ناتالی نوگه رد
منوچهر متکی، وزیر امور خارجه ایران، در مصاحبه با روزنامه لوموند به بحث پیرامون نشست ایران و امریکا، حبس شخصیت های ایرانی-امریکایی، پرونده هسته ای، تحریم های سازمان ملل و بحران عراق و افغانستان می پردازد.
ایران دومین نشست خود را با نمایندگان ایالات متحده پیرامون مسأله عراق برگزار کرد. شما از این نشست ها چه انتظاری دارید؟
ما قصد داریم به مردم و دولت عراق کمک کنیم تا بتوانند کشور خود را اداره کنند. هدف قاطع ما حمایت از دولت نوری المالکی است. ما معتقدیم دولت عراق باید اقتدار و اختیار لازم را برای به دست گرفتن مسایل امنیتی خود داشته باشد. بی شک چنین وضعیتی باید برای این کشور مهیا شود.
آیا نیروهای امریکایی باید از عراق خارج شوند؟
نقطه نظر کشورهای منطقه روشن است. به علاوه، یک مباحثه فشرده نیز در این مورد در جامعه امریکا دیده می شود. باید یک تصمیم گیری عاقلانه و منطقی انجام شود. زمانی که چنین تصمیمی اتخاذ شد، تمامی کشورهای منطقه نتیجه و سود آن را خواهند دید. امنیت عراق امنیت تمامی کشورها، از جمله ایران را تحت تأثیر قرار می دهد. به علاوه، ناامنی داخلی در عراق می تواند به بروز ناامنی داخلی در ایران نیز منجر شود.
ایالات متحده ایران را به ایجاد بی ثباتی در عراق با استفاده از نیروهای نفوذی متهم می کند. نظر شما چیست؟
امریکایی ها هر زمان که موضوع به عراق مربوط می شود به دنبال یک قربانی هستند تا شکست سیاسی خود در این منطقه از جهان را به گردن او بیندازند. ایران همیشه به عنوان بخشی از راه حل بوده است، نه بخشی از مشکل. در چهار سال اخیر، ما از ایجاد دولت عراق حمایت کرده ایم و همواره خواستار بازسازی و حیات مجدد سیاسی این کشور بوده ایم.
کشور شما چندین شخصیت ایرانی-امریکایی را به جرم توطئه علیه دولت زندانی کرده است. آیا به نظر شما ایالات متحده قصد سرنگونی دولت ایران را دارد؟ آیا سرنوشت این اشخاص که دارای تابعیت دوگانه هستند به ایرانیانی که در اربیل عراق توسط نیروهای امریکایی دستگیر شده اند مربوط می شود؟
اگر این چنین نبود، این اشخاص تاکنون آزاد شده بودند. این دو مسأله کاملاً از یکدیگر مجزا هستند. در مدت 28 سال اخیر، امریکایی ها از ابزارهای متفاوتی علیه ایران استفاده کرده اند، به ویژه تلاش کرده اند تا اقلیت های بومی و قومی ایران را به ایجاداغتشاش علیه دولت تحریک کنند. مقامات این کشور همچنین ایران را به ارتکاب یک سری جنایات محکوم کرده اند، مانند انفجار در عربستان سعودی، انفجار ساختمان اف بی آی در ایالات متحده، عملیات تروریستی علیه جامعه یهودیان آرژانتین [در سال 1994] و یا انفجار لاکربی در سال 1988 [شهری در جنوب غربی اسکاتلند] و همچنین عملیات تروریستی 11 سپتامبر. دلیل آن چیست؟ تنها جرم ما این بوده است که می خواستیم روی پای خود بایستیم و مستقل باشیم.
دولت فرانسه نماینده خود ، ژان کلود کوسران را برای مذاکره پیرامون مسایل لبنان به تهران اعزام کرده است. جایگاه حزب الله در ساختارهای سیاسی آتی لبنان چگونه باید باشد؟
فرانسه به دلیل روابط تاریخی با لبنان قصد دارد در امور این کشور نقش داشته باشد. ما نیز تبادل نظرهایی در این رابطه داشته ایم. سال گذشته در زمان جنگ، من در محل سفارت ایران در بیروت ساعت ها با فیلیپ دوست بلازی، وزیر امور خارجه پیشین فرانسه، مذاکره کردم. اخیراً نیز فرانسه تدابیر عملی متعددی انجام داده و ما نیز به فرانسه کمک کرده ایم. هرگونه راه حل طولانی مدت در لبنان باید دو نیروی سیاسی اصلی این کشور را نیز به حساب آورد. حزب الله یک حزب سیاسی تأثیرگذار در لبنان است و از سوی مردم این کشور مورد تحسین و تمجید بسیار قرار می گیرد. رویکرد حزب الله منطقی و عاقلانه و درواقع یک واقعیت غیرقابل بحث در لبنان است.
