مدیرکل اجتماعی وزارت کشور با بیان این که بسیاری از آمارهای موجود درباره شرایط اجتماعی نگران کننده است و آنها را در اختیار رسانه‌ها قرار نخواهد داد٬ از جمعیت ۱۸ میلیونی ساکن در سکونت گاه‌های غیررسمی و کاهش سرمایه اجتماعی خبر داد.
رضا محبوبی٬ مدیرکل اجتماعی وزارت کشور که میهمان ویژه کارگروه اجتماعی استان تهران بود در اظهارنظری عجیب عنوان کرد که “آمارها واقعا نگران کننده است. من نمی توانم بسیاری از آمارها را ارائه کنم چون خبرنگار در جلسه حضور دارد اما آمار یک میلیون و ۳۵۰ هزار نفری مصرف کنندگان الکل در جامعه غیر واقعی نیست و این عددها بیشتر از این است.”
اشاره این مقام وزارت کشور به ناهمگونی آمارهای رسمی با واقعیت آسیب های اجتماعی در کشور تاییدی بر ادعای کارشناسان مسائل اجتماعی است که سال هاست از ثابت ماندن آمارها و غیرواقعی بودن آنها گلایه می کنند.
رضا محجوبی اما این بار با وجودی که نمی خواست آمارهای دقیق را در اختیار خبرنگاران بگذارد اما به شکلی صریح از آسیب های اجتماعی سخن گفت و از جمله به افزایش فراگیری اعتیاد اشاره کرد: “امروز معتاد جامعه جلوی خودروی پلیس مصرف می کند. حالا شگرد جدید هم دارند و خود را به خودروها می زنند تا از این طریق پول بگیرند و این روح جامعه را جریحه دار می کند. جلوی دانشگاه های ما هم این معتادان دیده می شوند.”
او افزایش آمار ضرب و جرح را ناشی از پایین آمدن آستانه تحمل شهروندان و کاهش سرمایه اجتماعی دانست: “در تهران و اصفهان ما با کاهش سرمایه های اجتماعی روبرو هستیم که البته برای سایر استانها هم چنین است. پارامترهای ارزیابی این کاهش خدمات رسانی، اعتماد سازمانی، عملکرد نظام، وجود عدالت، وظیفه شناسی، احساس امنیت، صیانت خانواده و غیره بوده است.اگر بخواهیم با این آمارها سرمایه اجتماعی در کشور را نمره دهیم زیر ۱۴ و برای تهران زیر ۱۰ است. البته در کنار این کاهش سرمایه های اجتماعی با آسیب های دروغگویی، تظاهر به دورویی، فریب و تقلب و خودخواهی و حسادت روبرو هستیم که باید دعا کرد.”
مدیرکل اجتماعی وزارت کشور همچنین به ما ۲ میلیون و ۲۳۰ هزار زن سرپرست خانوار و سالانه ۲۰۰ هزار آسیب دیده در تصادفات رانندگی اشاره کرد و گفت که “مردم همچنان گرفتارند و نظامات سابق ما قادر نیست مسائل را حل کند، برای همین عناوین مجرمانه افزایش یافته است” در نتیجه ۶۰۰ هزار نفر وارد زندان ها می شوند.
جمعیت ۱۸ میلیونی ساکن در سکونت گاه های غیر رسمی هم آمار دیگری بود که از سوی این مقام مسوول اعلام شد. این رقم همچنان با آمار بین الملی اعلام شده از زاغه نشین های ایرانی تفاوت قابل توجهی دارد.
سازمان جهانی برنامه توسعه انسانی یا همان “برنامه عمل” سازمان ملل در گزارش سالانه اش آماری درباره ایران منتشر کرده که نشان می دهد ۲۵ درصد ایرانیان در زاغه ها زندگی می کنند. این رقم با توجه به جمعیت ۷۷ میلیونی ایران بدین معناست که از هر ۴ ایرانی، یکی در زاغه ها زندگی می کند و از شرایط وخیم اقتصادی و غذایی و بهداشتی رنج می برد.
