حسن زارع زاده اردشیر
با وجود گذشت چند روز از دستگیری صد ها تن از فعالان سیاسی، فرهنگی، روزنامه نگاران و مدافعان حقوق بشر در شهرهای شمال غرب کشور که همزمان با اولین سالگرد تظاهرات ترک زبانان کشور صورت گرفت، از وضعیت آنان اطلاعات نگران کننده ای می رسد.
در روز اول خرداد ماه امسال، چندین تجمع در شهرهای مختلف استان های زنجان، اردبیل، آذربایجان شرقی و غربی برگزار شد. بر اساس گزارش های رسیده، بزرگترین تجمع در شهرستان تبریز با حضور صد ها تن، با حمله نیروهای امنیتی و بسیجی به دستگیری و ضرب و شتم انجامید.ضمن آنکه تعداد قابل توجهی نیز در روزهای قبل از اول خرداد دستگیر شده بودند که هنوز در زندان های امنیتی به سر می برند.
بیشتر دستگیر شدگان از شهرهای تبریز، ارومیه، زنجان، نقده، اهر، خوی و میاندوآب هستند. همچنین در بین دستگیر شدگان تعدادی از فعالان ترک زبان شهر قم دیده می شود. به گفته شاهدان عینی و مدافعان حقوق بشر در شهرهای شمالغرب کشور، اکثر دستگیری ها بدون ارائه حکم دستگیری صورت گرفته و در بعضی موارد با ضرب و شتم همراه بوده است.
اکبر اعلمی نماینده مردم تبریزدر مجلس شورای اسلامی به برخوردهای اخیر در شهرهای مختلف آذربایجان اعتراض کرده و با طرح چند پرسش از وزرای اطلاعات و کشور از آنها خواسته است در مورد حوادث اخیر در آذربایجان پاسخگو باشند.
بر اساس گزارش روزنامه نگاران محلی، مدافعان حقوق بشر و کمیته دفاع از زندانیان سیاسی آذربایجان، در شهرستان تبریز، روز اول خرداد تظاهرات هزاران نفر از مردم این شهر با حمله نیروهای سپاه، بسیج، نیروی انتظامی و لباس شخصی ها به خشونت کشیده شد. صدها تن از معترضین تبریز در خیابانها و کوچه های تبریز بخصوص در مسیرهای راستا کوچه - بانک ملی – چهار راه آبرسان که به دانشگاه تبریز منتهی می شود، مورد ضرب و شتم قرار گرفتند. همچنین به گزارش شاهدان عینی، بسیجیان و لباس شخصی ها با عربده کشی اقدام به زخمی کردن معترضین با قمه و زنجیر کردند و به جو وحشت و ارعاب در بین مردم دامن زدند.
در روزهای دوم، سوم و حتی چهارم خرداد نیز اعتراضات پراکنده و درگیری با پلیس و بسیجیها گزارش شده است. در همین روزها دانشجویان دانشگاه تبریز نیز با تحصن و اعتراض علیه سیاستهای سرکوب ارگانهای امنیتی جمهوری اسلامی ایران خواستار آزادی بازداشت شدگان بخصوص آزادی دانشجویی به نام نادر مهد قره باغ شدند.
اصغر اسدی از فعالان باسابقه در تبریز، ارسلان عیوض پور، وحید عبدلی، علی یاری، علی شادی، رضا آلتای، میر یحیی، احمد عبدی پور، رسول غازانی، بهمن علیزاده، محمد امینی، افشین احمدی، حمایت احمدی، مهدی عباسی، امید بهجت، سخاوت جنگجو، حمید دوبنده، حسن صبوری، داوود عمیدی، نادر مهد قره باغ دانشجوی دانشگاه تبریز، وحید پوربابا دانشجوی برق دانشگاه آزاد تبریز، رضا قلی زاده و محمد رهبری از جمله بازداشت شدگان در تبریز هستند.
همچنین چنگیز بخت آور از فعالان باسابقه در تبریز در روز 30 اردیبهشت ماه دستگیر شد. او پیش از این چندین بار از جمله در سال گذشته، نزدیک چهار ماه در زندانهای اداره اطلاعات تبریز و اوین تهران به سر برده بود.
از سویی عده زیادی از بازداشت شدگان روزهای قبل از اعتراضات خرداد ماه از جمله؛ حسین نصیری و نوراله حسینیان، فرخ هاشمزاده، امیر عباس بناکاظمی، ابوالفضل نصیریان و ابراهیم فرجزاده هنوز در بازداشت به سر می برند. در این میان حسن هرگلی (دمیرچی) استاد موسیقی در تبریز نیز جزو بازداشت شدگان بود که اخیرا آزاد شد.
