چهارشنبه گذشته آیت‌الله صادق لاریجانی، رئیس قوه قضاییه ایران قطعنامه‌های سازمان ملل درباره حقوق بشر در ایران را “مغرضانه و دروغ” خواند و گفت که این سازمان‌ها اطلاعی از مبانی “فقهی و حقوقی” ندارند. او تاکید کرد: “انسان متأثر می‌شود هنگامی که می‌بیند همان مطالبی که در رسانه‌های ضدانقلاب نوشته شده یا از دهان منافقین بیرون آمده است، در قطعنامه‌های سازمان ملل مطرح می‌شود.” رئیس قوه قضاییه همچنین درباره اتهام نقض حقوق‌بشر به دلیل بازداشت‌های بدون محاکمه در ایران تاکید داشت: “ادعای دستگیری بی‌دلیل یا در بازداشت نگه‌داشتن بدون محاکمه افراد، دروغ بسیار بزرگی است.” اظهارات لاریجانی واکنش خانواده گروهی از زندانیان سیاسی را در پی داشت. آنان خطاب به رئیس قوه ثقضائیه نوشتند: “انکار دستگیری‌ها و بازداشت‌های غیر قانونی و حبس افراد بدون محاکمه، که شما آن را دروغ بسیار بزرگ خوانده‌اید، خود دروغی بس بزرگ است. تأسف و اندوهی که انکار خلاف واقع شما در باره واقعیات آشکارتر از روز، برمی‌انگیزد کمتر از تأسف و اندوه ناشی از صدور محکومیت‌های پی‌درپی مجامع حقوق بشری نیست.”
حساسیت مقام‌های مسئول در حکومت ایران نسبت به فشارهای حقوق‌بشری در حالی افزایش یافته که به نظر می‌رسد حکومت ایران می‌کوشد تا بحران پرونده هسته‌ای را حل کندو به خانواده جهانی برگردد. اما افزایش فشارها به شهروندان در زمینه حقوق‌بشربه گفته فعالان حقوق بشر از آن جا مایه می گیرد که جناح با نفوذی در جمهوری اسلامی بر این عقیده اند که با حل ماجرای هسته ای دیگر فشارهای حقوق بشری بر آن ها وارد نخواهد آمد.
همزمان با مذاکرات هیات ایرانی در ژنو بود که کمیته سوم مجمع عمومی سازمان ملل قطعنامه‌ای درباره وضعیت حقوق‌بشر در ایران تصویب کرد. در این قطعنامه نگرانی عمیق از نقض «مداوم و مکرر» حقوق بشر، به ویژه تعداد هراس برانگیز اعدام‌ها اعلام شده بود. دولت‌های عضو سازمان ملل از دولت ایران خواسته بودند از جمله به اعدام کودکان پایان دهد، شکنجه را ملغی کند و به هرگونه تبعیض علیه زنان و نقض حقوق آنها خاتمه دهد.
محمد خزاعی نماینده ایران در سازمان ملل اتهامات مطرح شده در این قطعنامه را “خالی از حقیقت” خواند و مرضیه افخم سخنگوی وزارت امور خارجه طی سخنانی محتوای گزارش را “قویا مردود” دانست. او چند روز قبل از آن هم گفته بود: “ایران گزارشگر ویژه حقوق بشر را به رسمیت نمی‌شناسد.”
همزمان انتشار اظهارات یکی از مشاوران رئیس‌جمهوری آمریکا که گفت با وجود توافق اولیه با ایران در ژنو و ادامه مذاکرات هسته‌ای، واشنگتن به حمایت از حقوق‌بشر و دسترسی آزاد به اینترنت و شبکه‌های اجتماعی در ایران ادامه خواهد داد، نشان داد که توافق هسته‌ای تنها اولین گام ایران در تعامل با غرب است.
هفته گذشته و همزمان با سخنان رئیس قوه قضائیه، امامان جمعه سراسر کشور نیز به مساله حقوق‌بشر پرداخته و آن را توطئه غرب دانستند. برای نمونه امام جمعه پلدشت گفت: “مدعیان اصلی حقوق‌بشر ناقضان درجه اول آن هستند.” امام جمعه آبیک معتقد بود: “استکبار جهانی پرچمدار ناقض حقوق‌بشر است.” امام جمعه خرم‌آباد تاکید داشت: “آمریکا بزرگ‌ترین ناقض حقوق‌بشر در دنیاست.” امام جمعه بوشهر نیز اعتقاد داشت: “مراکز حقوق‌بشر تامین‌کننده منافع جهان استکبار است.” از طرفی امام جمعه موقت اصفهان هم گفته بود: “هدف از شعار حقوق‌بشر آمریکاییان، بلعیدن ملت‌هاست.”
همان روزها کیهان با اشاره به افزایش فشارها در زمینه حقوق‌بشر نوشت: “موضوع «حقوق‌بشر» طی سال‌های گذشته همواره در قالب یک پروژه از سوی دشمنان نشاندار جمهوری اسلامی علیه ملت ایران دنبال و بکار گرفته شده است. طی سه سال اخیر با تعیین گزارشگر حقوق‌بشر در امور ایران، اهرم حقوق‌بشر در امتداد برنامه هسته‌ای کشورمان عاملی برای تشدید فشارها بر ضد کشورمان بوده است.” این روزنامه تاکید داشت: “آنچه قابل اعتناست این است که اخیراً و پس از توافقنامه ژنو، نهادهای به اصطلاح حقوق‌بشری از جمله سازمان عفو بین‌الملل به صورت آشکار اعلام کردند که اکنون دستور کار آنها موضوع حقوق‌بشر ایران خواهد بود.”
