امید معماریان
حسن حداد “معاون امنیت دادستان عمومی و انقلاب تهران”، اعلام کرد تحقیقات از هاله اسفندیاری و کیان تاجبحش پایان یافته اما “این دویک سری کارهای نوشتاری دارند که باید انجام دهند وسپس درمورد آنها تصمیم گیری شود”.
حداد البته درمورد این “کارهای نوشتاری” برای زندانیانی که هم اکنون تحقیقات ازآنها به پایان رسیده، هیچ توضیحی نداده است. اما سوابق برخی پرونده های این چنینی ودرخواست های مشابهی که از زندانیان سیاسی، روشنفکران ونویسندگان دگراندیش پرونده های امنیتی شده است تکلیف این “کارهای نوشتاری” را روشن می کند. طی چند سال گذشته، بر اساس خواست مقامات دادستانی وامنیتی زندانیان باید آنچه را طی ماه ها زندان ودرسلولهای انفرادی تحت عنوان اعترافات نوشته اند به صورت کتاب منتشر کنند تا مقدمات آزادی آنها فراهم شود.
دربرخی از این پرونده ها، حتی اززندانیان امضا گرفته شده که اعترافاتی که تحت فشار فیزیکی و روانی داخل زندان انفرادی و بدون دسترسی به وکیل نوشته شده، به صورت کتاب منتشر شود. دریکی ازاین موارد یکی اززندانیان پس از آنکه با ارعاب بازجویان و درست چند روز بعد ازآزادی اززندان، برگه ای را که درآن اجازه چاپ اعترافات زندان بود امضا کرد، با تلفن یکی از نویسندگان روزنامه های صبح تهران مواجه شد که به وی اطلاع می داد قراراست موارد یاد شده به صورت پاورقی در آن روزنامه منتشر شود. این موضوع با اعتراض فرد مزبور مواجه شد و او تاکید کرد اگر چنین اقدامی صورت بگیرد همه مسائل مطرح شده دراین خصوص را دراختیارمطبوعات ورسانه های خارجی خواهد گذاشت. به این ترتیب عملا انتشار اعترافات یاد شده وهمچنین موضوع نوشتن کتاب مورد نظر متوقف شد. زندانیان دیگری نیز طی سالهای گذشته با پیشنهادهای مشابه مواجه بوده اند. اما در هر حال بخش هایی ازاعترافات داخل زندان که اساسا هیچ ارزش حقوقی ندارد، بعدها سرازروزنامه های نزدیک به محافل امنیتی درآورده است.
ازجمله موارددیگری که پیش ازاین و بعد ازمرحله تکمیل تحقیقات اززندانیان فرهنگی و محققان خواسته شده، تک نویسی درباره افراد دیگری است که مورد علاقه بازجویان ویا مقامات امنیتی هستند. تک نویسی به معنای نوشتن اززندگی شخصی وحرفه ای افرادی است که متهمان با آنها آشنایی داشته اند. موضوعی که یکی ازخودمخرب ترین اشکال فشار روحی برزندانیانی ازاین دست به شمار می رود. چرا که معمولا افراد یاد شده هیچ ربطی به پرونده افراد دستگیر شده ندارند. “تک نویسی” نیز بخشی از “کارهای نوشتاری” به شمار می رود که معمولا درازای وعده آزادی زندانیانی سیاسی وفعالان اجتماعی مطرح می شود.
و هم اکنون دکترهاله اسفندیاری ودکترکیان تاجبخش که بیش ازچهارماه است که درزندان به سرمی برند و به وکیل دسترسی ندارند، مشغول “کارهای نوشتاری” هستند. دکتراسفندیاری 67 ساله ازوضعیت سلامتی خوبی برخوردار نیست وتاجبخش درحالی درزندان به سرمی برد که نگرانی ازوضعیت همسرباردار خود طی این مدت فشارروحی زیادی به وی وارد کرده است. مقامات امنیتی ازهمسر ومادر کیان اکیداخواسته بودند که ازمصاحبه وصحبت درمورد پرونده وی خودداری کنند.
اظهارات حداد چند هفته پس از نمایش برنامه تلویزیونی اظهارات این دومحقق ایرانی- آمریکایی درمورد فعالیتهایشان صورت می گیرد که دردوشب متوالی وتحت عنوان “به اسم دموکراسی” پخش شد و اعتراضات زیادی را درداخل وخارج کشوربرانگیخت. دراین فیلم تلاش شد فعالیت های دانشگاهی وفرهنگی این دو درراستای آنچه “انقلاب مخملی” نامیده می شود، معرفی شود.
هم اکنون این دومحقق در بند 209 زندان اوین نگهداری می شوند. طی هفته های گذشته نگرانی هایی درخصوص وضعیت سلامتی افراد یاد شده که کسی طی مدت زندان با آنها ملاقات نکرده، ابرازشده بود. حداد درمصاحبه یاد شده با ایرنا درخصوص وضعیت بند 209 زندان اوین گفته است: “بند ۲۰۹زندان اوین یکی ازبهترین بازداشتگاه‌های دنیااست، برخی زندانیان به ما می‌گویند تا آنها را به این بند زندان منتقل کنیم. بند ۲۰۹به هیچ عنوان با زندان‌های دیگر قابل مقایسه نیست، این بند به صورت کاملا مجهز نگهداری می‌شود. البته زندان امنیتی کاملا باید مشخص باشد و شرایط نگهداری زندانیان در این زندان باید تعریف شده باشد، اما دلیلی وجود ندارد که به زندانی ملاقات داده نشود و یا او را از هواخوری محروم کنیم. این موارد جزو حقوق زندانی است که باید رعایت شود و ما نیز آن را کاملا رعایت می‌کنیم. درموردسلول انفرادی هم آن طور که گفته شد، واقعا اینطور نیست، در برخی موارد به دستور قاضی، متهمین امنیتی در سوئیت‌های مجهز برای مدتی محدود نگهداری می‌شوند. ما ادعا داریم که بهترین زندان‌های امنیتی را در همه دنیا داریم و مسئولانی که از این زندان‌ها بازدید کرده‌اند این موضوع را تایید کرده‌اند.”
اظهارات حداد درخصوص بند امنیتی 209 زندان اوین درحالی مطرح می شود که عدم دسترسی به وکیل، بازجویی های شبانه به مدت طولانی، استفاده ازارعاب و طرح مسائل زندگی شخصی وهمچنین استفاده از روش های مختلفی فشارروحی وروانی همواره از مواردی بوده است که زندانیانی که دراین بند نگهداری شده اند ازآن به عنوان موارد نقض حقوق شهروندی خود یاد کرده اند.
حداد درخصوص دیگر ایرانی-آمریکایی (علی شاکری) نیزگفته است اطلاعات جدیدی ندارد: “وضعیت «علی شاکری» نیز هیچ ارتباطی با وضعیت این دوتن ندارد و فعلا زمان اطلاع رسانی کامل در خصوص وضعیت این فرد فرا نرسیده است.”