در شهرهای دیگر نیز وضعیت مشابهی وجود دارد. به گزارش شاهدان عینی، در شهرستان اورمیه تجمعات چند هزار نفری در خیابان عطایی و خیابان امام به درگیری بین نیروهای امنیتی و تظاهر کنندگان رسیده و عده زیادی دستگیر شدند. تعدادی از دانشجویان در اورمیه در بین بازداشت شدگان هستند. توحید سلطانی، عضو کانون استاد شهریار دانشگاه اورمیه و دانشجوی سال آخر مهندسی مکانیک دانشگاه اورمیه، ساسان کیوانی، عضو کانون استاد شهریار دانشگاه اورمیه و دانشجوی سال سوم مهندسی مکانیک دانشگاه اورمیه، جعفر کریمی، عضو کانون استاد شهریار دانشگاه اورمیه و دستگیری درروز 30 اردیبهشت و موسی پریزاد دانشجوی آموزشکده فنی اورمیه و اکبر پاشایی دبیر کانون دانشجویی استاد شهریاردانشگاه اورمیه، اول خرداد ماه بازداشت شده اند.
دستگیری پاشایی ابتدا توسط ماموران حراست دانشگاه انجام شده و سپس از طریق اداره اطلاعات اورمیه به باز داشتگاه این نهاد اطلاعاتی امنیتی منتقل شده است. مأموران اطلاعات قبل از دستگیری با شکستن درب منزل وارد خانه این دانشجو شده و سپس شروع به تفتیش وسایل خانه کرده اند. آنها کتاب و جزوه هایی این دانشجو را به همراه کامپیوتر او با خود برده اند.
در شهر نقده، به دلیل کشته شدن تعدادی از تظاهر کنندگان سال قبل و تیراندازی مستقیم ماموران به مردم، امسال حجم فشارها در این شهر افزایش چشمگیری داشت. بر اساس گزارش مدافعان حقوق بشر محلی، برای ممانعت از برگزاری تجمع در این شهر، نیروهای ضد شورش از شهرهای کرمان، مهاباد و بوکان به نقده منتقل شده بودند.
سال گذشته در این شهر، دهها تن کشته و زخمی شدند که تلویزیون ایران کشته شدن چهار نفر از آنها به نامهای توحید آذریون، همت اسمزاده، حسین فتحی پور، عسگر قاسمی، را تأیید کرد.
همچنین در شهر میاندوآب، شاهین حسنی دانشجوی فیزیک دانشگاه تربیت معلم، مهدی بازمانی، جلال کویدریلو، علی سلطانی، بهکام محمدی، امیر آقازاده، مجید هاشمپور، عین الله آهنگری، امیر ثقفی، مقصود فتحی، نادر امانی، مصطفی دولتخواه، علیپور، قوی بازو، داریوش عندلیبیان، شاهرخ فرامرزی و محسن فرامرزی از جمله دستگیر شدگان هستند. عده ای از این بازداشت شدگان به اداره اطلاعات اورمیه و عده ای دیگر به مهاباد منتقل شده اند.
در شهرستان اردبیل نیز در بین دستگیر شدگان اسامی این افراد گزارش شده است: ودود سعادتی، آصف ابراهیم زاده نیاری و محمد احمدی نیاری، عدالت عباسی، نعمت شهابی نیاری، یوسف غنی زاده نیاری، رضا غنی زاده نیاری، امیر عباسی زاده نیاری، اسلام خدایی، علیرضا حمیده خو، مهدی محمدپور و حسین سببی.
همچنین در این شهر، شب یکشنبه ۵ خرداد مأموران امنیتی، جلیل غنی لو فعال هویت طلب زنجانی را بازداشت و با خود برده اند. غنی لو پیش از این در دوم اسفند ۱۳۸۵ همزمان با روز جهانی زبان مادری نیز بازداشت شده و پس از ۲۶ روز بازداشت در سلول انفرادی در زندانهای زنجان و بند ۲۰۹ زندان اوین به قید وثیقه ۳۰ میلیون تومانی آزاد شده بود.
در شهرستان اهر نیز مأموران اداره اطلاعات در روز ۳۱ اردیبهشت، ضمن حمله به خانه های فعالان حرکت ملی اذربایجان در این شهر، عده ای از آنها را دستگیر کردند. صالح ملاعباسی و مرتضی محمدی از جمله دستگیرشدگان هستند.
و در قم، در پی اعلام تحصن فعالان آذربایجانی به مناسبت سالگرد کشته شدگان شهر نقده که در جریان اعتراضهای ترکهای آذربایجان در ۴ خرداد ۱۳۸۵ جان خود را از دست دادند، و همچنین سالروز وفات آیت الله شریعتمداری، در حرم حضرت معصومه (س) قم، روز چهارشنبه دوم خرداد، عده ای از فعالان سیاسی ترک در قم به دادسرای ویژه روحانیت احضار شده و در خصوص عدم شرکت در هر گونه مراسم اعتراض آمیز تهدید شدند. احضار شدگان عبارتند از؛ حجت الاسلام سید حیدر بیات، حجت الاسلام عظیمی قدیم، فتح الله ذوقی، یوسف سلیمانی، حمید حسن وند، جلال ذوالفقارپور و حسین ستاری.