خبر تعرض جنسی به دو نوجوان ایرانی توسط ماموران امنیتی عربستان در فرودگاه جده، که ابتدا از سوی برخی مسئولان تکذیب شده بود، پس از ۱۰ روز از سوی وزارت خارجه تایید شد و واکنش‌های زیادی را برانگیخت. نعمت احمدی وکیل پایه یک دادگستری، به “روز” می‌گوید: “این اقدام در کشوری صورت گرفته که پادشاهانش خود را «خادمین» حرمین شریفین می‌نامند و وظیفه دارند از قداست این مکان پاسداری کنند.”
او می‌گوید علاوه بر طرح شکایت خانواده‌های این دو نوجوان در دادگاه‌های عربستان، دولت ایران می‌تواند در محافل بین‌المللی طرح دعوا کند.”
غلامعلی ریاحی، دیگر حقوقدانی که با روز گفت‌وگو می‌کند معتقد است: “جرائمی که در یک کشور اتفاق می افتد به دلیل حاکمیت صلاحیت سرزمینی باید در همان کشور مطرح شود. در حقیقت اجرای مجازات‌ها جزو حاکمیت کشورهاست.”
او عنوان می‌کند که مجازات چنین عملی در عربستان اعدام است.
پیگیری شکایت از طریق کنفرانس کشورهای اسلامی
ماجرای تعرض به نوجوانان ایرانی در فرودگاه، آن هم هنگامی که قصد رفتن به حج را داشته‌اند بازتاب فراوانی در افکار عمومی ایرانیان داشته است. مرضیه افخم سخنگوی وزارت خارجه نیز از تشکیل پرونده قضایی در عربستان خبر داده. همچنین چهار نماینده مجلس در تذکر کتبی جداگانه به حسن روحانی، محمدجواد ظریف و علی جنتی وزیر ارشاد، خواهان اقدام قاطع درباره رفتار پلیس سعودی و همچنین توقف اعزام زائران حج عمره به عربستان شده‌اند. از سوی دیگر برخی از نمایندگان مجلس از تهیه طرح یک فوریتی “لغو سفر حج عمره” تا اطلاع ثانوی خبر داده‌اند.
نعمت احمدی، حقوقدان و وکیل دادگستری توضیح می‌دهد: “حج فراتر از مسافرت است و قواعد خودش را دارد، برای مثال عربستان تعداد حجاج و سهمیه‌ها را تعیین می‌کند، لذا قراردادی فراتر از قراردادهایی که مسافرین عادی به دیگر نقاط دنیا سفر می‌کنند وجود دارد.”
این حقوقدان ادامه می‌دهد: “این موضوع قابلیت طرح در محافل حقوقی بین‌المللی را دارد. دولت ایران اگر نمی‌خواهد در لاهه طرح دعوا کند، می‌تواند در سازمان کنفرانس کشورهای اسلامی که دارای چارت سازمانی است، این بحث را به عنوان یک درخواست عاجل از طرف دولت ایران نسبت به مامورین خادمین حرمین شرفین مطرح کند.”
رئیس سازمان حج و زیارت استعفا بدهد
“در هفته گذشته هنگام بازگشت یکی از کاروان‌های اعزامی عمره در آخرین بخش بازرسی فرودگاه جده دو تن از ماموران پلیس فرودگاه به بهانه بازرسی از دو نوجوان زائر قصد تعرض به آن‌ها را داشتند که با هوشیاری زائران عزیز و خانواده‌هایشان، پیگیری مدیر و روحانی کاروان و همچنین دخالت سریع مقامات کنسولگری کشورمان در جده و احضار مسؤولان سعودی و فرماندهی پلیس جده افراد خاطی شناسایی و دستگیر شدند.”
این بخشی از اطلاعیه سازمان حجم و زیارت است که به جهت “تنویر افکار عمومی” منتشر شده است.
از سوی دیگر رئیس سازمان حج و زیارت عنوان کرده است که “از لحظه وقوع این اتفاق تلخ همه دستگاه های مرتبط در کشور با همه توان از حیث وظیفه شرعی و انسانی خود درصدد دفاع و صیانت از حقوق شهروندان ایرانی وارد صحنه شدند.”
سعید اوحدی همچنین عنوان کرده: “اگر خدای نکرده دولت عربستان بخواهد درباره روند محاکمه خاطیان و فرآیند قضایی این پرونده کوتاهی کند، بیانگر این است که قادر به تأمین امنیت زائران نیست و یقیناً باید تصمیمات دیگری در این رابطه اتخاذ شود.”
پیش از این اما برخی لزوم استعفای رئیس این سازمان را یادآور شده بودند. از جمله اقبال شاکری عضو شورای شهر تهران که گفته: “اگر جای رئیس کاروان بودم همانجا از غصه دق می‌کردم. اگر جای رئیس سازمان حج و زیارت بودم از این بی تدبیری بلافاصله استعفا می دادم.”
نعمت احمدی، نیز در مصاحبه با روز انتقاداتی به این سازمان مطرح می‌کند: “این مساله باید نگاه مسئولین حج و زیارت را به رفتن سرزمین وحی تغییر بدهد. سفر حج باید از این شکل کاسب کارانه خارج شده و به شکل زیارتی تبدیل شود.”
