محمد شیری متولد 1328 مشهد از اواخر دهه 1340 شروع به بازی در تلویزیون کرد. سه سال بعد وارد عرصه نمایش نیز شد و یک دهه بعد با فیلم دادشاه بازی در مقابل دوربین سینما را نیز تجربه کرد. اما آن چه باعث شد تا چهره وی برای تماشاگر تلویزیون ایران در دهه 1360 آشنا شود، میان پرده های آقای اقتصادی بود که در نبود مجموعه های طنز محبوبیت قابل توجهی پیدا کرد. با این حال محمد شیری هرگز نتوانست همچون هم نسلانش کارنامه منسجمی برای خود دست و پا کند. حضور جسته و گریخته او در تئاتر، سینما و تلویزیون باعث شد تا بسیاری نامش را فراموش کنند. اما چهره اش در یادها ماند و گذر زمان نیز نتوانسته خطوط زیادی بر آن نقش کند. همکاری اخیر او با مهران مدیری در چند مجموعه طنز و بازی در سریال چارخونه باعث شد تا بار دیگر نامش بر سر زبان افتاده و محبوبیتی درخور برایش فراهم شود. به همین بهانه گفت و گویی با او انجام داده ایم که می خوانید….
یک همسر پیر و پولدار برای فرخ پیدا کنید
شما از ابتدا قرار بود جزو بازیگران سریال “چهارخونه”باشید یا اینکه در ادامه به صلاحدید سازندگان به کار اضافه شدید؟
خیر، من از سال گذشته برای بازی در این سریال قرارداد داشتم ولی به دلیل اینکه کار دیر شروع شد و من در پروژه دیگری مشغول بودم. بنابراین از قسمت هشتم به بعد شروع به بازی در سریال کردم.
فکر می کنم شخصیت “فرخ” آن طور که باید جایگاه خود را به دست نیاورده است.
خیلی ها سوال می کنند که چرا در این مجموعه حضورم کمرنگ است؟ من در سریال شب های برره خیلی درگیر بودم. هر روز کار داشتم. از طرف دیگر به دلیل اینکه من هرسال یک کار تئاتری هم دارم با آقای چگینی صحبت کردم که هرروز نباشم. این درخواست من باعث شده است که من گاهی اوقات اصلا نباشم و یا اینکه مواقعی که هستم شکل پررنگی ندارد. البته این مساله تا پایان چنین نخواهد ماند.
چیزی که اینجا و از میان سخنان شما برداشت کردم و برایم سوال شده این است که کمرنگ شدن حضور شما با نظر تهیه کننده است یا نویسندگان و یا کارگردان مجموعه؟
نویسند گان هم زیر نظر آقای چگینی می نویسند. ایشان می توانند بگویند طرف را کمتر بنویس و… مثلا الان مدتی است که رضویان به کار اضافه شده است حضور دیگران را کمی تحت الشعاع قرار داده تا دوباره همه چیز به حالت عادی برگردد.
از ابتدا مشخص بود که سازندگان این مجموعه و در راس آنها سروش صحت هیچ تمایلی به تیپ سازی ندارند اما از قسمت هایی که شما وارد شدید این احساس به وجود آمد که احتمالا فرخ با خصوصیاتی که از خود نشان داد، بیشتر یک تیپ است تا کاراکتر اما در ادامه ما چیز دیگری دیدیم و…
ما ازهمان ابتدا و قبل از ورود رضویان با مشورت ودستور کارگردان قرار را بر این گذاشتیم تا همه به غیر از رضا شقیعی جم خودشان باشند و تیپ سازی نکنند. حق با شماست. درابتدا کمی از بخش های لمپن بودن و حتی سربار بودن این فرد به عنوان یک فامیل کمی مرا به تیپ سازی سوق می داد. خودم از جمله کسانی هستم که از افرادی همچون فرخ بدم می آید، بنابراین تصمیم گرفتم لایه های بد و تیپیکال آن را کنترل کرده و همه چیز را تحت اختیار قرار دهم.
سربار بودن خصوصیت هر دو داماد این خانه قبل از حضور فرخ بوده است و حالا جواد رضویان هم به شکلی دیگر و با ترفندهای متععد در پی رسیدن به این هدف است. به نظرتان این قضیه برای فرخ شکل کلیشه ای به وجود نمی آورد و باعث نمی شود تا ارتباط مخاطب با او تکراری و غیر قابل حدس باشد؟
فکرمی کنم درآینده فکری برای این قضیه شود. خود من از بلاتکلیقی که فرخ دراین خانه دارد ناراحت هستم و بارها به آقا ی چگینی گفته ام که باید قکری برای آن شود. شما مطمئن باشید که اگر کاراکتری را که بازی می کنم در پروژه جایی نداشته باشد نمی مانم و به راحتی خداحافظی می کنم.
