سهیل آصفی
رفعت بیات، عضو فراکسیون زنان مجلس اسلامی در گفتگو با “روز” به ضرورت پیگیری سخنان اخیر رهبر جمهوری اسلامی در خصوص اصلاح اسلامی برخی از قوانین مربوط به زنان اشاره می کند و معتقد است کمپین یک میلیون امضا برای تغییر قوانین نابرابر در مورد زنان، “چهارچوب فکری غربی” دارد. وی دلیل نارسایی ها و بن بست های قانونی موجود در مورد زنان کشور را نبود تجربه “حکومت اسلامی” عنوان می کند.
خانم بیات، در سخنان اخیر مقام رهبری اشاراتی به مساله زنان کشور شد که شاید بتوان با استفاده از احکام مجتهدین، برخی قوانین را اصلاح کرد، به نظر فراکسیون زنان مجلس اجرایی شدن این طرح چه نیازهایی را لازم دارد؟
من فکر می کنم اول باید کارشناسی های دقیق از مشکلات حقوقی در خانواده ها، چه در مورد زن و چه مرد انجام بپذیرد تا معلوم شود این مشکلات نتیجه قوانین موجود است یا عدم اجرای قوانین موجود. این مسائل باید کاملا کارشناسی شود و نتایج در اختیار قوه قضاییه و خود آقا قرار گیرد که برای تغییر برخی از قوانینی که مبتنی بر دیدگاهای شرعی و مسائل ثانویه است اقداماتی صورت بگیرد. برخی از قوانین هست که بعد از سالها اجرا مشخص می شود که نحوه اجرای آنها درست نبوده است.
بیش از یک سال است که جمعی از زنان و مردان طرفدار برابری حقوق زنان در کمپین یک میلیون امضا برای تغییر قوانین…
نه، ببینید بحث کمپین اصلا فرق دارد.
بفرمایید.
بحث کمپین با دیدگاه مقام معظم رهبری و آنچه در قانون اساسی هست بسیار متفاوت است. مبانی حقوقی ما در کشور کاملا مبتنی بر شرع اسلام است و نهایتا می گوییم دیدگاه امام و فصل الخطاب خود رهبر.
یعنی چه جوری؟
یعنی ما در چهارچوب اسلام باید برویم ببینیم اصلاح قوانینی که هست و می تواند جز احکام ثانویه باشد چگونه می تواند مشکلات را حل کند.
مثل چی؟
مثل حق طلاق، بحث اجازه همسر از شوهر برای اشتغال و خروج از کشور، بحث تبعیت مرد خارجی از زن ایرانی، بحث تبعیت فرزند، بحث ارث و…
خب، اینها که غالبا همان خواست های کمپین هم…
نه، اینها چیزهایی هست که باید در چهارچوب اسلامی بیاید و احکام ثانویه آن از نظر فقهی گرفته شود و بیاید در قوانین. دیدگاه کمپین منبطق با دیدگاه اسلامی نیست.
چه جوری است؟
چهارچوب آنها بیشتر چهارچوب فکری موجود در غرب است که بیشتر هم بحثی است که سازمان ملل دارد و کنوانسیون. البته من اعتقاد دارم اگر ما چهارچوب حقوقی فعلی خود راجع به حقوق زنان و مردان را بر اساس اسلام سریع کارشناسی و حل و فصل نکنیم یقینا زنانی که مشکل دارند، مشکلاتی مانند حضانت، طلاق و… وقتی که به چهارچوب قوانین ما پناه می آورند نجات پیدا نمی کنند، به یک جایی وصل می شوند. این هم یکی از عواملی است که متاسفانه در جامعه به آن بی توجهی شده است. زنی که همسرش ده سال است فرزند او را با خود خارج از کشور برده است و اصلا حق همسری با این زن ندارد حالا ما می گوییم این زن اگر بخواهد برود خارج از کشور باید از شوهرش اجازه بگیرد. اصلا در اینجا شوهری وجود ندارد. نفقه ای نگرفته که رابطه زناشویی باشد و این زن از همسرش اجازه بگیرد. وقتی ما نتوانیم این مشکل را در دادگاه اسلامی حل کنیم و برای آن حکم ثانوی بدهیم این زن به هر کس که او را نجات دهد پناه می آورد. مقام معظم رهبری گفتند که متخصصین و قضات و مجلس سریعا با دیدگاه اسلامی و منبطق بر کارشناسی روز مسائل را حل کنند.
