نگاهی داریم به کارنامه کاری “ فهیمه راستکار”، “گلاب آدینه” و “پانته آ بهرام” 3 بازیگر از 3 نسل به بهانه تجلیل واهداء مدال نوشین به آنان.
نسل اول – ماندگار: فهیمه راستکار
بازیگر تئاتر و سینما، گوینده فیلم
تاریخ تولد: 1312 تهران
تحصیلات: فارغ‌التحصیل از هنرستان هنرپیشگی؛ 1333 ورود به دانشگاه زبان فرانسه، 1334 اخراج؛ 1336
نمایش‌ها:
بازی در نمایش “باغ وحش شیشه‌ای” نوشته “تنسی ویلیامز” به کارگردانی “فرانک دیویدسن”؛ تهران، انجمن ایران آمریکا؛ 1335
بازی در نمایش “سیر یک روز دراز در شب” نوشته “یوجین اونیل” به کارگردانی فرانک دیوید سن؛ تهران، انجمن ایران و آمریکا؛ 1334
بازی در نمایش “مرد دوم” به همراهی “هوشنگ لطیف‌پور و بیژن مفید”
بازی در نمایش تلویزیونی”آنتیگونه” به کارگردانی “داود رشیدی”؛ 1342
بازی در نمایش”رویا”به کارگردانی “علی نصیریان”؛ 1345
بازی در نمایش “ارگاست” به کارگردانی “پیتر بروک”؛ شیراز، جشن هنر
بازی در نمایش “گفتگو” به کارگردانی “خسرو خورشیدی”؛ تهران، تئاتر شهر، تالار سایه؛ ۱۳۸۴
دیپلم از دبیرستان “شهناز”؛ 1326 - دریافت دیپلم ششم ادبی “متفرقه”؛ 1332
آغاز کار دوبلاژ و ادامه‌ی فعالیت تا سال؛ 1336- ورود به دانشکده‌ی ادبیات زبان فرانسه؛ 1334 - سفر به ایتالیا و آغاز فعالیت دوبلاژ در ایتالیا؛ 1336
بازگشت به ایران، استخدام در اداره‌ی فرهنگ و هنر و فعالیت زیر نظر “دکترکیا” در اداره فرهنگ عامه؛ 1341 - ادامه فعالیت در دوبله، کار در تلویزیون با سمت مدیر دوبلاژ
فعالیت در اداره نمایش و همکاری با گروه “داود رشیدی”
فعالیت در تلویزیون ملی ایران در سمت مدیر دوبلاژ، گوینده و ادیتور”که همچنان ادامه دارد” تدریس تئاتر در کانون بانوان، خانه فرهنگ و کانون پرورش فکری کودکان؛ 1365
آغاز کار در کارگاه نمایش با گروه “شهر” و همکاری با کارگردانانی چون “آربی آوانسیان” و “بیژن مفید”؛ 1351
استعفا از کارگاه نمایش و بازگشت به کار دوبلاژ؛ 1353
بازی درمجموعه ها وفیلم های سینمایی روانی – شیرسنگی – مغولها و…
فهیمه راستکارازآن دسته بازیگرانی است که جزونسل اول بازیگران تئاتروسینمای ایران می باشد که همراه بزرگانی چون : عزت الله انتظامی – علی نصیریان- جعفروالی – غلامحسین نقشینه و… درهنرستان هنرپیشگی دوره گذرانده است. راستکاربیشترفعالیت خود رااز همان آغازبرتئاترمتمرکزکرد وتا به امروزهم درکارش تداوم دارد. او بیش ازآنکه بازیگرسینما باشد به خانواده تئاترتعلق خاطردارد. اوفن بازیگری را بسیارخوب آموخته، ودراین وادی تبحرخاص وزبانزدی دارد. اودرنقش آفرینی هایش ازعنصرگزینش وحذف بسیاراستفاده می کند. وقتی مخاطب با نقش آفرینی او مواجه می شود حرکت – نگاه وشدت احساسات اضافی ازاو نمی بیند او همه چیزنقش راتحت کنترل دارد ودرهرنقش آفرینی اش چهره متفاوت وگیرایی ازخود ونقش بروزمی دهد. متاسفانه او دراین سالها درتئاترکم کارشده، اما همچنان درعرصه دوبله پرتوان وقدرتمند وجزو یکی ازبهترین ها به فعالیت مشغول است.
