با گذشت سه روز از بازداشت میرحسین موسوی و مهدی کروبی، دو رهبر جنبش سبز و همسرانشان، بازتاب های داخلی و بین المللی آن رو به افزایش است و احزاب و گروه‌های سیاسی، نهادهای مدنی و مسوولان کشورهای مختلف جهان، نسبت به آن واکنش نشان می‌دهند.
موج اعتراضات به بازداشت موسوی و کروبی، در حالی اوج می‌گیرد که غلام‌حسین محسنی‌اژه‌ای، دادستان کل کشور، اعلام کرد: “ادعای آنها مبنی بر اینکه این افراد بازداشت شده و به زندان حشمتیه برده شده‌اند، کذب است. آنها در منازلشان هستند، ولی محدودیت‌هایی در ارتباطات آنها ایجاد شده است”.
پیش از وی، جعفری‌دولت‌آبادی، دادستان تهران نیز گفته بود: “شایعات انتقال کروبی و موسوی به زندان کاملا کذب است. البته استفاده از واژه حصر خانگی صحیح نیست. آقایان موسوی و کروبی همراه با همسرانشان درخانه هستند حال اینکه شما مطرح کنید چراغ خانه شان روشن است یا خاموش، با خودشان است”.
در همین حال، وب‌سایت رجانیوز، که توسط حامیان احمدی‌نژاد اداره می‌شود، در مطلبی، مدعی شد که ارتباط میرحسین موسوی با افراد مختلف: “از طریق چت تصویری بوده و وی حتی برای جلوگیری از اینکه صدایش شنود شود، مطالب خود را بر روی کاغذ می‌نوشته و برای مشاهده طرف مقابل، جلوی دوربین وب‌کم می‌گرفته است”.
اما مجتبی واحدی، مشاور مهدی کروبی، در گفت‌وگویی این سخنان را “عامل رسوایی و سقوط حکومت” خواند و گفت: “این گونه دروغ پردازی‌ها نه تها کمکی به سردمداران دروغ‌گوی ایران نمی کند، بلکه با رسوا کردن آنها در میان مردم، سرعت سقوط این حاکمیت را افزایش می‌دهد”.
وب سایت کلمه: نزدیک به میرحسین موسوی نیز با اعلام اینکه خبری از موسوی و کروبی در دست نیست، ضمن تاکید مجدد بر ادامه بازداشت این دو رهبر جنبش سبز، به تناقض‌گویی مقامات قضایی درباره موسوی و کروبی پرداخت و نوشت: “علاالدین بروجردی، رئیس کمیسیون امنیت ملی مجلس در مصاحبه با یک روزنامه ایتالیایی با انکار موضوع حبس خانگی می‌گوید “اینطور نیست، این افراد دارای اسکورت هستند”. اما دو روز بعد سخنگوی قوهٔ قضائیه از “مسدود شدن رفت و آمد و ارتباطات تلفنی و غیرتلفنی” خبر داد و روز بعد در پاسخ به سئوال خبرنگار ایسنا صرفا “انتقال به زندان حشمتیه” را تکذیب کرد و دو روز بعد هم گفت: “آنها در منازلشان هستند ولی محدودیت‌هایی در ارتباطات آنها ایجاد شده است”.
سایت تابناک به نقل از یک مقام امنیتی خبر بازداشت را “فضا‌سازی و شیطنت برای دستیابی به اهداف پلید” خواند و خبرگزاری فارس به نقل از یک مقام قضایی ضمن تکذیب خبر بازداشت آقایان موسوی و کروبی اعلام کرد: “این دو در حال حاضر در منازل خود به سر می‌برند و تنها محدودیت‌هایی در تماس‌های آنان با عناصر مشکوک اعمال شده است”.
روزنامه دولتی کیهان هم که مسئولیت آن با نماینده ولی فقیه است پا را از تکذیب بازداشت فرا‌تر گذاشته و به نقل از منابع امنیتی خود نوشته است: “موسوی و کروبی در خانه‌هایشان قرار دارند و اجازه دیدار با بستگان درجه اول خود را… نیز دارند”.