ایالات متحده ایران را به کمک و حمایت از نیروهای نفوذی طالبان در افغانستان محکوم می کند. از طرف دیگر، چرا دولت تهران تعداد بسیاری از پناهندگان افغانی را از کشور اخراج کرده است؟ همان طور که می دانید این اقدام شما مشکلات بسیاری را برای دولت حامد کرزای به وجود آورده.
ابتدا باید خاطرنشان کنم که گروه های تروریستی در افغانستان توسط سناریوهای غربی و به واسطه درآمدهای ناشی از دلارهای نفتی [پترودلار] ایجاد شده اند. شاید آن زمان که این رویکرد برای مبارزه علیه اتحاد جماهیر شوروی به کار می رفته اقدام پرمعنایی بوده، ولی به هرحال این مسأله باعث شد تا در این بخش از جهان شکلی از افراط گرایی نهادینه شود. همین گروه ها امروز دلیل اصلی نا امنی و عدم امنیت در افغانستان هستند و کشورهای همسایه را نیز نگران کرده اند.
ما درست مانند عراق خواهان ایجاد امنیت در افغانستان نیز هستیم و معتقدیم که گزینه دیگری برای آقای کرزای در افغانستان وجود ندارد. تنها گزینه جنگ داخلی است. ازطرف دیگر، ما به دنبال درخواست دولت کرزای، اخراج شهروندان افغانی را که به طور غیرقانونی به ایران وارد شده بودند محدود کردیم.
در رابطه با پرونده هسته ای، در صورتی که هیچ گونه راه حل دیپلماتیک یافت نشود، آیا احتمال حمله نظامی علیه تأسیسات ایران را می دهید؟
ما معتقدیم که ایران با تلاش های خود در همکاری با آژانس اتمی گام بزرگی را در تقویت خواسته سیاسی مبنی بر یافت یک راه حل دیپلماتیک برداشته است. البته نباید سیاست خارجی امریکا را که از تاکتیک های یک طرفه و بی رحمانه اشباع شده نادیده گرفت. ولی ما معتقدیم که در سال های اخیر عناصر جدیدی در خاورمیانه ظهور کرده اند. هر ناظر یا سیاستمدار عاقلی در ایالات متحده باید این رویدادها را با توجه بسیاری ارزیابی کند. در حال حاضر بیش از 170 هزار سرباز خارجی در عراق حضور دارند و نمی توانند امنیت این کشور را برقرار کنند و حتی می توان گفت که در تأمین امنیت خود نیز مشکل دارند.
در سالگرد جنگ 33 روزه لبنان باید وقایع این یک سال را به دقت بررسی کرد. من فکر می کنم امریکایی ها باید این سؤال را از خود بپرسند که چرا نقشه های مختلف آنها برای ایجاد تغییرات در این منطقه همگی شکست خورده اند: کنفرانس مادرید، اسلو، طرح “نقشه راه” [Roadmap]، طرح “خاورمیانه بزرگ”… تمامی این اقدامات شکست خورده اند. باید واقع بین باشیم. امریکایی ها در شرایطی نیستند که بخواهند در جنگ جدیدی وارد شوند. البته این مسأله باعث نمی شود که برخی به نواختن طبل جنگ نپردازند.
اخیراً بنزین در ایران سهمیه بندی شد. آیا شما خود را برای تشدید تحریم های بین المللی آماده کرده اید؟
در این ارتباط ، تصویب یک قطعنامه دیگر از سوی سازمان ملل این معنی را خواهد داشت که یک سناریوی رویارویی در دستور کار است و این پایان جستجو برای یافت یک راه حل مسالمت آمیز خواهد بود. ناگفته مشخص است که این مسأله تدابیری را درپی خواهد داشت. این مسأله را نباید فراموش کرد که تحریم ها هیچ گاه تأثیری بر روند تصمیم گیری ایران نداشته اند.
منبع: لوموند، 25 ژوئیه 2007
مترجم: علی جواهری