هاشمی رفسنجانی؛ معلق میان رفتن و ماندن

نویسنده
کیوان بزرگمهر

» آخرین اظهار نظرها درباره انتخاب رئیس خبرگان

روز هفدهم اسفند هم از راه رسید. روز اول اجلاس مجلس خبرگان رهبری. اجلاسی که انتخابات هیات رئیسه‏اش آن را به یکی از مهمترین بزنگاه‏های تحولات سیاسی ایران در سال جاری تبدیل کرده است. یک سوی این رقابت تاریخی هاشمی رفسنجانی ایستاده، با شانه‏هایی که معلوم نیست تا کی می‏توانند  بار سنگین اتهامات ریز درشت طرفداران دولت را تحمل کنند و در سوی دیگر آن محمد رضا مهدوی کنی است که سوار شانه رسانه‏ها و چهره‏های هوادار دولت پا به میدان رقابت می‏گذارد. 

 

استقبال هاشمی از کاندیداتوری مهدوی کنی

کسی به درستی نمی‏داند هاشمی رفسنجانی برای سر بلند ماندن در این میدان چه نقشه‏ای درسر دارد. آیا بازی سیاست و گردش روزگارمرد بحران‏ها  را در این  ورطه‏ی آخر تنها گذاشته است؟ شاید همین تنهایی باعث شده که نزدیکان او یک روز مانده به شروع اجلاس خبرگان تلویحا از کنار رفتن هاشمی رفسنجانی از میدان رقابت با مهدوی کنی سخن بگویند. چنانچه دیروز سایت آفتاب نوشته بود غلامعلی دهقان، عضو شورای مرکزی حزب اعتدال و توسعه از استقبال هاشمی رفسنجانی “از حضور آیت الله مهدوی کنی در منصب ریاست مجلس خبرگان” خبر داده است. دهقان از قول هاشمی رفسنجانی، آیت‌الله مهدوی‌کنی را “گزینه مناسب” برای ریاست خبرگان عنوان کرده است. گزینه‏ای که  به زعم رئیس کنونی مجلس خبرگان “حضورش در کسوت ریاست خبرگان زیبنده این مجلس می‌باشد.”
برای اولین بار است که حرف هاشمی با مخالفان‏اش یکی شده است؛ آن هم در معادله‏ای که خودش یک طرف آن قرار دارد. تمام حرف مخالفان او در رسانه‏های دولتی طی دو هفته اخیر همین بوده است: “مهدوی کنی تنها کسی است که شایستگی جایگزینی آیت الله مشکینی می‏باشد”. معنی این حرف این است که تا کنون هاشمی لیاقت این جایگاه را نداشته است. گر چه خبرگزاری‏های رسمی داخل ایران هنوز به صراحت این حرف را نزده‏اند، ولی گاها سایت‏هایی نظیر رجا نیوز و مشرق از گفتن بی‏پرده آن ابایی نداشته‏اند.

 

صف خبرگزاری‏ها  برای حمایت از مهدوی کنی

در دو هفته اخیر بیش از سی نفر از اعضای مجلس خبرگان رهبری در خبرگزاری‏هایی چون فارس، ایرنا و مهر طی سخنانی به حمایت از کاندیداتوری آیت الله مهدوی کنی پرداختند. یعنی تقریبا 35 درصد کل اعضای مجلس خبرگان رهبری.  آیا باقی مانده اعضا از هواداران هاشمی رفسنجانی هستند؟ در همین مدت هیچ یک از خبرگزاری‏ها و رسانه‏های دولتی  خبری مبنی بر حمایت اعضای مجلس خبرگان از کاندیداتوری هاشمی رفسنجانی منتشر نکرده‏اند.

برخی دلیل عدم انتشار سخنان موافقین هاشمی  را در مخالفت گرداندگان این رسانه‏ها با وی می‏دانند. شاید از همین منظر باشد که تریبون‏های هاشمی رفسنجانی به سایت‏هایی چون آفتاب و آینده محدود شده است؛ تنها جاهایی که می‏توان نشانی از حمایت از کاندیداتوری هاشمی رفسنجانی برای ریاست مجلس خبرگان در آن دید. اما در بین حمایت کنندگان باز هم جای اعضای خبرگان رهبری خالی است.