دادستان کل کشور نیز پیش از این در سخنانی، خبر بازداشت موسوی و کروبی را تکذیب کرده بود؛ تکذیب اژه‌ای و همچنین توضیحات این خبر از سوی رسانه‌هایی چون کیهان، فارس و تابناک، واکنش فرزندان موسوی را به دنبال داشت که اعلام کرده بودند “تنها راه اطلاع یافتن از عدم بازداشت موسوی و کروبی، ملاقات حضوری با آنان است”. یکی از فرزندان مهدی کروبی نیز ضمن تایید بازداشت وی، خبر داده بود که دبیرکل حزب اعتمادملی، روز پنجشنبه به زندان منتقل شده و خبری از وی در دست نیست.
گفته می‌شود موسوی و کروبی روز پنجشنبه به زندان حشمتیه – که تحت نظر وزارت دفاع قرار دارد، منتقل شده‌اند. زندانی که تحت نظارت ارتش است و برخی از متهمان رده بالای امنیتی در آن نگهداری می‌شوند.
مجتبی واحدی، مشاور مهدی کروبی و سردبیر سابق روزنامه آفتاب یزد در گفت‌وگویی اعلام کرده بود که بازداشت این دو تن “بعد از کسب تکلیف صادق لاریجانی، رییس قوه قضاییه، از آیت‌الله خامنه‌ای رهبر جمهوری اسلامی ایران انجام شده است”.
اما بازداشت موسوی و کروبی، واکنش‌های زیادی را در داخل و خارج کشور برانگیخته است. پس از واکنش مجمع روحانیون مبارز، کمیسیون زنان جبهه مشارکت و شخصیت‌هایی چون آیت‌الله یوسف صانعی، آیت‌الله بیات زنجانی، آیت‌الله دستغیب، احمد منتظری و سیدمحمد خاتمی، مجمع نمایندگان ادوار مجلس، با صدور بیانیه‌ای پیرامون بازداشت موسوی و کروبی، اعلام کرد: “ کودتاگران، همان‌طوری که آرا مردم را جابجا و به سرکوب اعتراضات مردمی ادامه داده‌اند، با زندانی کردن دکتر زهرا رهنورد، فاطمه کروبی، مهدی کروبی و میر حسین موسوی، گام دیگری درتکمیل نقض اصول قانون اساسی و قوانین آیین دادرسی‌ای که تمکین به آنها را ملت از حاکمیت مطالبه می‌کند، برداشتند”.
دور جدید احضار سفرای ایران
در همین حال، اعتراضات بین‌المللی نسبت به بازداشت موسوی و کروبی، شکل جدیدتری به خود می‌گیرد.
پس از احضار کاردار سفارت جمهوری اسلامی در آلمان، دولت سوئد نیز سفیر ایران در این کشور را احضار کرد. سخنگوی وزارت امورخارجه سوئد در این باره اظهار داشته است که سفیر ایران در پاسخ به اعتراض دولت سوئد پاسخ قانع کننده‌ای نداده است و سوئد موضوع را با دقت دنبال می‌کند.
باربارا لاخبیلر رئیس هیئت روابط با ایران پارلمان اروپا نیز، نگرانی “عمیق” خود از بازداشت رهبران جنبش سبز را ابراز نموده و از دولت ایران خواسته تا در عین تضمین سلامتی میرحسین موسوی و مهدی کروبی، “فورا” این دو را آزاد نماید.
در همین حال، آلن ژوپه، وزیر امورخارجه جدید فرانسه در نخستین مصاحبه مطبوعاتی اش از جمهوری اسلامی ایران به عنوان یک رژیم دیکتاتوری یاد کرد و ابراز امیدواری نمود که این رژیم به سوی دموکراسی تحول پیدا کند.