شاید یک ازجنبه های طنز این مجموعه می توانست درتفاوت 180 درجه ای کاراکتر فرخ و پسرش فرزاد باشد که فکر می کنم خیلی به آن پرداخت نشده است.
دقیقاً من همین صحبت را با سروش عزیز داشتم. فرض کنید که فرخ برود و یک زن پیر پولدار بگیرد و او را به خانه بیاورد. چقدرلحظات طنز درهمین خانه به وجود می آید. من هم فکر می کنم که جا دارد. فکر می کنم بعد از معرفی جواد رضویان کم کم به سمت شخصیت های دیگر می رویم.
کار با سروش صحت که اولین پروژه نود شبی خود را تجربه می کند برای شما و دیگر بازیگران چگونه است؟
ما همه سروش را دوست داریم. همان طور که می دانید او در نویسندگی طنز آثار درخشانی را دارد. سابقه او در بازیگری هم مشخص است و اصولاً شخصیت شیرینی را دارد. به همین دلایل تمام اهالی چارخونه تلاش خود را دارند تا اولین کار او با موفقیت بیشتری همراه شود.
آیا سنگینی مراحل فیلمبرداری باعث کمرنگ شدن نتیجه بازی بازیگران نمی شود؟
شما می دانید که درچنین کارهایی که انجام می شود به دلیل کمبود وقت و زمان یک سری از مسائل و اتفاقات از دست می رود اما ما تمام تلاش خود را می کنیم که اینها کمتر شود و حداقل از دست رفته به لحاظ بازی و یا مسائل دیگر داشته باشیم. دراین پروژه هیچ کس قصد کم کاری ندارد و همه دوست دارند تا بهترین ها تولید شود. من از خدای خودم خواسته ام تا زمانی که بازنشسته نشده ام بتوانم بهترین خدمات را به مردم عزیزم ارائه دهم.
قبول دارید که در کارهای نود شبی رابطه بازیگران و نویسندگان باید بیشتر از کارهای دیگر باشد تا بازیگران بتوانند عواملی را که برای کاراکترشان در نظر می گیرند با نویسندگان هم درمیان بگذارند تا در متن ها لحاظ شود؟
من فکرمی کنم تا به حال بچه های چارخونه به طور کامل معرفی شده اند. الان نویسندگان ما باید با توجه به شناختی که ازآنها، بازیها و کاراکترهایشان دارند، بنویسند. دیگر جای بهانه ای وجود ندارد. به قول حمید لولایی اینجا نقش اول نداریم. همه چیز تقسیم شده و نویسندگان هم باید بر مبنای کاراکترهای مختلف بنویسند. فکر می کنم می شود هرشب به یک کاراکتر پرداخت.
شما سابقه همکاری با مهران مدیری را در یکی دو کار طنز داشته اید. به نظر شما تفاوت سروش صحت با او در کارطنز چقدراست؟
به هرحال سابقه و پختگی که مدیری در طنز دارد را سروش ندارد. سروش صحت در ابتدای راه است و باید تجربیاتش را به مراتب بیشتر کند. گوش دادن به نظریات بازیگران نقطه مشترکی است که این دو کارگردان پر استعداد دارند.
محمد شیری درادامه چهارخونه چه فاکتورهای جدیدی را با برای فرخ درنظر گرفته است؟
اگر فرخ هم بخواهد درادامه این قدربالا و پایین داشته باشد، نمی توانم چیزی به این کاراکتر اضافه کنم. این مساله را هم با دوستان درمیان گذاشته ام. حتی ممکن است آن انرژی اولیه را هم از دست بدهم. اگربدانم که فرخ هرشب سه تا چهار سکانس بازی دارد و اصلاً هرشب حضوردارد، ناخودآگاه یک سری خلاقیت ها بیرون می زند و این مساله هیچ ربطی هم به من ندارد.
به عنوان یک بازیگر چقدر از داستان ها راضی هستید؟
به هرحال نمی توان توقع داشت که دریک کار نود شبی همه داستان ها قوی باشند. بعضی شب ها خیلی خوب است، بعضی شب ها کمی خوب است ولی بد اصلاً نداشتیم. معتقد هستم مهم تماشاگران هستند چون نگاه شما و ما با نگاه عوام متفاوت است.
قبول کنید اگر تماشاگر هم خوب تغذیه نشود، شبکه را عوض می کند.
صد درصد. ما نباید به سادگی تماشاگری را که به دست آوردیم از دست بدهیم. ما و خود سروش معتقد نیستیم که کار صد درصد عالی است اما تمام تلاش مان این است که کار هر شب بهتر و بهتر بشود.