در حالی که رئیس دولت یازدهم آمادگی تهران برای مذاکرات “برد – برد” و غنی سازی تحت نظارت نهاد های بین المللی را اعلام کرده، وزیر امورخارجه گفته است در نیویورک دیدار مستقیمی با مقامات آمریکایی انجام نخواهد شد. جواد ظریف همچنین جزئیاتی را که یک نشریه چاپ لندن در خصوص نامه باراک اوباما به رهبران نظام منتشر کرده، تکذیب کرده است.
حسن روحانی که کارکرد اصلی “کلید” مشهورش را، باز کردن قفل هسته ای بحران اتمی نظام توصیف کرده، شامگاه سه شنبه در یک گفت و گوی زنده تلویزیونی برای برطرف کردن “نگرانی های دنیا” اعلام آمادگی کرد. رئیس دولت یازدهم برای نشان دادن انگیزه بالای تهران برای حل و فصل بحران اتمی خاطرنشان کرده است: “۱+۵ از ما خواسته مذاکرات را آغاز کنیم و من به عنوان اولین قدم مشخص کردم که مسئول مذاکره‌کننده با ۱+۵، وزارت امور خارجه است. در واقع ما مقدمات این مذاکرات را آماده کردیم و برای گفت‌وگوی جدی با دنیا آماده‌ایم.”
وی گفته است تمایلی ندارد به غنی سازی پایان دهد اما این غنی‌سازی با شرط صلح‌آمیز بودن و قرار داشتن تحت نظارت آژانس بین‌المللی انرژی اتمی خواهد بود.”
تهران در حال حاضر اورانیوم را تا سطح ۲۰ درصد غنی سازی می کند. غرب در مذاکرات اخیر بارها تاکید کرده حاضر به پذیرش این سطح از غنی سازی توسط جمهوری اسلامی نیست اما ناظران می گویند ممکن است ۱+۵ در برابر غنی سازی در سطح ۳.۵ تا ۵ درصد زیر نظر بازرسان آژانس بین المللی انرژی اتمی نرمش نشان دهد.
روحانی گفته به دنبال مذاکرات “برد – برد” برای طرفین است و خواستار این شده که قدرت های جهانی از فرصت به وجود آمده پس از انتخابات ریاست جمهوری استفاده کنند. رئیس دولت حتی خواسته است این مذاکرات از “نیویورک” آغاز شود. اواخر شهریور مجمع عمومی سازمان ملل در این شهر برگزار می شود و معمولا رهبران و مقامات جهانی، این نشست را فرصتی برای مذاکرات رو در رو می دانند.
حسن روحانی در این ارتباط گفته: “شروع کار در نیویورک خواهد بود و وزیر خارجه ملاقات‌هایی با وزرای مربوطه خواهد داشت و بنده هم ملاقات‌هایی را با برخی وزرای ۱+۵ که درخواست داده‌اند، خواهم داشت.”
ظاهرا مقامات آمریکایی نه در لیست ملاقات های روحانی قرار دارند و نه در فهرست وزیر خارجه اش.
اما محمد جواد ظریف هم نظریات خودش را دارد؛به ویژه اینکه نقش وی در پرونده اتمی نظام پس از آن پر رنگ شده که پنج شنبه هفته گذشته پایگاه اطلاع رسانی نهادریاست جمهوری با انتشار خبری کوتاه اعلام کرد مسئولیت مذاکرات اتمی به وزارت خارجه سپرده شده است.
در همین ارتباط دیروز روزنامه مردم سالاری – نزدیک به اصلاح طلبان – در سرمقاله ای با حمایت از این تصمیم آن را باعث ارتقای سطح مذاکرات دانست و نوشت “زمانی که نماینده کشوری پشت میز مذاکره می‌نشیند، مناسبات بین‌المللی دیپلماتیک حکم می‌کند مخاطب وی از لحاظ جایگاه سیاسی تفاوت چندانی با وی نداشته باشد. تا کنون که مذاکرات هسته‌ای ایران با کشورهای ۱+۵ در سطح نیروهای شورای عالی امنیت ملی داخلی انجام می‌شد نیز انتخاب نمایندگان بر همین منوال صورت می‌گرفت. یعنی کسانی که روبروی نمایندگان ایران می‌نشستند یا در سطح سفیر بودند (سایمون گس؛سفیر انگلستان در ایران از سال ۸۸) یا در مرتبه عضو شورای امنیت ملی (پونیت تالوار؛ از مقامات شورای امنیت ملی آمریکا) یا در جایگاه سومین مقام وزارت خارجه (وندی شرمن، معاون سیاسی وزیر خارجه آمریکا) و یا در سطح دوم معاونت (سرگی ریابکوف؛ معاون وزیر خارجه روسیه) قرار داشتند.”
نویسنده این مطلب، سمیرا فرحبخش، سپس با تعریف و تمجید از جایگاه دیپلماتیک وزیر خارجه دولت نوشته است: “این موضوع که در شرایط کنونی شاهد جایگاه مثبت محمدجواد ظریف در غرب هستیم، وضعیت را به مراتب امیدوارانه‌تر نشان می‌دهد. چون براساس ویژگی‌های شخصی و شخصیتی‌وزیری که شناخت نسبتا جامعی از رفتارهای بازیگران غربی و جنس تعاملات آنها با ایران دارد، به گفته دولتمردان غربی از محبوبیت بالایی برخوردار است. تا جایی که رئیس دانشکده امور بین‌الملل دانشگاه کلمبیا به واسطه رفت و آمدهای مکرر وی در محافل و مجالس دانشگاهی و سیاسی آمریکا زمانی از وی پرسیده بود «آیا قصد شرکت در رقابت‌های انتخاباتی آمریکا» را دارد؟!”