همچنین “حزب سوسیالیست” فرانسه، با انتشاربیانیه‌ای، ضمن محکوم کردن بازداشت موسوی و کروبی، نوشت: “حزب سوسیالیست فرانسه دستگیری آقایان موسوی و کروبی را غیرقابل قبول می داند و براین باوراست، که دستگیری این رهبران نشاندهنده ترس و نگرانی رژیم اسلامی از سرایت حرکت های اعتراضی و آزادیخواهانه کشورهای عربی به ایران است”.
همچنین جامعه مدنی آمریکای لاتین نیز نسبت به نقض حقوق بشر در ایران و حبس میرحسین موسوی و مهدی کروبی، ابراز نگرانی کرد.
این واکنش‌ها در حالی اتفاق می‌افتد که پیش از این شورای امنیت ملی کاخ سفید، هیلاری کلینتون، سخنگوی کاخ سفید و دو تن از سناتورهای جمهوری‌خواه آمریکا، رییس پارلمان اروپا، آنگلا مرکل صدراعظم آلمان، سخنگوی دولت آلمان و گیدو وسترله وزیر امورخارجه این کشور، نسبت به بازداشت موسوی و کروبی و همچنین سرکوب معترضان در ایران واکنش نشان داده و از آن انتقاد کرده بودند.
واکنش‌های بین‌المللی به بازداشت موسوی و کروبی، در حالی صورت می‌گیرد که پیش از این رامین مهمان‌پرست، سخنگوی وزارت امورخارجه، بحث بازداشت موسوی و کروبی را یک مساله داخلی عنوان کرد؛ مسأله ای که که دیگر کشورها حق دخالت در آن را ندارند. همچنین علی‌اکبر صالحی وزیر امورخارجه نیز از کشورهای غربی، خواسته بود “میان حرکت‌های اصیل مردمی و حرکت های مدیریت شده توسط قدرت های خارجی تفاوت قائل شوند.”
عبدالکریم لاهیجی، نایب رییس فدراسیون بین المللی جامعه های حقوق بشر و رییس جامعه دفاع از حقوق بشر در ایران نیز در این باره، گفت: “ماه هاست که نیروهای امنیتی خانه های این چهار رهبر مخالف را محاصره کرده و تمام تماس های آنها را زیر نظر داشته اند. حال آنها ناپدید شده اند. ناپدید شدن آنها مصداق آشکار ناپدید شدن قهری یا ناخواسته است. دولتمردان ایران مسؤول حفظ جان آنها هستند. ما این موضوع را به گروه تحقیق سازمان ملل برای ناپدیدشدن های قهری یا ناخواسته اطلاع داده و شکایتی در این باره نزد این گروه طرح خواهیم کرد”.
سازمان عفو بین‌الملل نیز، در اعتراض به بازداشت میرحسین موسوی، مهدی کروبی، زهرا رهنورد و فاطمه کروبی و ایجاد محدودیت برای آنها، از اعضا و هواداران خود در سراسر جهان خواست به مقام‌های ایرانی نامه بنویسند و بخواهند که آنها آزاد شوند.
همچنین سازمان گزارش‌گران بدون مرز نیز با انتشار بیانیه‌ای بازداشت میرحسین موسوی و مهدی کروبی و همسرانشان را محکوم کرد و از مقامات جمهوری اسلامی خواست که محل بازداشت رهبران معترضان را فورا و به‌شکل رسمی اعلام کنند. کمپین بین‌المللی حقوق بشر در ایران نسز در اطلاعیه‌ای درباره سرنوشت زهرا رهنورد، فاطمه کروبی، میرحسین موسوی و مهدی کروبی نوشته است: “این چهار ناراضی ناپدید شده‌اند؛ آنان بدون ارتباط با دنیای خارج، در مکان نامعلومی نگاهداری می‌شوند، و این نقض شدید قوانین ایران و بین‌المللی است و آدم‌ربایی توسط حکومت است”.
