منابع آشنا با معاملات تجاری به رویترز گفته‌اند، ایران در حال لابی کردن است تا بانک اچ اس بی سی HSBC بتواند تبادلات مالی بشردوستانه را انجام دهد. این بزرگترین بانک اروپا با نگرانی از نقض تحریم‌های بین‌المللی، روابط مالی خود با ایران را قطع کرده است.
بانک فرانسوی “ب ان پ” (BNP Paribas) به خاطر ادعای تخطی از تحریم‌های آمریکا علیه ایران و چند کشور دیگر، بین سال‌های ۲۰۰۲ تا ۲۰۰۹، به میزان ۹ میلیون دلار جریمه شده است.
تحت اولین تحریم‌های بین‌المللی در سال ۲۰۰۶، ایران هرگز از خرید غذا و اقلام بشردوستانه دیگر منع نشده بود. اما اقدامات اتحادیه اروپا و آمریکا با ایجاد موانع بر سر پرداخت و نقل و انتقال، تجارت را طی دو سال گذشته بطور کلی دشوار کرده است.
یک مقام بانکی بدون ذکر نام گفت: “اچ اس بی سی مثل دیگر بانک‌ها، نگران نقض تحریم‌ها است. به ریسکش نمی‌ارزد، خصوصا در این شرایط.”
یک منبع تجاری اروپا می‌گوید: “تجربه شخصی من این است که آن‌ها پرداخت به ایران و از ایران به بقیه جاها را مسدود کرده‌اند.”
بانک اچ اس بی سی می‌گوید، به پرداخت‌های بشردوستانه برای کشورهای تحت تحریم، به صورت مورد به مورد ادامه خواهد داد تا اطمینان حاصل کند که مطابق سیاست‌های بانک و مقررات جاری انجام می‌شوند. این بانک در پاسخ به سئوال رویترز در بیانیه‌ای گفت: “روند بازبینی می‌تواند بسیار چالش‌برانگیز باشد و برای همین نتیجه گرفتن زمان‌بر خواهد بود. سیاست ما این است که در جاهایی که طبق قوانین و مقررات لازم می دانیم، پرداخت‌ها را مسدود کنیم.” اچ اس بی سی در مورد دریافت پیشنهادی از جانب ایران اظهارنظر نکرد.
یک منبع مالی مستقر در آمریکا گفت، در هفته‌های اخیر پرداخت‌های مرتبط با ایران از طریق اچ اس بی سی انجام نشده است. این منبع می‌گوید: “به نظر می‌رسد اچ اس بی سی تبادلات مالی برای اقلام بشردوستانه مجاز را قطع کرده است. سیستم تبادلات مالی با ایران آنقدر شکننده است که از دست دادن حتی یک نهاد (مثل اچ اس بی سی) می‌تواند تبعات حیاتی داشته باشد”.
مقامات دولت ایران گفته‌اند که “اچ اس بی سی” پرداخت‌ها را قطع کرده است و تهران سعی دارد این مسئله را حل کند. یک مقام دولتی ایران می‌گوید، غرب سعی دارد به ایران فشار بیاورد تا شرایط آن‌ها را برای ادامه مذاکرات با شش قدرت جهانی بر سر برنامه هسته‌ای را قبول کند. “دیر یا زود این تحریم‌ها برداشته خواهند شد و آن موقع ما ترجیح می‌دهیم با بانک‌هایی کار کنیم که در زمان تحریم به ما کمک کرده‌اند.”
ولی‌الله سیف، مدیرکل بانک مرکزی ایران به رویترز گفت: “ما هرگز تبادلاتی (بشردوستانه/خرید غذا) با اچ اس بی سی نداشته‌ایم.”
در روزهای اخیر خبرها در مورد منافع مشترک احتمالی آمریکا و ایران در مورد عراق، امیدهایی را برای فائق آمدن بر مشکلات مالی با توافق نهایی بین تهران و قدرت‌های جهانی ایجاد کرده است.
دولت آمریکا ابراز کرده که ممکن است دست به حمله هوایی بزند و با مشارکت ایران دولت عراق را از خطر سقوط در مقابل شورشیان داعش نجات بدهد. بریتانیا هم عنوان کرده که ظرف چند ماه آینده سفارت خود در تهران را بازگشایی خواهد کرد.
یک مقام اطلاعاتی غربی گفت، روابط تجاری اچ اس بی سی “کاملا با درک و دریافت ما سازگار است. به نظر می‌رسد اچ اس بی سی از کمبود شفافیت در فعالیت‌های ایران بسیار نگران است. بانک‌های بزرگ اروپایی تقریبا این را سیاست خود قرار داده‌اند که بتوانند ریسک‌ها را مدیریت کنند و به منظور جلوگیری از فعالیت‌های ممنوعه، محتاطانه عمل کنند.”
در ماه دسامبر ۲۰۱۲، آمریکا اچ اس بی سی را به خاطر تخطی‌های متعدد از جمله تجارت با ایران و پولشویی در مکزیک ۱.۹۲ میلیارد دلار جریمه کرد. این بانک تغییرات داخلی ایجاد کرد و استوارت لوی، معاون اطلاعات مالی و تروریسم خزانه‌داری آمریکا را به عنوان افسر ارشد حقوقی خود برگزید.
ویلیام آرنال کالیفورد، رئیس گروه ایران در وزارت خارجه بریتانیا گفت، هدف تحریم‌ها این نبود که به ایرانی‌های عادی آسیب برسد و تبادلات بشردوستانه مختل شود؛ قرار نبود دولت ها هر کدام به تفسیر قوانین اتحادیه اروپا بپردازند. او اوایل این ماه در سمینار تجارت ایران در لندن گفت: “ما به مردم نمی‌گوییم فعالیت‌های پیشنهادی آن‌ها با تحریم‌ها هم‌راستا هست یا خیر، (جایی که موانع قانونی وجود ندارد) مسایل مربوط با بانک‌ها مسایل تجاری است. این سیاست دولت نیست که در تصمیمات تجاری دخالت کند.”
سخنگوی خزانه‌داری آمریکا گفت، واشنگتن با شرکای بین‌المللی خود به سختی تلاش می‌کند تا از مبادلات بشردوستانه با ایران حمایت کنند.
منبع: شیکاگو تریبون - 24 ژوئن 2014
