخدام صرفا برای مردان، بیش از ۵/۱۷درصد از سهمیه استخدام مشترک میان زنان و مردان و کمتر از یکدرصد از سهمیه استخدام، صرفا برای زنان است.
مریم رحمانی فعال حقوق زنان با اشاره به این تبعیضها و در حالی که روحانی بارها گفته زنان باید حقوق برابر و فرصت برابر داشته باشند، میگوید: “از طرفی نرخ بیکاری زنان دو برابر مردان است و از سوی دیگر با سهمیه بندی جنسیتی هم مواجه هستیم که در دولت روحانی ادامه پیدا کرده است. برای بیمه زنان سرپرست خانوار نیز به دلیل نداشتن بودجه هنوز کاری نشده، در مورد ورزش زنان هم هیچ اتفاق مثبتی نمی بینیم. به هرحال خلف وعدهها نه فقط بسیار، که اظهرالشمس است.”
این فعال حقوق زنان ادامه میدهد: “برای راستی آزمایی سخنانش کافی است به اعتراضهای خانم مولاوردی که بارها از دولت و نداشتن دغدغه در حوزه زنان صحبت کرده مراجعه کنید. وقتی کسی از بدنه دولت این چنین به او انتقاد می کند بخصوص در زمینه آزمون استخدامی اخیر، مشخص می شود که او چقدر به جای مرد عمل بودن، مرد شعار دادن است.”
اشاره او به انتقادات مولاوردی از جدی نگرفتن مسائل زنان در هیات دولت است. مولاوردی پیشتر گفته بود برنامه جامع توسعه امور زنان و خانواده که به تصویب هیات دولت دهم رسیده، توسط دستگاههای مختلف اجرا نمیشود و حتی در مقابل پیگیریهای این معاونت، پاسخی ارائه نمیکنند. او به تازگی هم در حساب توییتر خود نوشته است: “اخیراً شاهد بودیم در اطلاعیه آزمون استخدامی ۱۳ دستگاه، تبعیض جنسیتی صورت گرفته که این مطابق با وعدههای رییس جمهوری نیست.”
“روحانی مشارکت تزئینی زنان را میخواهد”
سخنان حسن روحانی در روز یکشنبه اما تنها به برابری زن و مرد در اسلام و وعده برای بهبود وضعیت زنان، محدود نمیشد. او در همایش بزرگداشت “بانوی انقلاب” همچنین گفت: “همسران در زندگی بزرگان، مصلحان و رهبران تاثیر گذار هستند اما معمولا آفتاب وجود رهبران کمتر می گذارد تا این چراغ پرفروغ منزل و خانه تابش خود را به نمایش بگذارد.”
مریم رحمانی فعال حقوق زنان با اشاره به همین سخنان او میگوید: “اگر دقت کنیم به کنه تفکر او در مورد زنان پی می بریم. در جای جای سخنانش نگاهی فراتر از زن سنتی دیده نمیشود.”
رحمانی معتقد است که “روحانی از زنان تنها توقع مشارکت تزیینی مثل حضور در تظاهرات و انتخابات دارد. اما هیچ گامی در جهت افزایش سهمیه های زنان در مراکز تصمیم سازی به طور جدی انجام نداده است. بنابراین از نظر او زنان چیزی بیشتر از نقشی حاشیه ای در کنار همسرانشان ندارند.”
رحمانی میگوید چندی پیش برای پوشش خبری در دیدار وزیر کشور با مشاوران امور زنان استانداری های کشور حضور داشته است: “آقای رحمانی فضلی، وزیر کشور کاملا صریح گفت زن در ایران باید مطابق با الگوی اسلامی رفتار کند. در برنامههایتان این مساله را مدنظر قرار دهید و دنبال پزهای روشنفکری نباشید.”
این فعال حقوق زنان معتقد است: “اینها نشاندهنده سمت و سوی حرکت دولت است.بدی این دولت نسبت به احمدی نژاد همین مساله است. احمدینژاد با صراحت می گفت جای زنان خانه است روحانی مزورانه میگوید حضور زنان برای توسعه لازم است اما در عمل به اشکال مختلف زنان را حذف میکند.”
خواست رهبر یا حرف رئیس جمهور؟
اما همانقدر که فعالان زن به عملکرد حسن روحانی در حوزه زنان انتقاد دارند، رهبر جمهوری اسلامی با سخنان او مخالف است. آیتالله خامنهای به صراحت گفته است که اشتغال از مسائل اصلی مربوط به زنان نیست و مسئله خانواده در اولویت قرار دارد.
به اعتقاد رهبر جمهوری اسلامی، برابری جنسی زن و مرد، “کاملا غلط” است. ضمن این که از او پیشتر از کاهش سهمیه زنان برای ورود به برخی از رشتههای دانشگاهی، دفاع کرده و گفته: “اینکه زنان برخی مشاغل را به عهده نگیرند، هیچ ننگ و نقصی نیست، بلکه چیزی غلط است که متناسب با طبیعت الهی زن نباشد.”
حالا به نظر میرسد آنچه در واقعیت رخ داده ، به دستورات آیتالله خامنهای نزدیکتر است تا فضای مطلوب و وعده داده شده حسن روحانی.