تجربه حکومت اسلامی
خب در همین ارتباط که شما در مورد بن بست های موجود در مورد قوانین نابرابر گفتید، فمینیست های ایرانی نیز معتقدند…
نه! من کی گفتم قوانین نابرابر هست؟ اصلا من همچین کلمه ای گفتم؟
به هر حال اشاره به بن بست های قانونی کردید…
بن بست ایجاد شده است. ببینید، به هر حال چهارچوب قانونی ما، باید تجربه ها را هم بدست بیاورد. ما که حکومت اسلامی نداشتیم. نسبت به این موضوع تجربه هایی الان بدست آمده و بنده به عنوان یک نماینده می دانم یک سری مسائل و مشکلاتی وجود دارد که باید سریعا کارشناسی و به آنها رسیدگی شود. اما ما نمی توانیم بگوییم به دلیل بی توجهی که وجود داشته است حالا کمپین بیاید مشکلات زنان را حل کند.
خب مساله این است که اصولا هر نوع حرکتی در راستای این تغییرات از سوی محافلی به “توطئه”، “براندازی نرم” و… متهم می شود و…
بینید شما از دیدگاه مقام معظم رهبری آمده اید به این بند کرده اید.
مساله در پیوند با بحث اصلی است.
نه، من به عنوان یک نماینده مجلس، نظر کارشناسی می دهم.
بخشی از سخنان مقام رهبری در مورد “فمینیست” های ایرانی بود…
بله، گفتند ما باید در این موارد بحث کنیم. جایگاه حقوقی زنان خودمان را در جهان باز کنیم. برای زنان در دنیا نظر بدهیم…
زنان ایران چی؟
ما زنان خیلی مشکل داری داریم که مشکلات حقوقی مانند طلاق و حضانت و.. دارند. به همه اینها باید رسیدگی شود. این کار را نکنیم به هر کسی که این مشکلات را حل کند پناه می آورند. کارشناسی ها باید بدون هیچ نوع برداشت سیاسی، شفاف باشد.
از احکام دادگاه خبر نداریم
در مورد احکام بسیار سنگین زندان و شلاق که اخیرا برای پویشگران زن کشور صادر شده است، فراکسیون زنان مجلس چه بررسی انجام داده است؟
ما نمی دانیم جرم آنها چه بوده، چه حکمی صادر شده و دادگاهشان به چه شکل برگزار شده است….
جرم اعلام شده. شرکت در “تجمع غیر قانونی 22 خرداد” و…
من نمی دانم 22 خرداد چه اتفاقی افتاده است. کدام 22 خرداد؟
دو تجمع زنان و مردان در اعتراض به قوانین حقوقی نا برابر در مورد زنان….
من نه وکیلم و نه قاضی. باید احکام را بررسی کرد و دید دادگاه چه بوده است.
من فکر کردم در جریان هستید.
در جریان هستم.
خب؟
اما نمی دانم در دادگاهشان چه مطرح شده است…
شرکت در “تجمع غیر قانونی” اعلام شده…
نه، ببینید این نیست.
چه هست؟
ممکن است تجمعی بوده و چند نفر در آنجا سواستفاده کرده اند. اینکه تجمعات حتما باید قانونی و با مجوز وزارت کشور باشد. حالا اگر تجمعی غیر قانونی بود و در آن عده ای شعار براندازانه بدهند… من نمی دانم اتهامات چه بوده است و چه حکمی برای آنها صادر شده است. اما اگر صرفا برای شرکت در یک تجمع غیر قانونی محاکمه شده اند، خب متخلفی است که مجازات مشخص دارد. اما اگر شعارهای براندازانه داده اند متفاوت است. باید حکم را بررسی کرد.
سپاسگزارم