نسل دوم- خلاق : گلاب آدینه
کارگردان، بازیگر -تاریخ تولد: 1332 تهران
تحصیلات: کارشناسی اقتصاد سیاسی از دانشگاه علوم سیاسی تهران؛ 1355
نمایش‌ها:
بازی در نمایش”آدم‌های ماشینی” نوشته “کارل چابک” به کارگردانی “مهدی هاشمی”؛ تهران، دانشگاه ملی ایران، تالار ابوریحان بیرونی؛ 1355
بازی در نمایش “داستانی نه تازه” نوشته “مهدی هاشمی” به کارگردانی “داریوش فرهنگ”؛ تهران، تالار مولوی؛ 1356
بازی در نمایش “خاطرات و کابوس‌های یک جامه‌دار از زندگی و مرگ امیرکبیر” نوشته و کارگردانی “علی رفیعی”؛ تهران، تئاترشهر، تالار اصلی؛ 1356
بازی در نمایش “همشهری” نوشته و کارگردانی “مهدی هاشمی”؛ تهران، تالار مولوی؛ 1357
بازی در نمایش “دیوار چین” نوشته “ماکس فریش” به کارگردانی “داریوش فرهنگ”؛ تهران، تئاترشهر، تالار اصلی؛ 1357
بازی در نمایش”دایره گچی قفقازی” نوشته “برتولت برشت” به کارگردانی “داریوش فرهنگ”؛ تهران، تئاترشهر، تالار اصلی؛ 1358
کارگردانی نمایش”گل دوستی” ؛ تهران، اجرا در مدارس؛ 1366
کارگردانی نمایش “مرگ یزدگرد” نوشته “بهرام بیضایی”؛ تهران، مدرسه هنر و ادبیات کودکان و نوجوانان و خانه نمایش؛ 1371 – 1370
کارگردانی نمایش”سلطان مار” نوشته “بهرام بیضایی”؛ تهران، فرهنگسرای شفق و مجموعه شهید چمران؛ 1376
کارگردانی نمایش “شبی در طهران” نوشته “محمد چرم‌شیر”؛ تهران، تئاترشهر، تالار اصلی؛ 1377
بازی در نمایش “مادام پی‌پی” نوشته و کارگردانی “بابک محمدی”؛ تهران، تئاترشهر، تالار شماره 2؛ 1377
بازی در نمایش “داستان‌های وینی” نوشته و کارگردانی “بابک محمدی”؛ تهران، فرهنگسرای نیاوران؛ 1378
بازی در نمایش “پوف!!” نوشته “لین نایتج” به کارگردانی “هوشنگ حسامی”؛ تهران، تئاترشهر، تالار چهارسو؛ 1379
بازی در نمایش”مده‌آ” به کارگردانی “محسن حسینی”؛ تهران، تئاترشهر، تالار سایه؛ 1380
تدریس بازیگری و کارگردانی در مدارس تهران؛ 1366
نامزد دریافت جایزه بهترین بازیگر زن از جشنواره فیلم فجر برای بازی در فیلم سینمایی “زرد قناری”؛ 1366
دریافت جایزه کارگردانی از جشنواره تئاتر و سرود کودک و نوجوان برای نمایش “گل دوستی”؛ 1367 – 1366
دریافت سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش مکمل زن از جشنواره فیلم فجر برای بازی در فیلم سینمایی “روسری آبی”؛ 1373
نامزد دریافت جایزه بهترین بازیگر زن از جشنواره فیلم فجر برای بازی در فیلم سینمایی “فصل پنجم”؛ 1375
دریافت جایزه بهترین کارگردانی بخش سیاه بازی از جشنواره نمایشهای آئینی و سنتی برای نمایش “سلطان مار”؛ 1376
دریافت جایزه ویژه به خاطر هماهنگی در ارائه کار گروهی از جشنواره نمایشهای آئینی و سنتی برای نمایش “سلطان و مار”؛ 1376
نامزد دریافت جایزه بهترین بازیگر زن از جشنواره فیلم فجر برای بازی در فیلم سینمایی “بانوی اردیبهشت؛ 1376
دریافت تندیس بهترین بازیگر از جشن خانه سینما برای بازی در فیلم سینمایی “زیر پوست شهر”؛ 1379
دریافت جایزه بازیگری از چهارمین جشن سینمایی مجله دنیای تصویر با عنوان “معرفی بیست بازیگر برگزیده سینمای ایران پس از انقلاب اسلامی”؛ 1379
تدریس بازیگری و کارگردانی در مدرسه هنر و ادبیات کودکان و نوجوانان؛ 1378
دریافت لوح تقدیر در مراسم روز جهانی تئاتر برای حضور مستمر و مؤثر در صحنه تئاتر و تربیت و آموزش بازیگران جوان؛ 1379
دریافت جایزه بهترین بازیگر زن از سوی کانون فیلم نوجوانان و جوانان خانه کودک و نوجوان اصفهان در مراسم بزرگداشت یکصدمین سال سینمای ایران، اصفهان؛ 1380
تدریس بازیگری و کارگردانی در جهاد دانشگاهی تهران
پایه‌گذار گروه تئاتر مروارید.
