امید معماریان
همزمان با ابراز شادمانی مقامات دولتی و روزنامه های هوادار دولت از حضور محمود احمدی نژاد در کنفرانس شورای همکاری کشورهای خلیج فارس و نیز انتشار گزارش دستگاه های اطلاعاتی درباره برنامه هسته ای ایران، احمدتوکلی با ارسال نامه ای به محمود احمدی نژاد به انتقاد از موضع گیری های وی درعرصه سیاست خارجی پرداخت. توکلی ازرییس جمهوری خواست تا پیش ازآنکه انتقادات وی درمجلس مطرح شود، وزارت خارجه پاسخ مناسب را فراهم کند.
رییس مرکزپژوهش های مجلس که انتظار می رفت بعد از روی کار آمدن محمود احمدی نژاد نقش مهمی درتعیین سیاست های اقتصادی دولت داشته باشد، هیچگاه نتوانست درمجموعه محدود خودی های نزدیک به رییس جمهوری جایی پیدا کند. طی این مدت درحالی که سیاست های محمود احمدی نژاد درصحنه بین المللی انتقادات بسیاری را به همراه آورده، محافظه کاران تلاش کرده اند برای جلوگیری از ایجاد شکاف یا به دفاع ازوی بپردازند یا درمقابل اقداماتش سکوت کنند. این بار اما توکلی که درمیان سیاستمداران به صراحت شهرت دارد، خوشحالی وشادی رییس جمهوری را درخصوص سه موضوع حساس درعرصه سیاست خارجی با طرح انتقاداتی جدی به چالش خواند: گزارش محمودالبرادعی، گزارش دستگاه های اطلاعاتی آمریکایی درخصوص برنامه هسته ای ایران و نیز حضور وی در نشست کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس. طی روزهای گذشته انتقادات زیادی در روزنامه های کشورهای عربی نسبت به حضور ایران دراجلاس قطر شده بود که به دنبال آن روزنامه الحیات نوشت: ایران خود برای شرکت درنشست درخواست داده بود ودعوتی درکار نبود.
ایران درگزارش البرادعی متهم شده بود
توکلی درنامه خود آورده است: “در هفته‌های اخیر در عرصه سیاست خارجی حوادثی رخ داده است که نقش یا واکنش دولت و جنابعالی در ارتباط با آنها در خور نقد و بررسی است.“
وی با اشاره به اینکه گزارش البرادعی حاوی نکات مثبتی بوده تصریح کرده است: ”ولی اولاً او ایران را متهم کرد که منفعلانه اطلاعات داده، نه داوطلبانه، پس احتمال دارد هنوز مسایلی باقی‌مانده باشد. ثانیاً مصرانه اجرای قطعنامه‌های غیرقانونی شورای امنیت را درخواست کرده بود.“
توکلی شادمانی دستگاه های دولتی وروزنامه های نزدیک به دولت را که تلاش کردند انتشار گزارش را پیروزی مهمی قلمداد کنند مورد انتقاد قرار داده وادامه داده است: “شعف بیش از اندازه در قبال این گزارش و نادیده گرفتن نکات منفی، حجیت و اعتباری برای آژانس فراهم می‌سازد که در آینده ممکن است برای ما زیان‌بار باشد. چنانکه در گذشته نیز آژانس تحت فشار قدرت‌های غربی علیه ما گزارش ناروا داده است. به ویژه آنکه تمایلی در دولت وجود دارد که وزن کمی برای فعالیت‌های سیاسی قایل شود به همین دلیل و مرتباً روی جنبه‌های فنی- حقوقی موضوع تکیه میکند. در حالیکه تبدیل آژانس به حکم نهایی و کم اعتنایی به تلاش‌های سیاسی راه درستی نیست.“
شادمانی در مورد سلاح هسته ای
درادامه نامه، توکلی به نکاتی در گزارش دستگاه های اطلاعاتی آمریکایی اشاره کرده است که عملا جای شادمانی برای دولت باقی نمی گذارد وطی روزهای گذشته توسط بسیاری از کارشناسان بی طرف مورد توجه قرارگرفته و از جمله تصریح بر اینکه ایران تا سال 2003 برنامه نظامی معطوف به تهیه سلاح اتمی را دنبال می کرده است: “گزارش 16 نهاد اطلاعاتی آمریکا نیز از این حیث که اعتراف میکند در وضعیت فعلی، فعالیت هسته‌ای ایران غیرنظامی است به نفع ماست، ولی اولاً صریحاً بر تهمت نظامی بودن آن تا سال 2003 تأکید میکند. ثانیاً تغییر مشی ادعایی را نتیجه فشارها می‌خواند، ثالثاً تلویحاً زمینه را برای این هشدار آماده میکند که باز هم ممکن است مشی هسته‌ای ایران نظامی شود.“