خبرگزاری مهر گزارش داده که یکی از استادان دانشگاه به نام چیت چیان نیز در این جلسه حضور داشته و از ارائه یک طرح ۹ جلدی به استانداری تهران درباره وضعیت مناطق حاشیه استان تهران
خبر داده است. او عنوان کرده که “بنده خودم چند شب در میان کارتن خوابها زندگی کردم تا توانستم این طرح را تدوین کنم. شما یک سری به منطقه ۱۲ تهران بزنید که ۱۳ محله دارد از محله اودلاجان تا دروازه غار که حتی مقام معظم رهبری ۲ بار به دلیل وجود آسیب ها در این محلات وارد شدند.”
این استاد دانشگاه همچنین از خرید و فروش کودکان در این مناطق گفته است: “آنقدر وضعیت بحرانی است که بچه را در شکم مادر یک میلیون و ۷۵۰ هزار تومان پیش خرید می کنند.”
او اضافه کرده است: “اطلاعات شفاف نیست و درهم است وضع آنقدر خراب است که دانشگاه صنعتی شریف که اصلا کارش صنعت است کارگروه آسیب های اجتماعی ایجاد کرده است.”
ماه گذشته شهیندخت مولاوردی، معاون امور زنان و خانواده رییس جمهوری نیز تعداد کارتن خواب های ایران را ۱۵ هزار نفر اعلام کرده بود که از آن بین ۵ هزار نفر زن هستند. این درحالی است که پیش از این از سوی شهردار تهران عنوان شده بود که تنها ۱۵ هزار کارتن خواب در پایتخت حضور دارند.
فاطمه دانشور، رئیس کمیته اجتماعی شورای شهر تهران از این مقدار هم پیشتر رفت و در خرداد ماه امسال اعلام کرد طبق آخرین آماری که از سال۹۳، به دست او رسیده، ۲۰ هزار کارتن‌خواب در شهر تهران وجود دارند که نسبت به سال گذشته که ۱۵ هزار نفر بوده، یک سوم رشد و نسبت به سال ۹۱ که ۱۲ هزار نفر بوده، دو سوم رشد داشته است.
او گفته بود: “بروز پدیده زنان کارتن خواب رشد سریعتری دارد به طوری که در جمعیت ۱۲ هزار نفری، ۳ هزار زن و در جمعیت ۲۰ هزار نفری ۵ هزار زن کارتن خواب داریم.”
به گفته این عضو شورای شهر تهران “برخی از این زنان حتی حاضرند برای 5 هزار تومان تن‌فروشی کنند تا پول موادی که مصرف می‌کنند را به دست بیاورند.”
امان الله قرایی مقدم، جامعه شناس و استاد دانشگاه نیز پیش از این در گفت‌وگو با “روز” با تاکید بر اینکه عوامل اقتصادی در بالا رفتن تعداد کارتن‌خواب‌ها و به ویژه زنان کارتن‌خواب مهم‌ترین نقش را داشته، گفته بود: “یکی از اصلی ترین عوامل تشدید این پدیده، فقر و مشکلات اقتصادی است، اما تنها عامل نیست. در میان کارتن خواب ها، بیماران روانی که از خانواده طرد شده‌اند و یا معتادان هم وجود دارند. می‌توان دختران فراری را هم به این موارد اضافه کرد؛ دخترانی که بعد از فرار، جایی برای رفتن ندارند و در خیابان‌ها مانده‌اند.”
به اعتقاد این جامعه‌شناس “برخی از این افراد هم نتیجه مهاجرت‌هایی هستند که به سودای داشتن زندگی بهتر به تهران آمده‌اند و حالا بعد چون جایی و پناهی ندارند و کسی در شهر و دیار خودشان هم پذیرایشان نیست، بی‌پناه مانده‌اند.”