بازی درمجموعه ها وفیلمهای سینمایی سلطان وشبان- زرد قناری- بانوی اردیبهشت- زیرپوست شهر- روسری آبی – فصل پنجم و…
وقوع انقلاب درایران باعث بوجود آمدن تغییرات عمده ایی درتمام زمینه ها شد. دروادی تئاتروسینما خیلی ازبازیگران وکارگردانان ترک دیارکردند. دیگرانی هم که باقی ماندند بجزعده معدودی تا سالها پس ازپیروزی انقلاب کارنکردند. اما دراین میان چراغ تئاترکشور خاموش نماند وآن به یمن وجود دانشجویانی خلاق – باانگیزه وجسوربود که با کارکردن مداوم خود جان تازه ایی به این هنربخشیدند. گلاب آدینه جزو همان دانشجویان می باشد که کارخود راازوادی دانشجویی تئاترآغازکرد ودرکنارهنرمندانی چون مهدی هاشمی- داریوش فرهنگ –
علی رفیعی و… به کسب تجربه پرداخت. اوازهمان ابتدا نیم نگاهی هم به وادی سینما داشت و اولین تجربه سینمایی اودرسال 66 شکل گرفت که درفیلم “زرد قناری” به بازی پرداخت که درزمان خود با استقبال خوبی مواجه شد. ازویژگی های بارزگلاب آدینه خلاق بودن وانرژیک بودن اوست. اوبیش ازآنکه همانند اکثربازیگران زن امروزی سینمای ایران به زیبایی ظاهری بیندیشد، به ایفای درست ومنحصربه فرد نقش می اندیشد. درواقع اواشراف کاملی برجهان پیرامونش دارد وبعنوان یک بازیگردارای جهان بینی درستی نسبت به کارش می باشد. هنوزبازیهای به یادماندنی اودرفیلمهای : روسری آبی- بانوی اردیبهشت وزیرپوست شهراز خاطرکسی نرفته است. اوبه غیرازبازیگری چند سالی ست که به حرفه بازیگردانی هم پرداخته است وازآنجا که درقبال خود هم آدم سختگیروقانونمندی ست، دراین عرصه هم یکی جزو بهترین ها می باشد.
نسل سوم – جسور: پانته‌آ بهرام
بازیگر
تحصیلات: دیپلم بازیگری از هنرستان صدا و سیما، سال 1370؛ کارشناسی ادبیات نمایشی از دانشگاه آزاد؛ 1375
نمایش‌ها:
بازی در نمایش “قصه ششم” به کارگردانی “سهیلا فلاح‌پور”؛ تهران، تالار هنر؛ 1367
بازی در نمایش “آتقی و شهر خیال” به کارگردانی “مجتبی کاظمی”؛ تهران، تئاترشهر، تالار قشقایی؛ 1369
بازی در نمایش “مرگ یزدگرد” به کارگردانی “گلاب آدینه”؛ تهران، تئاترشهر، تالار شماره 2 “جشنواره فجر”؛ 1370 ؛ تهران، اداره تئاتر، خانه نمایش “اجرای عموم” ؛ 1370
بازی در نمایش “شب به خیر مادر” به کارگردانی “محمد یعقوبی”؛ تهران، تئاترشهر، تالار شماره2؛ 1376
بازی در نمایش “زمستان66” به کارگردانی “محمد یعقوبی”؛ تهران، تئاترشهر، تالار شماره 2؛ 1376
بازی در نمایش “رقص کاغذ پاره‌ها” به کارگردانی “محمد یعقوبی”؛ تهران، تئاترشهر، تالار سایه؛ 1378
بازی در نمایش”دل سگ” به کارگردانی “محمد یعقوبی”؛ تهران، تئاترشهر، تالار چهارسو ؛ 1379
بازی در نمایش “پس تا فردا” به کارگردانی “محمد یعقوبی”؛ تهران، تئاترشهر، تالار چهارسو؛ 1379
بازی در نمایش “یک دقیقه سکوت” به کارگردانی “محمد یعقوبی”؛ تهران، تئاترشهر، تالار چهارسو؛ 1380
بازی در نمایش “همان همیشگی” به کارگردانی “ریما رامین‌فر”؛ تهران، تئاترشهر، تالار سایه؛ 1381
بازی در نمایش “افسون معبد سوخته” به کارگردانی “کیومرث مرادی” نوشته “نغمه ثمینی”؛ تهران، تئاترشهر، تالار چهارسو؛ 1381
بازی در نمایش “رازها و دروغ‌ها” به کارگردانی “کیومرث مرادی”؛ تهران، تئاترشهر، تالار سایه؛ 1382
بازی در نمایش “خواب در فنجان خالی” به کارگردانی “کیومرث مرادی”؛ تهران، تئاترشهر، تالار قشقایی؛ 1382