این وکیل دادگستری همچنین می پرسد چرا نباید یک مترجم آشنا به روال قانونی در کنار کاروان‌ها حضور داشته باشد: “اگر مترجمی که به مراحل اداری آشناست در محل حضور داشت متوجه می‌شد که دلیل ندارد دو نوجوان را به مکان خلوتی ببرند و بازرسی کنند.”
پدر یکی از نوجوانان آسیب دیده نیز پیش از این در گفت‌وگو با وب‌سایت دولت بهار گفته: “تا امروز چیزی به ما نگفته‌اند و فقط مدیر کاروان به ما گفته که کنسولگری ایران در حال پیگیری است؛ کاش بچه‌های امنیتی ایران در فرودگاه بودند. لااقل یک نفر که کاملا به زبان عربی مسلط باشد، باید در هر کاروانی حضور داشته باشد.”
عضو خانواده یکی از این نوجوانان در خصوص این اتفاق توضیح بیشتری هم داده است: “کاروان ما قرار بود ساعت ۱ بامداد هشتم فروردین‌ماه از فرودگاه جده به سوی تهران پرواز کند، در هنگام بازرسی، ماموران سعودی دو نوجوان ایرانی را به بهانه بازرسی بیشتر از کاروان جدا و به اتاقی منتقل کردند؛ سپس شرطه عربستانی در اتاق اسلحه خود را پشت سر قربانی اول قرار می‌دهد و به فارسی به او می‌گوید فقط خفه شو و حرف نزن و عمل شیطانی خود را انجام می‌دهد.”
این عضو خانواده نوجوان اول در ادامه اعلام کرده است: “ماموران عربستانی قربانی اول را به بیرون می‌فرستند، اما او به دلیل وحشت‌زدگی و حیرت شدید هیچ چیزی به خانواده و مسئولین کاروان نمی‌گوید؛ در این حین شرطه‌های عربستانی به قربانی دوم نیز تجاوز می‌کنند و سپس او را به خارج از اتاق می فرستند. قربانی دوم اما ماجرا را برای خانواده و مسئولین کاروان می‌گوید و با اعتراض و سر و صدای خانواده و اعضای کاروان، ماجرا دهان به دهان می‌چرخد و زوار ایرانی در اعتراض به این جنایت از سوار شدن به هواپیما خودداری می‌کنند.”
تجاوز یا “شبه تجاوز”
پس از رسانه‌ای شدن تعرض به دو نوجوان ایرانی، حسن قشقاوی، معاون وزیر امور خارجه در امور کنسولی، پارلمانی و ایرانیان گفت: “متاسفانه این اقدام شبه تجاوز برای دو تن از هموطنان ما که در ایام عید نوروز به عمره مشرف شده بودند پیش آمده است.”
نعمت احمدی، وکیل پایه یک دادگستری در این مورد توضیح می‌دهد: “اگر دخول تا اندازه ختنه‌گاه هم صورت گرفته باشد تجاوز کامل شکل گرفته است. این میزان را شرع را برای زنا و لواط در نظر گرفته است. لواط در دین اسلام مجازات اعدام دارد، مهم نیست در عربستان باشد در جای دیگر. علاوه بر آن تجاوز در بقیه موارد مثل رابطه با زن، که مجازاتش اعدام نیست اگر به صورت تجاوز باشد مجازات به اعدام بدل می‌شود.”
او در ادامه به یک مورد تاریخی اشاره می‌کند: “در سال ۱۳۲۲ یکی شهروندان ایران درحج در هنگام طواف استفراغ می‌کند، اما وهابیون این طور گفتند که این شخص مشروب خورده و فی المجلس آقا را گردن زدند. این خبر به تهران رسید دولت وقت واکنش تندی نشان داد و تا مرحله قطع رابطه با عربستان پیش رفت، چند سال حج برگزار نشد. دولت عربستان رسما از ایران عذرخواهی کرد و رضایت خانواده مقتول جلب و دیه را هم پرداخت کرد. اینجا مهم نیست که دخول صورت گرفته یا نه. بحث این است که مامورین یک دولتی که باید نگاه‌بان حرم باشد و تسهیل کننده حضور حجاج در سرزمین وحی باشد چنین کرده‌اند. حالا این‌که بیایم بگویم دخول صورت گرفته یا نه، قصد و نیتی که داشته مهم است؛ بردن این بچه‌ها به قصد تجاوز و هتک حرمت خانواده و کشور.”
این حقوقدات تاکید می‌کند که دولت نباید این اقدام را دست کم بگیرد و باید به این مساله به صورت جدی و عمیق ورود کند: “بیشترین توهین را در فرودگاه‌های کشورهای عربی نسبت به ایرانیان روا می دارند، کاری هم از دست ما بر نمی‌آید تنها کاری که می توان کرد این است که مسیر سفرمان را از کشورهای عربی دور کنیم. یک بار باید برای همیشه جلوی این قضیه بایستیم.”
عکس تزئینی است
