قطع رابطه با انگلیس یک ساعت در دستور کاربود

سامناک آقایی
سامناک آقایی

» سردرگمی در سیاست خارجی

یک هفته بعد از ارائه طرح التزام دولت به قطع کامل روابط سیاسی با بریتانیا توسط 38 تن از نمایندگان حامی احمدی نژاد در مجلس، این طرح یک فوریتی روز گذشته تنها یک ساعت در دستور کار مجلس قرار گرفت. در این مدت هم هیات رئیسه مجلس به دنبال واکنش منفی کمیسیون سیاست خارجی مجلس و وزارت خارجه این طرح را با عنوان “بررسی بیشتر و کارشناسانه” رد کرد و به مراجع مربوطه ارجاع داد.

هفته گذشته به دنبال اعتراض مجدد دولت بریتانیا به سرکوب خونین مردم در اعتراضات خیابانی، 38 تن از حامیان احمدی نژاددر مجلس با ارائه طرحی به هیات رئیسه مجلس، به دلیل آنچه که به تعبیر آنان دخالت و دامن زدن به آشوب ها خیابانی توسط دولت بریتانیا خوانده شده بود، خواستار قطع کامل روابط سیاسی ایران با بریتانیا شدند.

این طرح یک فوریتی که از همان ابتدا با واکنش های منفی و متفاوتی روبرو شد، دولت را موظف می کرد که کلیه روابط خود با بریتانیا را به حالت تعلیق درآورد و حتی اگر دولت بریتانیا در قبال اقدامات خود علیه ایران عذرخواهی رسمی و علنی کند، برقراری روابط مجدد، موکول به نظر مجلس شورای اسلامی باشد.

طرح مذکور پس از آن مطرح شد که منوچهر متکی، وزیر خارجه احمدی نژاد در واکنش به اعتراض دولت بریتانیا نسبت به سرکوب معترضان به نتیجه انتخابات در روز عاشورا گفته بود: “بریتانیا به زودی به دلیل دخالت و دامن زدن به آشوب های خیابانی “تو دهنی” خواهد خورد.”

با این وجود این طرح که حتی از سوی نمایندگان اصولگرای مجلس هم مورد استقبال قرار نگرفته بود، دیروز تنها به مدت یک ساعت در دستور کار مجلس قرار گرفت و علت آن هم “حساسیت ویژه مساله” عنوان شد. با این حال هیات رئیسه مجلس بعد از یک ساعت بحث بین مخالفین و موافقین این طرح را رد کرد. به نوشته خبرگزاری ایرنا، در این جلسه علنی با وجود تذکرات پی در پی نمایندگان ارائه دهنده طرح که خواستار بررسی آن در صحن علنی مجلس بودند، هیات رئیسه مجلس اعلام کرد: “این طرح به منظور بررسی های کارشناسانه به کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس ارجاع داده شده است.”

ایرنا می افزاید: “در صورت تصویب این طرح دولت موظف می شد همزمان با توقیف روابط سیاسی، دعاوی خود مبنی بر ضرر و زیان های مادی و معنوی به ملت ایران در طول سالیان گذشته را در مجامع داخلی و بین المللی دنبال کرده و هر شش ماه از نتیجه اقدامات خود مجلس را مطلع کند”.

این خواست ها در حالی در طرح مزبور گنجانده شده بود که مخالفین آن در وزارت خارجه و کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس در واکنش هایی جداگانه، اساسا آن را “شتابزده، احساسی و فاقد وجه در نظر داشتن منافع ملی” دانسته  بودند.

گزارش های منتشره در این خصوص حاکیست که علا الدین بروجردی، رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی در واکنش به این طرح یک فوریتی گفته است: “طرح التزام دولت به قطع روابط کامل با بریتانیا عملی شتاب زده است و چنین طرحی باید براساس منافع ملی و کاملا کارشناسی تدوین و تصویب شود.”

وی در بخش دیگری از سخنان خود افزوده است که “نه تنها قطع کامل روابط با بریتانیا، حتی کاهش سطح روابط هم در دستور کار دولت نیست. اما همیشه به دلیل دخالت های دولت بریتانیا در امور داخلی ایران بحث و جدال های فراوانی هم در مجلس و هم بین مجلس و وزارت خارجه در جریان بوده است”.

رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی همچنین با اشاره به اظهار نظر سخنگوی وزارت خارجه در این خصوص گفته است: “بین کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس و وزارت خارجه گفتگوهای جدی در خصوص کاهش سطح روابط با بریتانیا در جریان بوده است.”

پیش از سخنان رئیس امنیت ملی مجلس و سیاست خارجی مجلس، وزارت خارجه هم در واکنش نسبت به این طرح، اعلام کرده بود که “به هیچ عنوان کاهش سطح روابط با بریتانیا در دستور کار وزارت خارجه نیست”.

کاظم جلالی، سخنگوی کمیسیون امنیت ملی مجلس نیز در توضیح موضع وزارت خارجه در خصوص این طرح به خبرنگاران پارلمانی گفته بود: “در دیداری که بین سخنگوی وزارت خارجه و اعضای کمیسیون امنیت ملی مجلس انجام گرفت ایشان گفت در دستور کار وزارت خارجه چیزی به نام قطع و یا کاهش سطح روابط با بریتانیا فعلا وجود ندارد.”

سخنگوی این کمیسیون البته این را هم اضافه کرده بود که: “اینکه برخی از مسئولان صرفا در قالب کلماتی سیاسی از محدود کردن روابط با بریتانیا صحبت می کنند، چه اثری دارد؟”

وی همچنین گفته بود: “کمیسیون امنیت ملی در دیدار با سخنگوی وزارت خارجه در خصوص نوع مواجهه با این مساله هشدار داده که به صرف اینکه برخی از آقازاده ها در انگلیس بسر می برند و یا اینکه برخی در این کشور تحصیل می کنند نمی شود با مساله برخورد کرد.”

عده ای از مخالفین این طرح که تنها یک ساعت در مجلس دوام آورد، گفته اند محتوای طرح مذکور از متن سخنرانی محمود احمدی نژاد در شیراز گرفته شده است. احمدی نژاد در این سخنرانی از دولت انگلیس به خاطر اشغال ایران در جریان جنگ جهانی اول و خسارت وارده به ایران طلب خسارت مادی کرده و دولت خود را موظف به پیگیری مساله از طریق مجامع بین المللی دانسته بود.