نگرانی از افزایش فشارها در زمینه حقوق‌بشر، پس از حل مساله هسته‌ای مساله جدیدی نیست. چندی پیش آیت‌الله احمد خاتمی عضو مجلس خبرگان رهبری، در گفتگویی با خبرگزاری تسنیم، وابسته به سپاه پاسداران، موضوع هسته‌ای را فقط یک بهانه دانسته و گفته بود: “امروز مشکل آنها موضوع هسته‌ای است، این موضوع که حل شود، آنها مسئله حقوق بشر را مطرح می‌کنند و می‌گویند هر اختیاری که مرد دارد باید زن هم داشته باشد. آخر داستان آمریکا این است که آنها می‌خواهند ما راه را برایشان باز کنیم تا بیایند و این کشور را غارت کنند، اما آمریکا بداند که این آرزو را به گور خواهد برد.” او یکبار هم در در اختتامیه همایش بین‌المللی غدیرشناسی در جهرم همین سخن را تکرار کرده و گفت: “مراقب باشید، مساله هسته‌یی موضوع اصلی نیست؛ اگر این مساله نیز حل شد، فردا مشکل حقوق بشری راه می‌اندازند که یکی از مفاد کنوانسیون آن تاکید دارد همانطور که مرد حق دارد ۴ زن بگیرد، باید زن نیز حق داشته باشد ۴ مرد برای خود اختیار کند.”
چند روز پیش سایت ندای‌انقلاب از وبسایت‌های نزدیک به حسین شریعتمداری نوشته بود: “بعد از ایجاد توافق ابتدایی در برنامه هسته‌ای میان ایران و کشورهای ۵+۱ به نظر می‌رسد عزم غربی‌ها برای برجسته‌تر کردن مساله حقوق بشر در ایران قوی‌تر شده است.” این سایت تاکید داشت: “بسیاری از کارشناسان قبل از وقوع توافق هسته‌ای میان ایران و کشورهای ۵+۱ معتقد بودند در صورت کاهش فشار هسته‌ای بر ایران با ایجاد توافق، مسایل دیگری از جانب غرب علیه ایران مطرح خواهد شد تا میدان‌های جدیدی برای مقابله با ایران ایجاد شود. یکی از این میدان‌های تقابل، مساله حقوق‌بشر و برنامه موشکی ایران است.”
سایت رجانیوز نیز در یادداشتی با اشاره به تحریم‌های جدید اتحادیه اروپا ابراز نگرانی کرده بود که از این پس به دلیل نقض حقوق‌بشر در ایران تحریم‌هایی تصویب شود. این سایت نوشته بود: “دیپلمات‌های ایرانی به این موضوع توجه نکردند، زمانی که عدم وضع تحریم‌های جدید را به برنامه‌های هسته‌ای محدود می‌کنند، در واقع در بقیه حوزه‌ها دست کشورهای ۵+۱ را برای وضع تحریم علیه ایران باز گذاشتند. چه آنکه پس از توافقنامه ژنو رسانه‌های اپوزیسیون و برخی از چهره‌های اصلاح‌طلب با مانور گسترده بر موضوع حقوق‌بشر ایران، خواستار دخالت نهادهای بین‌المللی برای جلوگیری از تضییع حقوق‌بشر در ایران شدند.”
نگرانی از تغییر جهت فشار غرب بر مساله حقوق‌بشر همان چیزی است که رهبر ایران نیز از آن سخن گفته است. او زمانی پرشیده بود که “حد یقف” خواستهای غرب از ایران چیست؟
در خرداد ماه سال ۱۳۸۲ و همزمان با اوجگیری بحران هسته‌ای، آیت‌الله خامنه‌ای در جمع نمایندگان مجلس ایران گفته بود: “حواستان جمع باشد، انسان جا بخورد، این جاخوردن، حدّ یقف ندارد؛ شما این سنگر را عقب مینشینید، فرض کنید فلان الحاقیه را قبول میکنید، بعد یک مطالبه دیگری را مطرح می‌کنند، فلان دولت غیرقانونی را به رسمیت بشناسید! باز همان فشارها و همان تهدیدها. بهمجرّدی که فلان دولت غیرقانونی را به رسمیت شناختید، باز یک درخواست دیگر مطرح می‌شود: اسم اسلام را از قانون اساسیتان بردارید! شما باید ذرّهذرّه عقب بنشینید؛ این حدّ یَقِفی ندارد.” او اضافه کرد: “من این موضوع را بارها به بعضی از مسؤولانی که دچار وسوسه و واهمههایی بودند، گفتهام که حدّ یَقفِ فشار آمریکا کجاست؛ آن را مشخّص کنید، که اگر به آنجا رسیدیم، دیگر بعد از آن هیچ فشاری علیه ما نخواهد بود. من عرض کنم حدّ یقف کجاست؟ آنجایی است که شما - که چنین حقّی را نه شما دارید، نه من - از طرف ملت ایران اعلام کنید که ما اسلام، جمهوری اسلامی و حکومت مردمی را نمیخواهیم؛ هر کسی که شما مصلحت میدانید، بیاید در این مملکت حکومت کند! این حدّ یَقِف است.” او چهارم مرداد ۱۳۹۱ نیز در دیدار با جمعی از مقام‌های دولتی و حکومتی، تاکید کرد: “دشمنی این چند دولت مستکبر با نظام اسلامی به اصل نظام بر می گردد، اما آنها تلاش می کنند که علت مقابله با ملت ایران را، مسئله هسته ای و دفاع از حقوق بشر جلوه دهند.” رهبر ایران اوایل تیرماه گذشته هم گفت: “پرونده هسته‌ای ایران، بهانه براندازی نظام است.”
نگرانی حکومت ایران برای روزهای پس از توافق هسته‌ای، چیزی است که امروز آشکارتر شده است.
