این قسمت سوم مجموعهای است که تلاش میکند گوشهای از گستردگی حرکت موسیقی زیرزمینی داخل ایران را به علاقهمندان معرفی کند. درنوشتهی قبلی توضیح دادم که دسترسی به همهی موزیسینهای فعال ممکن نیست و اینجا فقط میتوان تعداد محدودی از این هنرمندان معرفی کرد.
یکی از مهمترین جاذبههای موسیقی زیرزمینی کلام آن است. هر کجا که یک ترانهساز زیرزمینی در کلام حرفی نو داشته مورد توجه قرار گرفته. در فضای سوررئال امروز ایران با اینکه ترانهسرا از بابت پیدا کردن سوژه در مضیقه نیست اما محدودیتهای دیگر توام با بیماری خودسانسوری که دامن موزیسینهای زیر زمینی را هم گاهی میگیرد؛ ترانهسرایی و خلق فضایی نو به کمک متن ترانه از همیشه سختتر است. به عقیدهی من این همان بهانهای بوده که گروهی از با استعدادترین جوانهای موسیقی زیرزمینی دست به تشکیل گروهی بزنند به نام “فضانوردان”! از نام فضانوردان برداشتهای متفاتی میتوان کرد. اما بچههای این گروه خودشان اعلام کردهاند که دنبال ایجاد فضایی نو با استفاده از ظرفیتهای زبان فارسی خیابانهای تهران امروز هستند و برای همین اسم فضانوردان را انتخاب کردهاند.
گروه از سال ۹۱ به بهانهی کار بر روی ترانههای بهرنگ شروع به فعالیت کرد و نادی امید و آوا هم دیگر اعضا گروه هستند. فضانوردان بعد از یکی دو اجرای پژوهشی تصمیم میگیرند بر ضبط کارهایشان متمرکز بشوند.
از نظر صدا گروه فضانوردان یک حس سرخوش و زندهای دارد که تضاد فرم کلی این سبک یا صدای گروه با سولوهای سوزناک کمانچه جذابیتی ایجاد میکند. شاید به سلیقهی من گاهی این سولوها بیش از حد لازم سوزناک میشوند اما شاید هم این به خاطر تضاد شدید فضای تقریبا فانک قسمتهای دیگر ترانههای فضانوردان است که این حس را در من به وجود میآورد. به هر حال حضور کمانچه از جذابیتهای صدای فضانوردان است و بیس و گیتار هم با نواختن ریفهای جاندار باعث میشوند هنگام گوش دادن به ترانههای این گروه اندام شما دست به حرکات موزون بزنند! از نظر صدادهی من لهجهی گروه بالگرد را در کارهای گروه فضانوردان تا حدی میبینم که البته نکته بسیار مثبتی است.
فضانوردان در صدا دهی گروه مهیجی هستند و ترانههای این گروه تیر خلاصی است تا شما را به پیگیری کارهای این گروه تشویق کند. همانطور که خود اعضا گروه اعلام کرده بودند ترانههای این گروه فضاهای شهری تهران، رابطهی انسانها و اتفاقاتی که کاملا و منحصرا تهرانی هستند را در قاب ترانه به تصویر میکشد. ترانهی “ اتوبوس” یک نمونهی موفق از این نگاه جذاب گروه است. در این ترانه داستان سادهی اتوبوس سوار شدن یک شهروند دستمایه بیان احساسات و خلق چنان فضای زندهای میشود که بعد از تمام شدن آهنگ احساس میکنید یک فیلم مستند در مورد تهران امروز دیدهاید. این همه شفافیت در خلق این فضا به خاطر صداقت در انتخاب واژهها و پرهیز از دوپهلو حرف زدن، شعار دادن و تظاهر کردن است. ترانهی “اتوبوس” را در سایت رسمی گروه میتوانید بشنوید.
گروه فضانوردان نوید اتفاقات خوبی در موسیقی زیرزمینی را میدهد اما احتیاج به تجربه کردن دارد. چیزی که فقط با کار کردن بیشتر و یادگیری از تجربهی بقیه گروهها و هنرمندها میتوان کسب کرد. مثلا به عنوان نظر شخصی دوست دارم ببینم آیا خوانندهی گروه مایل است در سبک خواندن خود مقداری جسورانهتر برخورد کند و مقداری از انرژی و اجرای تیاتریکال را چاشنی سبک اجرای خودش بکند یا نه. چون خواننده در گروههای اینچنینی باید برای بهتر شنیده شدن متن ترانه، مقداری در اجرا جسورانهتر عمل بکند.
من امیدوارم گروه فضانوردان حالا حالاها به کار و فعالیت خودشان ادامه بدهند.