حضور در جشنواره بهاراترانگ مهوتسان، دهلی نو هندوستان با نمایش “خواب در فنجان خالی” به کارگردانی “کیومرث مرادی”؛ 1382
بازی در نمایش “شب هزار و یکم” به کارگردانی “بهرام بیضایی”؛ تهران، تئاترشهر، تالار چهارسو؛ 1382
بازی در نمایش “هی مرد گنده گریه نکن” به کارگردانی “جلال تهرانی”؛ تهران، تئاترشهر، تالار اصی؛ 1383
بازی در نمایش “شکلک” به کارگردانی “کیومرث مرادی”؛ تهران، تئاترشهر، تالار قشقایی؛ 1383
بازی در نمایش “با دهان بند سکوت” به کارگردانی “رضا حداد”؛ تهران، تئاتر شهر، تالار نو؛ 1383
بازی در نمایش “زمزمه مردگان” به کارگردانی “سیامک احصایی”؛ تهران، تئاترشهر، تالار سایه؛ 1383
بازی در نمایش “منطقه‌ی اشغال شده” به کارگردانی “هلنا والدمن”؛ ( تولید مشترک ایران و آلمان-جشنواره فجر) تهران، تالار وحدت؛ 1383 ؛ آلمان، فرانسه، ایتالیا، سوئیس، هلند، برزیل، اِکواردور، ونزوئلا، اتریش و…؛ 1384
نگارش و کارگردانی نمایش “آواژیک”؛ تهران، تئاتر شهر، تالار قشقایی؛ ۱۳۸۴
بازی در نمایش “یک شب در کتابخانه”(کار مشترک فرانسه و ایران) به کارگردانی “ژیلبرت تسای”؛ تهران، کتابخانه ملی؛ 1385
بازی در نمایش “مرگ و شاعر” به کارگردانی “کیومرث مرادی”؛ تهران، تئاترشهر، تالار قشقایی؛ 1385
بازی در نمایش “خواب آهسته مرگ” به کارگردانی “حسن معجونی”؛ تهران، تالار مولوی؛ 1385
دریافت جایزه اول بازیگری برای بازی در نمایشهای “مرگ یزدگرد”- “زمستان 66” – “پس تا فردا”- “ رازها ودروغ ها”- “همان همیشگی” از جشنواره های مختلف تئاتری.
دریافت سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش مکمل از بیست و پنجمین فستیوال سینمایی فجر برای فیلم سینمایی “بچه‌های ابدی”؛ 1385
دریافت تندیس بهترین بازیگر نقش مکمل از دهمین جشن خانه سینما برای فیلم سینمایی “چهارشنبه‌سوری”- بازی درمجموعها وفیلم های سینمایی بچه های ابدی – چهارشنبه سوری – اقلیما و…
یکی ازویژگی های نسل سوم جسارت ونوآوری آنها می باشد. این دوعنصررا می توان به کرات درکارهای تئاتری دانشجویان وبچه های نسل سومی مشاهده کرد. پانته آبهرام کارخود رابا بازی درآثار دانشجویی دردهه 60 آغازکرد اما تثبیت موقعیت اوبعنوان یک بازیگردردهه 70 اتفاق افتاد. اودرآثارمختلفی ازمحمد یعقوبی به ایفای نقش پرداخت وهمین نقش آفرینی ها بود که نوید یک بازیگرخلاق وجسوررا درعرصه تئاترکشورمی داد. اودردهه 70 بسیار
پرکارترازگذشته شد. ودرنمایشهای بیشماری به بازی پرداخت که می توان به بازی زیبای او درنمایش های “خواب درفنجان خالی” – “شکلک” و “خواب آهسته مرگ” اشاره کرد. عنصری که بهرام دربازی ازاوسود می جوید تکنیک وتسلط زیادی ست که اوبرخود ونقشش دارد. اوبعنوان بازیگرهیچ باکی ازاین ندارد که دریک نمایش درنقش سه شخصیت آنهم درفاصله سنی متفاوت بازی کند. اتفاقی که در”خواب درفنجان خالی” افتاد. اوچند سالی است که قدم به عرصه سینما گذاشته است. همگان گمان می کردند که اودرمدیوم سینما موفقیت تئاتر را کسب نمی کند اما اوبا بازیهای درخشانش درفیلمهای “بچه های ابدی” – “چهارشنبه سوری” ثابت کرد که به همان اندازه که درتئاتربرابزارش تسلط دارد با مدیوم سینما هم آشناست. اودرمواجهه با نقشهایش بسیارهوشمندانه عمل می کند وهرگاه برصحنه حاضرمی شود نبض صحنه وریتم صحنه دراختیاراوست. واین ازامتیازاتی است که هربازیگری واجد آن نیست.