حملۀ آمریکا ، نه به این زودی

نویسنده

‏‏hamleamricanabezodi.jpg

پیتر گرایر

احتمالا ً بعید است حملۀ بازدارندۀ آمریکا به تأسیسات هسته ای ایران به زودی انجام گیرد. اما این بدین ‏معنا نیست که این موضوع تا ابد از دستور کار خارج است. اسرائیل نیز – که از احتمال وجود یک ‏همسایۀ هسته ای متخاصم در منطقه احساس نگرانی می کند – ممکن است جدول زمان بندی خود را ‏برای اقدام احتمالی نظامی بر ضد ایران داشته باشد. ‏

این نتیجه گیری تنی چند از کارشناسان مستقر در آمریکاست که در روزهای اخیر دربارۀ احتمال ‏هرگونه حملۀ بازدارنده به ایران مذاکره کرده اند. روابط ایران و آمریکا احتمالا ً یکی از دو یا سه ‏مورد از سخت ترین مسائل سیاست خارجی آمریکاست که رئیس جمهور بعدی این کشور ناگزیر ‏خواهد بود به آنها بپردازد. بعنوان مثال، او باید تصمیم بگیرد که آیا این موضوع به اندازه ای اهمیت ‏دارد که آمریکا برای تضمین همکاری های بیشتر در خصوص مهار گسترش احتمالی سلاح های اتمی ‏ایران، با روسیه بیش از پیش سازش کند. ‏

علاوه بر این، رئیس جمهور بعدی آمریکا باید دربارۀ لحن کلی خود برای نزدیک شدن به دولت ایران ‏تصمیم گیری کند. جرج پرکوویچ کارشناس تکثیر و گسترش سلاح های اتمی در مؤسسه صلح بین ‏المللی کارنگی در واشنگتن می گوید:“در حال حاضر ایرانیان احساس می کنند که از موضع بالاتری ‏برخوردارند. آنها تازه دارند نسبت به لحن خود هوشیارتر می شوند.” از اواخر ماه ژوئن، ایران با ‏لحنی دوستانه تر دربارۀ برنامه هسته ای خود صحبت کرده است. ‏

منوچهر متکی وزیر امور خارجۀ ایران در مصاحبۀ 6 ژوئیه که از شبکه سی ان ان پخش شد، خاطر ‏نشان کرد، “مذاکرات وارد فضایی جدید با چشم انداز جدیدی شده است.” در همین حال، خاویر سولانا ‏مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا و مذاکره کنندۀ اصلی این اتحادیه دربارۀ موضوع هسته ای ‏ایران، در ساعات پایانی 4 ژوئیه، نامۀ ایران را که پاسخ به پیشنهاد مشوق های بین المللی در قبال ‏توقف برنامۀ غنی سازی ایران بود، دریافت کرد. ‏

سولانا خاطر نشان کرده است، محتویات این نامه علنی نشده است. وی این نامه را دشوار و پیچیده ‏خوانده و اظهار داشته، پاسخ ایران باعث “خوش بینی کامل” او نشده است. سولانا خاطر نشان کرده ‏است:” امیدوارم بتوانیم در هفته های آتی، در صورت امکان قبل از پایان ماه جاری، گفتگو با ایران ‏را ادامه دهیم، اما نمی خواهم به شما تصورات کاملا ً خوش بینانه بدهم.” ‏

این تغییر لحن پس از هفته ها رد و بدل کردن تهدید و هشدار میان ایران و آمریکا بر سر اقدام احتمالی ‏نظامی آمریکا یا اسرائیل بر ضد ایران صورت گرفت. به ویژه اینکه، رزمایش نظامی ماه گذشتۀ ‏اسرائیل اساسا ً بعنوان هشداری به ایران تلقی گردید. اما کنث پولاک کارشناس مسائل خاورمیانه در ‏مؤسسه بروکینگز در سمینار 26 ژوئن دربارۀ سیاست آمریکا در قبال ایران خاطر نشان کرد، احتمالا ً ‏هدف از این رزمایش دادن پیام به آمریکا نیز بوده است. ‏

پولاک در سمینار 26 ژوئن در مرکز مطالعات بین المللی و استراتژیک در واشنگتن گفت:“اسرائیلی ‏ها در تلاشند علامت بدهند که آنها واقعا ً نگران جریانی هستند که در خاورمیانه دارد اتفاق می افتد. ‏آمریکا و دیگر کشورها نمی خواهند اجازه بدهند که این جریان خیلی پیشروی کند.” پولاک افزود، ‏‏”احتمال بمباران تأسیسات غنی سازی هسته ای ایران توسط اسرائیل صفر نیست، اما به اندازه ای هم ‏که بسیاری از کارشناسان تصور می کنند، بالا نیست. در واقع، به این خاطر است که اسرائیل می داند ‏که احتمالا ً با اقدام تلافی جویانۀ متحدان ایران در لبنان و نوار غزه روبرو خواهد شد.” ‏

پولاک خاطر نشان کرد، “اسرائیلی ها بسیار نگرانند که اگر دست به حمله نظامی بزنند، آنچه که اتفاق ‏می افتد دقیقا ً همانی است که (توسط ایران) به حماس و حزب الله گفته شده است: ما به شما به دلایلی ‏‏15 هزار موشک دادیم. از آنها استفاده کنید.” ‏

اما به گفته جون آلترمن مدیر برنامه خاورمیانه در مرکز مطالعات بین المللی و استراتژیک در ‏واشنگتن، صحبت از زور، چه به طور علنی چه با ایما و اشاره، می تواند نتیجه عکس بدهد. آلترمن ‏می گوید:“هر چه بیشتر دربارۀ زور حرف بزنید، تصور می کنم کمتر بتوانید از همکاری متحدان ‏خلیج فارس بهره مند بشوید. آنها ترسیده اند.“‏

مسأله اصلی برای مقامات آمریکایی این است که تصمیم بگیرند آیا می توانند با ایران هسته ای کنار ‏بیایند. پولاک می گوید، اگر آنها تصمیم بگیرند که نمی توانند با ایرانی که صاحب زرادخانۀ هسته ای ‏باشد، کنار بیایند، حرف اصلی آنها این است که مایلند برای جلوگیری از این امر به ایران حمله کنند. ‏پولاک می گوید:“من تصور نمی کنم که مردم آمریکا بخواهند برای جلوگیری از دستیابی ایران به ‏سلاح اتمی به این کشور حمله کنند.“‏

منبع: کریستین ساینس مانیتور، 8 ژوئیه، 2008‏