به گزارش فارس اما محمد جواد ظریف دیروز در حاشیه نشست دولت در گفتگوی هفتگی وزیران با خبرنگاران در پاسخ به سئوالی درباره اینکه “آیا ملاقاتی بین مقامات ایران و آمریکا در حاشیه سازمان ملل صورت خواهد گرفت”، گفت: “چنین برنامه‌ای به هیچ عنوان تنظیم نشده البته آمریکا عضو ۱+۵ است و در این قالب با مقامات جمهوری اسلامی ایران مذاکره داشته‌اند.”
مهمترین ملاقات ظریف در نیویورک با کاترین اشتون – رئیس کمیسیون سیاست خارجی اتحادیه اروپا و رئیس هیات مذاکره کننده ۱+۵ – خواهد بود. خانم اشتون روز جمعه در مکالمه ای تلفنی با ظریف این ملاقات را قطعی کرد. گفته می شود احتمالا این دو در این ملاقات بر سر تاریخ مذاکرات بعدی تهران و ۱+۵ به توافق خواهند رسید؛ مذاکراتی که بیش از 5 ماه است متوقف شده.
در این میان روز گذشته خبر دیگری نیز در رسانه های داخلی داغ شد: افشای متن نامه ای است که گفته می شود باراک اوباما خطاب به رهبران جمهوری اسلامی نوشته و دو هفته پیش از طریق سلطان قابوس – پادشاه عمان- به دست آیت الله خامنه ای و حسن روحانی رسیده است.
خبر مذکور برای نخستین بار در روزنامه الحیات – چاپ لندن- منتشر شد و دیروز سایت تابناک – متعلق به محسن رضایی- نوشت: “این نشریه به نقل از منابع دیپلماتیک آگاه در تهران نوشته پس از تشکیل دولت جدید ایران توسط حسن روحانی، باراک اوباما، رئیس‌جمهوری آمریکا، پیامی را برای حکومت ایران فرستاده و از تمایل واشنگتن به گشایش «صفحه‌ای جدید» در روابط دو کشور سخن گفته است.”
گفته می شود این نامه شامل چهار محور اصلی بوده است: “احترام دولت آمریکا به نتیجه انتخابات ریاست جمهوری ایران، اعلام آمادگی برای تخفیف تحریم‌های اقتصادی وضع شده علیه ایران، تأکید بر اهمیت در پیش گرفتن رویکردی مثبت از سوی ایران در پاسخگویی به مسائل موجود بر سر برنامه هسته‌ای این کشور و آمادگی آمریکا برای انجام مذاکرات مستقیم با ایران.”
اهمیت سفر پادشاه عمان به تهران پس از آن روشن تر شد که روزنامه الاخبار چاپ بیروت به نقل از منابعش در عمان نوشت سلطان قابوس در این سفر پیغام های ایالات متحده را برای تهران خواهد آورد و قصد دارد پاسخ تهران را نیز به گوش مقامات کاخ سفید برساند.روزنامه خراسان هم در گزارشی در این ارتباط نوشت که پادشاه عمان با پیشنهاد حل مشکل سوئیفت (یکی از حیاتی ترین کانال های مبادلات پولی بانکی میان کشورها) برای ایران در ازای کاهش غنی سازی وارد سعدآباد خواهد شد.
پس از آنکه سلطان قابوس، تهران را ترک کرد محمد جواد ظریف در گفتگو با خبرگزاری دولت – ایرنا- تایید کرد که سلطان قابوس پیام هایی را میان تهران و واشنگتن رد و بدل کرده است اما جزئیاتی درباره آن ارائه نکرد.
به نوشته الحیات یکی از نتایج فرستادن این پیام برای ایران، این بوده که مجموع دستگاه حاکمیتی در ایران، مشکلی با ملاقات مقامات دولتی ایران با مقامات آمریکایی در جریان اجلاس مجمع عمومی سازمان ملل در نیویورک ندارد؛ البته به شرطی که نتایج مثبتی از این دیدار‌ها حاصل شود.
به نوشته الحیات، خودداری آمریکا از اجرایی کردن طرح حمله به سوریه، پاسخی مثبت در همین زمینه از سوی آمریکا بوده، زیرا ایران درخواست کرده تا برای انجام مرحله گذار و برقراری ثبات در سوریه، به راهکار‌های سیاسی فرصت داده شود.
دیروز اما ظریف کوشید این خبر را نادرست توصیف کند. او به خبرنگارانی که درباره این موضوع می پرسیدند گفت: “به نظر من آن چیزی که باید از مطبوعات اعلام شود، رسانه‌ای خواهد شد چرا که به غیر از شفافیت مباحث مرتبط با امور دیپلماتیک غرب، هرچیزی در این حوزه باید مسیر خود را طی کند و مطلب روزنامه الحیات در این باره درست نیست.”
