سوریه و ایران، بحث روز نشست آژانس ‏

نویسنده

iaea.jpg

نهاد ناظر هسته ای سازمان ملل این هفته درحالی نشست سنتی آخر ماه ‏نوامبر خود را ترتیب می دهد که تمرکز بازرسان آن، بر روی اتهام ‏فعالیت های هسته ای در هر دو کشور سوریه و ایران قرار گرفته است. ‏

قرار است جلسه سنتی پایانِ نوامبرِ 35 عضور شورای حکام آژانس بین ‏المللی انرژی هسته ای نیز روز پنجشنبه آغاز شود. ‏

بحث ها و گفتگوهائی که در جلسه دو روزه شورای حکام انجام می گیرد ‏شامل بررسی گزارشات اخیر درباره پرونده هسته ای بحث انگیز دمشق ‏و تهران خواهد بود.‏

این گزارش ها هفته گذشته در اختیار اعضای شورا قرار گرفته و از ‏پیشرفت ناچیز آژانس در مورد هر دو پرونده خبر می دهد.‏

محمد البرادعی مدیر کل آژانس بین المللی انرژی هسته ای نسبت به ‏ادامه خودداری ایران از پاسخ به اتهامات مربوط به فعالیت بر روی ‏تسلیحات هسته ای، لب به اعتراض گشوده است. ‏

گزارش وی در مورد سوریه اولین گزارش منتشر شده از سوی آژانس ‏پس از بازدید بازرسان از منطقه مشکوک هسته ای در صحرای دور ‏افتاده ای در سوریه در ماه ژوئن محسوب می شود. ‏

آمریکا ادعا می کند منطقه موسوم به الخیبر محل استقرار یک رآکتور ‏مخفی هسته ای در آستانه تکمیل بوده که در سپتامبر 2007، در جریان ‏بمباران توسط اسرائیلی ها با خاک یکسان شده است. ‏

آژانس هسته ای مشخصه هائی از رآکتور هسته ای را در این محل ‏بدست آورده و ردپای اورانیوم را در آن منطقه کشف کرده است.‏

با اینحال، در این گزارش آمده بازدیدهای بیشتر از منطقه الخیبر و ‏شماری دیگر از اماکن نظامی در سوریه و نیز امکان دسترسی به ‏مدارک و برخی اشخاص برای دستیابی به نتیجه گیری دقیق لازم است. ‏

ابراهیم اوتمان سرپرست کمیسیون انرژی هسته ای سوریه در واکنش به ‏یافته های این گزارش، برای اولین بار در روز دوشنبه نسبت به انجام ‏هر گونه بازدید پیگیرانه توسط کارشناسان آژانس از سوریه مخالفت ‏کرد. ‏

وی ضمن تأکید بر این نکته که الخیبر یک سایت نظامی بوده و دمشق ‏هیچ الزامی به صدور اجازه برای بازرسان هسته ای نمی بیند، به ‏خبرنگاران گفت: «ما اجازه بازدید دیگری نمی دهیم.»‏

اوتمان گفت: «هیچ کشور دیگری هم اجازۀ بازرسی از یک منطقه ‏محافظت شده نظامی را به کسی نمی دهد.»‏

مسؤولان سوری کشف اجزای آلوده به اورانیوم توسط بازرسان آژانس ‏در نزدیکی منطقه بمباران شده را تکذیب کرده اند. ‏

اوتمان گفت: «بدست آوردن سه قطعه اورانیوم از صحرا به معنی وجود ‏رآکتور در آنجا نیست و به نظر ما، این پرونده باید بسته شود.»‏

معذالک، آژانس هسته ای اصرار دارد اجازه سرپوش گذاشتن به این ‏مسأله را نمی دهد.‏

یک مقام نزدیک به آژانس هسته ای گفت: «تا کنون وجود چنین مواد ‏هسته ای در ذخایر سوریه اعلام نشده بود… در اصل، چنین مواد هسته ‏ای نباید آنجا وجود می داشت. طبیعی نیست که اورانیوم ساخته شده ‏توسط دست بشر را در صحرا پیدا کنید.»‏

آژانس هسته ای درباره ایران اعلام کرد پس از شش سال بازرسی های ‏نفس گیر، نمی تواند بگوید مقاصد هسته ای ایران، آنچنان که تهران ابراز ‏می کند، سراسر صلح جویانه است. ‏

در گزارش آمده است: «متأسفانه بدلیل عدم همکاری ایران درزمینه اتهام ‏انجام مطالعات و مسائل کلیدی باقیمانده، آژانس نتوانسته پیشرفت ‏محسوسی در این موارد بدست آورد.»‏

ایران مکرراً این اتهامات را «بی اساس» و شواهد ارائه شده را «جعلی» ‏خوانده است، اما برای اثبات نادست بودن آنها کار زیادی انجام نداده ‏است. ‏

یک مقام بلندپایه سازمان ملل گفت: «این یک بن بست است. هیچ ‏پیشرفت، ارتباط یا هر چیز دیگری درباره بعد نظامی محتمل وجود ‏ندارد.»‏

ضمناً آژانس نسبت به امتناع ایران از توقف غنی سازی اورانیوم که ‏مورد درخواست شورای امنیت سازمان ملل بوده، اعتراض کرده است.‏

در گزارش آژانس آمده است ایران درواقع، نزدیک به 630 کیلوگرم ‏اورانیوم غنی شده با درجه خلوص پائین را به کمک 3800 دستگاه ‏سانتریفوژِ خود ذخیره کرده است. ‏

هرچند برآوردهای مختلفی وجود دارد، اما نهاد ناظر هسته ای سازمان ‏ملل اعلام کرده با دراختیار داشتن 1700 کیلوگرم اورانیوم با خلوص ‏پائین، می توان مقدار اورانیوم با خلوص لازم و کافی برای تولید یک ‏بمب هسته ای را بدست آورد. ‏

محمد البرادعی مدیر کل آژانس هسته ای اخیراً کشورهای صاحب ‏تسلیحات هسته ای را درقبال تلاش سایر کشورها برای بدست اوردن ‏سلاح مسؤول دانسته است، زیرا آنها به جای نابود سازی زرادخانه های ‏خود، به مدرن کردن تأسیسات پرداخته اند. ‏

آمریکا، فرانسه و انگلستان، سه کشور صاحب تسلیحات هسته ای هستند ‏که پیمان منع گسترش جنگ افزارهای هسته ای را امضاء کرده اند.‏

البرادعی گفت: «من چگونه می توانم با چهره ای مصمم به سراغ ‏کشورهای غیر هسته ای بروم و به آنها بگویم سلاح هسته ای برای شما ‏خوب نیست، درحالیکه کشورهای صاحب تسلیحات به مدرن سازی ‏زرادخانه هایشان ادامه می دهند و می گویند ما به سلاح هایمان نیاز ‏داریم.»‏

ایران اصرار دارد حق در اختیار داشتن دانش فنی هسته ای را که به ‏گفته آنها، در خدمت تولید انرژی برق برای جمعیت رو به افزایش ‏کشوراست، برای خود به رسمیت می شناسد.‏

از سوی دیگر، اسرائیل تنها کشور خاورمیانه است که سلاح هسته ای در ‏اختیار دارد. ‏

ناظران می گویند به دلیل وجود لابی قدرتمند یهودیان و طرفداران ‏اسرائیل در آمریکا و کشورهای اروپائی، این کشورها موضع دوگانه ای ‏را درقبال مسأله هسته ای در منطقه اتخاذ کرده اند.‏

منبع: میدل ایست آنلاین- 26 نوامبر‏