اهدای تعدادی از آثار باستانی و هنری از سوی نماینده جمهوری اسلامی در اوپک به این سازمان به مناسبت افتتاح ساختمان جدید، با انتقاد رسانه های جمعی و نیز اصول‌گرایان روبه‌رو شده است. برخی تحلیلگران، این حرکت دولت را راهی برای باز کردن جای پایی در اوپک و نزدیکی به سازمان کشورهای صادر کننده نفت، ارزیابی کرده اند.
چند روز پیش سایت اصول‌گرای الف ـ– متعلق به احمد توکلی، رییس مرکز پژوهش‌های مجلس ـ– با انتشار خبری اعلام کرد علی‌اصغر سلطانیه، نماینده جمهوری اسلامی در سازمان ملل به مناسبت افتتاح ساختمان جدید سازمان اوپک، “تندیس جام ریتون شیر ساخته شده از برنز با روکش طلایی مربوط به پنج قرن پیش از میلاد” را به این سازمان هدیه داده است.
از این تندیس با عنوان یکی از “با ارزش ترین اشیاء باستانی به جای مانده از امپراطوری هخامنشی در ایران باستان” نام می‌برند.
سلطانیه در مراسم افتتاحیه، اهدای این آثار را “نمادی از فرهنگ و تمدن مردم فرهیخته ایران و همکاری با این نهاد بین المللی” دانست.علاوه بر این تندیس، “دو قطعه تابلو فرش نفیس کرک و ابریشم با طرحهای پنجمین روز آفرینش اثر استاد محمود فرشچیان و سی و سه پل اصفهان” نیز به اوپک اهدا شده است.
“تندیس ریتون “ظرف یا جامی است که به شکل یک حیوان قدرتمند چون شیر و یا عقاب توسط ایرانیان باستان ساخته می شد و عقیده بر این بوده که نوشیدن از این جام باعث می شود تا قدرت آن حیوان به انسان انتقال یابد.
در همین حال سایت پارلمان‌نیوز، اهدای این تندیس را “غیرقانونی” نامید و نوشت: “تندیس ریتون جزو اموال عمومی و اشیاء با ارزش باستانی محسوب می شود. بر اساس قوانین مکتوب جمهوری اسلامی اشیاء و ابناء تاریخی جزو اموال عموم مردم ایران محاسبه می شود و هیچ دولتی نمی تواند بدون مجوز قانونی در آن دخل و تصرف نماید”.
معترضان به این اقدام دولت دهم، ضمن اعتراض در رسانه‌های جمعی، کمپینی اعتراضی نیز در این‌باره راه‌اندازی کرده‌اند. آنان اعلام کرده‌اند که قصد دارند با امضای طومار و اعلام شکایت در دادگاه‌ها، زمینه را برای بازپس‌گیری این تندیس فراهم کنند.
اهدای این تندیس در حالی صورت می‌گیرد که پیش از این نیز اطرافیان اسفندیار رحیم‌مشایی به دست داشتن در قاچاق عتیقه و آثار باستانی متهم شده بودند.
سایت‌های اصول‌گرا پیش از این نوشته بودند که براساس اعترافات آزاده اردکانی، رییس اسبق موزه ملی، مبنی بر “خروج بخش قابل توجهی از میراث فرهنگی کشور به صورت پنهان به خارج از کشور، چه به عنوان امانت یا قاچاق و یا به صورت رسمی”، کمیته‌ای در مجلس به منظور شناسایی راه‌های بازپس‌گیری این اموال تشکیل بود.
پیش از این و هم‌زمان با انتقال تندیس حقوق‌بشر کوروش به ایران، برخی از رسانه‌ها مدعی شده بودند منشور کوروش که برای نمایش به ایران آورده شده بود، جعلی بوده و “نزدیکان مشایی همراه با بازگرداندن آن، مقدار زیادی عتیقه‌جات را از کشور خارج کرده‌اند”.
برخی رسانه‌های نزدیک به محمدباقر قالیباف نیز به برپایی نمایشگاه “امپراتوری فراموش شده” در انگلستان اشاره کرده بودند که در آن موزه بریتانیا ۴۰۰ اثر دوره هخامنشی که ۸۰ قطعه آن از ایران به لندن انتقال یافته بود، را به نمایش گذاشت. در این نمایشگاه آثار و گنجینه‌های دوره صفوی نیز وجود داشت.
این اتفاقات در حالی رخ داد که باستان‌شناسان دانشگاه تهران، پیش از این خواستار شده بودند که موزه ملی “لیستی از عتیقه‌های منقول تهیه و آن‌ها را ثبت” کند، زیرا “کسی وجود ندارد تا به این رفت و آمد‌ها و پرونده‌ها رسیدگی کند یا ببیند چه اشیایی خارج می‌شود و بعد از خروج به کجا می‌رود”.
گفتنی ست چند ماه پیش، بازار حراج اشیای عتیقه در جزیره کیش برگزار و با انتقاد بسیاری از باستان‌شناسان همراه شده بود.
