با گذشت چند هفته از بالا رفتن مجدد نرخ ارز و در حالی‌که وزیر اقتصاد نیز خبر از ادامه کاهش قیمت ارز، سکه و طلا در بازار داده بود، قیمت دلار در بازار تهران بار دیگر بالا رفت.
بالا رفتن مجدد قیمت دلار در حالی رخ داده که سیدشمس‌الدین حسینی، وزیر اقتصاد و دارایی، پس از آغاز روند کاهش قیمت ارز، سکه و طلا، گفته بود: “کاهش قیمت ارز و سکه ادامه‌دار خواهد بود”. اما تنها چند ساعت پس از سخنان حسینی بود که قیمت دلار بار دیگر بالا رفت و به حدود ۳۵۰۰ تومان رسید.
وزیر اقتصاد درباره دلایل کاهش نرخ ارز گفته بود: “ترمیم ذخائر ارزی کشور شرایطی را فراهم کرد که بانک مرکزی توانست در روزهای اخیر چندین برابر قبل در مرکز مبادلات، ارز تزریق کند که این سیاست ادامه می‌یابد و مهم‌ترین عامل کاهش نرخ ارز بوده است. البته کاهش برخی التهابات ناشی از فشار تحریم‌ها نیز در کاهش نرخ ارز موثر بوده است”.
این سخنان در حالی بیان شده که وی تابستان گذشته در پاسخ به سوال الیاس نادران، درباره بالا رفتن نرخ ارز گفته بود: “شما اطلاعاتی درخصوص جزئیات تزریق ارز می خواستید، طبیعی است که من مسئول نیستم و اطلاعات را ندارم واین اختیار و اطلاعات نزد مقام مسئول دیگری است”.
پیش از این برخی رسانه‌های اصول‌گرا نوشته بودند که این کاهش قیمت‌ها شکننده‌است و چون دولت برنامه مدون و دقیقی برای کنترل این نوسانات ندارد احتمال افزایش دوباره قیمت ارز می‌رود.
در ماه گذشته نیز در هنگام کاهش ارزش نرخ دلار، سخنان محمود احمدی‌نژاد باعث بالا رفتن قیمت ارز در بازار تهران شده بود. زمانی نیز محمود بهمنی در روزهایی که قیمت هر سکه در حال افزایش بود از کاهش قیمت چشم‌گیر سکه خبر داد، بازار اما واکنش برعکسی نشان داد و قیمت سکه بالاتر کشید.
سخنان حسینی اینک با واکنش برخی مسوولان اقتصادی مواجه شده است. حمید حسینی، عضو هیات رئیسه اتاق تهران، درباره اظهارت وزیر اقتصاد نوشت: “شمس الدین حسینی در شرایطی به میان خبرنگاران آمد و پهلوانانه دلایل کاهش نرخ ارز را تشریح کرد که طی ماه های گذشته هیچگاه به سوالات خبرنگاران درباره دلایل افت بی سابقه ارزش پول ملی پاسخ نمی داد… مقایسه نرخ ارز طی ۳۴سال گذشته نشان می دهد دولت فعلی بدترین عملکرد را در حفظ ارزش پول ملی داشته بطوری که حتی اگر نرخ دلار تا ۱۸۰۰تومان هم پایین بیاید، بازهم عملکرد دولت فعلی در حفظ ارزش پول ملی بدتر از همه دولتهای قبلی خواهد بود”.
در این میان سایت اصول‌گرای شفاف نیوز درباره نوسان قیمت ارز و سکه در بازار ایران نوشته است: “قیمت ارز و سکه به دلیل سیاست‌های کلی خارجی به وقوع پیوسته است و تنها بخش کوچکی از آن به سیاست‌های دولت بستگی دارد”.
از سوی دیگر روزنامه اصول‌گرای خراسان هم در گزارشی آورده است: “به صراحت می توان گفت که هم اکنون این رسانه ها هستند که «روند» قیمت ارز را در ایران تعیین می کنند. افرادی که در چند ماه گذشته به انگیزه حفظ ارزش پول و یا سفته بازی و کسب سود اقدام به خرید دلار و انباشت آن کرده اند گوش به زنگ اخبارند و به انتشار هر خبری واکنش نشان می دهند، بسته به نوع خبر، یا می خرند و یا می فروشند و اینچنین عرضه ها و تقاضاهای کاذب ایجاد می کنند. در این شرایط است که هم افزایش و جهش های ناگهانی قیمت و هم کاهش و سقوط قیمت ها ناشی از اخبار و بسته به منبع خبر و ارزش خبر است”.
سایت الف – متعلق به احمد توکلی – هم از زاویه ای دیگر به این ماجرا پرداخته و در تحلیلی نوشته است: “از اوایل دی ماه بازار ایران نه تنها در حوزه این دو کالا، که در سایر بخش ها نیز آماده جهش قیمت ها بود. دلار و طلا بار دیگر در اواسط دی ماه رشد کرد. درحالی که دلار آهسته آهسته خود را به نزدیکی های ۴هزار تومان می رساند، سکه از مرز یک ونیم میلیون تومان گذشت. هفته های اول بهمن ماه اما کشمکش های سیاسی داخلی، ثبات اقتصادی بازار را به شدت دست خوش نابسامانی کرد… در ده روز گذشته از یک سو نتیجه مثبت گفت وگوهای قزاقستان و مهمتر از آن بازگشت آرامش به فضای سیاسی کشور، نشان داد که «حفظ آرامش و امنیت روانی» جامعه تا چه اندازه می تواند در روند کاهشی قیمت ها و فروکش کردن التهاب در بازار موثر باشد. تا آنجا که تنها در چند روز شاهد کاهش چشم گیر قیمت خودرو، افت قیمت ارز و طلا و ثبات در بازار مسکن بودیم”.
قیمت دلار در بازار آزاد ایران حتی ماه‌ها قبل از اعمال تحریمهای نفتی اتحادیه اروپا و آمریکا علیه تهران در تیرماه سال جاری رو به صعود گذاشت، بعد از اعمال تحریم‌ها شتاب گرفت و ۱۸ بهمن ماه با اعمال تحریمهای جدید آمریکا که درآمدهای نفتی ایران را در کشورهای خریدار نفت بلوک می‌کند، دوباره اوج گرفت. حاصل این فرایند کاهش در حدود ۵۰ درصدی ارزش ریال در مقابل دلار طی یک سال گذشته بود؛ قبل از مذاکرات هسته‌ای در قزاقستان، هر دلار در بازار آزاد ایران حول و حوش ۳۸۵۰ تا ۳۹۰۰ تومان در نوسان بود. بر اساس آمار شبکه اطلاع‌رسانی بانک و بیمه، بینا، قیمت فروش هر دلار در بازار آزاد ایران در سوم بهمن ماه سال گذشته ۲۱۰۰ تومان بود. این رقم در بهمن ماه سال جاری تا بالای ۳۹۰۰ تومان افزایش پیدا کرد و تا هفته گذشته حول این رقم در نوسان بوده است.