توکلی اظهارمی دارد که شادی دولت و رییس جمهوری بیش از حد بوده است: “در این مورد نیز شور و شعف زیادی نشان داده شده است به طوری که جنابعالی در سخنرانی ایلام بسیار روی آن تأکید داشته و حتی پیروزی هسته‌ای را در این مرحله بزرگترین پیروزی سده اخیر نامیدند. البته قطعاً مقصود شما از پیروزی، نفس انتشار گزارش نبوده است.در عین حال پر واضح است که پیروزی هسته‌ای ملت ایران به همت چندین ساله دولت‌ها و به ویژه دولت محترم شما و با حمایت مجلس هفتم، اگر چه بسیار بزرگ است، ولی میوه پیروزی‌های بزرگتری از جمله پیروزی انقلاب اسلامی و دفع تجاوز 8 ساله دشمن به دست ملت ایران با رهبری شگفت‌آور امام امت رضوان الله تعالی علیه بوده است.“
توکلی به رییس جمهوری توضیح می دهد که چنین گزارشی می تواند مقدمه ای برای تصویب قطعنامه سوم باشد: ”این نوع ابراز خوشحالی از گزارش نهادهای اطلاعاتی امریکا خطر افزایش اعتبار گزارش‌هایی از این دست را در پی دارد، روشن است که چنین نتیجه‌ای به سود ما نیست، چرا که گزارش بعدی، در سطح اعتبار بیشتر، می‌تواند کاملاً علیه ما تنظیم شود علاوه بر آنکه همین گزارش نیز امروز دستاویزی برای ضروری دانستن قطعنامه سوم شده است.“
شرکت در اجلاس دوحه
موضوع دیگری که درنامه احمدتوکلی نماینده اصول گرای مجلس به محمود احمدی نژاد مطرح شده، انتقاد ازسفر وی به اجلاس اخیرکشورهای شورای همکاری خلیج فارس است. اجلاسی که روزنامه های محافظه کارو مقامات دولتی تلاش کردند از آن به عنوان پیروزی بزرگی برای دولت یاد کنند واینکه به دلیل ویژگی های محمود احمدی نژاد است که چنین اتفاق ظفرمندانه ای رخ داده است. اتفاقی که درزمان خاتمی و یا هاشمی رفسنجانی اتفاق رخ نداد. اما با انتشار گزارش های متعددی درخصوص اینکه این ایران بوده است که درخواست شرکت دراجلاس را داده بود نه کشورهای عربی ونیز اتهاماتی که با حضور رییس جمهوری ایران دراین اجلاس به کشورمان درخصوص جزایر سه گانه مطرح شد، حجم انتقادات به ماهیت و پشت پرده های آن نیز روز به روز بیشتر می شود.
توکلی درنامه خود به احمدی نژاد به صراحت این سفر را اشتباه می خواند: “سفر جنابعالی به اجلاس اخیر شورای همکاری خلیج فارس نیز درست به نظر نمی‌رسد، زیرا اولاً به درخواست ما صورت گرفته است نه دعوت آنها، ثانیاً وقتی همواره به طور سنتی، در بیانیه‌های پایانی این شورا تمامیت ارضی ایران درباره جزایر ایرانی ابوموسی، تنب بزرگ و تنب کوچک نفی می‌شود، چرا وزارت خارجه چنین درخواستی کرد؟”
توکلی حضور محمود احمدی نژاد را موجب کوچک شدن درکنفرانس خوانده و آورده است: “ دیدیم که این بار نیز به همان سیاق همیشگی، حضور ایران در خاک خویش، در بیانیه پایانی همین اجلاس شورای همکاری اشغال خوانده شد و برای کوچک شمردن ما اعلام کردند که این حضور به درخواست ایران بوده است نه دعوت آنها، آیا وزارت خارجه از قبل تضمینی دریافت کرده بود که نادیده گرفته شده است؟ آیا این رفتار با عزت که یکی از ارکان سیاست خارجی ماست سازگار است؟ جنابعالی و به تبع آن ایران اسلامی بحمدالله بین ملت‌های مسلمان محبوبت چشمگیری یافته‌اید، حضور عزتمندانه در محافل سیاسی خارجی می‌تواند بر این محبوبیت بیفزاید و حضوری که با عزت همراه نباشد، هزینه کردن آن محبوبیت است بدون دستاوردی.“
سفر محمود احمدی نژاد به نشست شورای همکاری خلیج فارس با انتقاد احزاب داخلی نیزمواجه شده است. ازجمله دفتر سیاسی حزب جبهه مشارکت اسلامی در جلسه ای اقدام رییس جمهوری برای شرکت دراین اجلاس را”نسنجیده” و”پرابهام” خواند. به گزارش سایت امروز ازاین جلسه “اعضای دفتر سیاسی با تاکید بر حفظ شان و جایگاه مقام ریاست جمهوری اسلامی ایران به عنوان نماد ملت ایران، حضور آقای احمدی نژاد در نشستی که در بیانیه پایانی آن که مفاد آن از پیش روشن بوده، ادعای کهنه ارضی اعراب علیه ایران بار دیگر مطرح شده و ایران را به واگذاری بخش‌هایی از سرزمین خود به یکی از کشورهای محوری شورای همکاری فرامی‌خواند، حضوری بی‌فایده، نسنجیده و حلاف اصل عزت در سیاست خارجی ارزیابی کرده و در خوشبینانه‌ترین حالت آن را نمایشی تبلیغاتی در جهت عدم انزوای دولت نهم در سیاست خارجی برشمردند و خواستار توجه بیشتر ایشان و مسوولان سیاست خارجی دولت نهم به این موارد شدند.“