 

پسر؛ بی اطلاع از پدر

خبرگزاری فارس آخرین ساعات مانده تا انتخابات ریاست مجلس خبرگان را هم از دست نداد و دیروز هم به مانند روزهای قبل 8 تیتر اصلی خود را به این موضوع اختصاص داد. فارس در یکی از این تیترها از قول محسن هاشمی آورده است: “نمی‌دانم آیت‌الله هاشمی برای ریاست خبرگان کاندیدا می‌شود یا نه”. پسر ارشد رئیس مجلس خبرگان در جواب این سئوال که “گفته می‌شود با توجه به کاندیداتوری آیت‌الله‌ مهدوی کنی، آیت‌الله هاشمی رفسنجانی کاندیدا نخواهد شد” گفته است: “بنده از نظر آقای هاشمی اطلاعی ندارم”.

این گفته محسن هاشمی در کنار غلامعلی دهقان در مورد استقبال هاشمی رفسنجانی از ریاست محمدرضا مهدوی کنی بر مجلس خبرگان، تردیدهایی را درباره احتمال عدم حضور هاشمی رفسنجانی در این میدان رقابت دامن زده است.  

 

مهدوی کنی بیمار است

سایت‏های حامی هاشمی رفسنجانی اما در فاصله یک روز مانده به برگزاری انتخابات ریاست مجلس خبرگان رهبری تحرک خاصی از خود نشان نداده‏اند. سایت‏های آینده و آفتاب در مجموع به اختصاص 4 تیتر خود به این رویداد بسنده کرده‏اند. تیترهایی که چندان نشانی از حمایت از کاندیداتوری هاشمی رفسنجانی در آنها به چشم نمی‏خورد.

آینده در یکی از مطالب خود به بررسی زندگی و سوابق آیت الله مهدوی کنی پرداخته است. مطلبی با عنوان “آخرین فصل سیاست برای آیت الله متفاوت” که به نظر می‏رسید در پاراگراف اول آن پیری و از کار افتادگی مهدوی کنی تصویر شده است. نویسنده، مطلب خود را با حضور آیت الله مهدوی کنی بر روی ویلچر در جلسه هفتگی شورای مرکزی جامعه روحانیت مبارز، برای اعلام کاندیداتوری مشروط خود شروع می‏کند و در خط بعد به این نتیجه می‏رسد که   ”کاندیداتوری ریاست خبرگان رهبری در مرز هشتاد سالگی” می‏تواند “آخرین فصل مهم از زندگی سیاسی” مهدوی کنی باشد.

آینده در مطلب دیگری از قول یک منبع آگاه که نامی از وی برده نمی شود می‏نویسد: “آیت الله هاشمی رفسنجانی و آیت الله مهدوی کنی با یکدیگر برای ریاست خبرگان رقابت نخواهند کرد.”

در این گزارش نقل قولی از آیت الله امامی کاشانی آورده شده که دو ماه قبل در مورد رقابت مهدوی کنی با هاشمی رفسنجانی به وی گفته است: “جریان افراطی می خواهد از شما برای رسیدن به اهداف خود استفاده کند. آیت الله هاشمی نیز اگر شما برای ریاست خبرگان کاندیدا شوید، کاندیدا نخواهد شد.”

گزارش می‏افزاید آیت الله مهدوی کنی در پاسخ به امامی کاشانی گفته است: “رقابت من با آیت الله هاشمی مناسب نیست و هر نتیجه ای در این رقابت رقم بخورد، به ضرر انقلاب است و با وجود فشارهای زیادی که به من وارد شده است، تسلیم نشده ام.”

این در حالی است که از نزدیک به ده روز پیش رقابت هاشمی رفسنجانی با مهدوی کنی بر سر کرسی ریاست خبرگان مسجل شده است.طی این مدت و تا ساعاتی مانده به برگزاری این انتخابات هیچ کدام از طرفین اظهار نظری جدی مبنی بر اعلام انصراف از کاندیداتوری خود نداشته‏اند.

این گزارش نیز به مانند دیگر مطلب سایت آینده تاکید خاصی بر از کار افتادگی آیت الله مهدوی کنی دارد. سایت آینده درباره دیدار مورد ادعای خود بین امامی کاشانی و مهدوی کنی  گفته است: “آیت الله مهدوی کنی که در این ملاقات بر روی ویلچر قرار داشته، درباره کاندیداتوری خود برای ریاست خبرگان نیز به وضعیت جسمی خود نیز اشاره کرده و افزوده است که برای تصمیم گیری در این مورد نیاز به بهبود وضعیت جسمی وجود دارد و نظر نهایی خود را اظهار نکرده است.”

 گفتنی است مهدوی کنی دو سال پیش مدتی را در بیمارستان در حال اغما به سر برد.

سایت آفتاب به جز انعکاس نقل قول غلامعلی دهقان در مورد نظرات هاشمی رفسنجانی به گزارش صحبت‏های صادق آملی لاریجانی پرداخته است. صحبت‏هایی که تنها بخشی از آن مربوط به مساله مجلس خبرگان می‏شود. آنجا که لاریجانی “جایگاه مجلس خبرگان رهبری را بالاتر از تعابیر برخی رسانه‌ها” دانسته و گفته :“این بزرگان تابع جوسازی‌های رسانه‌ای نیستند و آن چه را که مصلحت جامعه و نظام تشخیص دهند به آن عمل می‌کنند”.

 وی البته در اظهار نظری بحث برانگیز مدعی شده است که “تعبیر نظارت بر رهبری” توسط مجلس خبرگان “در قانون اساسی وجود ندارد.”

 

آخرین تلاش‏های فارس

در جناح رقیب هاشمی رفسنجانی موج اظهار نظرها در حمایت از مهدوی کنی به سمت انتقاد از هاشمی رفسنجانی هم کشیده شده است. فارس گزارش داده است که شجونی، عضو شورای مرکزی جامعه روحانیت مبارز با انتقاد از عملکرد رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام گفته: “هاشمی باید بر دهان فتنه‌گران می‌زد اما متأسفانه سکوت کرد.”

 او اضافه کرده: “هاشمی هم حق را خواست نگه دارد و هم باطل را و فتنه‌گرانی مثل مجمع روحانیون و مجمع محققین و مدرسین از این ضربه خرسند می‌شوند.”

فارس مطلب دیگری هم دارد که در آن 18 تن از نمایندگان مجلس خبرگان به بیان دیدگاه خود درباره انتخابات این مجلس پرداخته‏اند. از این تعداد 6 نفر علاوه حمایت از کاندیداتوری مهدوی کنی، جملاتی در رد صلاحیت هاشمی رفسنجانی برای در اختیار گرفتن دوباره ریاست خبرگان بر زبان آورده‏اند.

از جمله انتقادات وارد شده به هاشمی می‏توان به سخنان آیت‌الله اکبر قره‌باغی اشاره کرد که گفته: “مواضع هاشمی رفسنجانی هیچ ارتباطی به مجلس خبرگان ندارد”.

حجت‌الاسلام والمسلمین محمد بهرامی ‌خوشکار از شاگردان مطرح مصباح یزدی نیز تاکید کرده: “جریان فتنه نمی‌تواند از مجلس خبرگان به نفع خود استفاده کند”.

 آیت‌الله ممدوحی دیگرعضو مجلس خبرگان رهبری نیز با بیان اینکه اکثریت مجلس خبرگان بر این موضوع تأکید دارند که آقای هاشمی باید مرزبندی شفاف با فتنه‌گران داشته و سکوت خود را بشکند، گفته: “واقعیت این است که هاشمی اشتباه می‌کند و باید از مسیر فعلی بازگرد”.

از سویی آیت الله اسدالله ایمانی بدون اشاره به نام هاشمی رفسنجانی در بیان دلیل خود برای حمایت از مهدوی کنی گفته است: “متاسفانه برخی خواص به دلیل منافعی که دارند و یا برداشت ها و ذهنیت های اشتباه خود نمی توانند نقش خود را به خوبی ایفا کنند”.  

رسانه‏های حامی دولت در حالی مشغول برجسته کردن نام مهدوی کنی برای ریاست مجلس خبرگان هستند که مخالفان و منتقدان حکومت  عملا جایگاه قانونی این مجلس را از دست رفته می‏بینند. چه آنکه در تمام اجلاس‏های قبلی این مجلس بعد از 22 خرداد 88  و علی رغم حضور هاشمی رفسنجانی در جایگاه ریاست آن، بیانیه پایانی تمامی اجلاس‏ها سراسر مدح و ثنای رهبری بوده است. از بین تمام 86 عضو این مجلس به جز هاشمی رفسنجانی که در چند مقطع  خواستار برخورد آرام‏تر با منتقدان شده، این علی‏محمد دستغیب بوده که  بارها نسبت به عملکرد نمایندگان خبرگان انتقاد کرده و گفته است که: “مجلس خبرگان از ماهیت اصلی خود خارج شده است”.

 او به دلیل شرایط حاکم بر این مجلس در اجلاسیه قبلی آن حاضر نشد و دیروز هم خبر رسیدکه به اجلاس امروز و فردای این مجلس نخواهد رسید. گفته شده دلیل عدم حضور وی در اجلاس پیش روی مجلس خبرگان، ارسال نشدن به‌موقع دعوتنامه برای وی می‏باشد.