نقالی شاهنامه به انگلیسی ….
سولماز شریف
ایرانیان، همواره به داشتن شاهنامه و فردوسی مفتخر بوده اند و به آن می بالند. آنها داشتن شاهنامه را در هر خانه ای واجب می دانند و دانستن داستان هایش را بر فرزندانشان لازم. اما زمانی که عقیلی برای دوستان خارج از کشور نقالی می کرده، متوجه بی توجهی فرزندان آنان به این امر شده و دلیلش را ندانستن زبان فارسی یافته است.
او در این مورد گفت: “حتی ایرانیانی که برای مدت طولانی در خارج از کشور زندگی می کنند، با توجه به پیچیدگی های زبانی شاهنامه دیگر نمی توانند ارتباط کاملی با آن داشته باشند. همین شد که تصمیم گرفتم شاهنامه را به زبان انگلیسی نقالی کنم.”
این کار ساقی عقیلی در ادامه فعالیت های او و پسرش، علی فرهاد پور برای احیای سنت شاهنامه خوانی در میان جوانان است.
آقای فرهاد پور، کارشناس ارشد رشته تئاتر است و در این زمینه کارگردانی می کند.
این دو گروه نقالی مدرن را در اوایل سال ۱۳۸۴ در تهران راه انداختند.
خانم عقیلی در این باره می گوید: “تصاویر رنگارنگ تلویزیونی و سینمایی، جوانان را بیشتر از همیشه از شاهنامه و فردوسی دور کرده است. من سعی می کنم اجراهایم را تا جای که می توانم مدرن کنم. مرشدهای قدیمی این کار را ناپسند می دانند، اما من با همه احترامی که برایشان قایلم به این حرف باور ندارم.”
از عقیلی که ۹ سال است به صورت حرفه ای نقالی می کند، می پرسم که چرا این هنر را برای خود برگزید: “من تئاتر خواندم و همه اینها (نقالی- سیاه بازی- معرکه گیری و تعزیه) زیر مجموعه رشته ما می شوند. از بین این ها با نقالی بیشتر ارتباط برقرار کردم، خصوصا که خودم علاقه خاصی به شاهنامه دارم و همان طور که می بینید سعی زیادی برای حفظ و زنده نگه داشتنش می کنم.”
وی در خصوص نقالی زنان در ایران می گوید: “خانم های زیادی در ایران مشغول نقالی اند که ۵-۶ نفرشان به صورت حرفه ای این کار را انجام می دهند و در کارشان هم متبحر هستند.”
نقالی زنان در ایران تا حدود ده سال پیش بحث بسیار تازه ای بود. پس از آنکه گروهی از رسانه ها، مصاحبه هایی با فاطمه حبیب زاده، معروف به گردآفرید کردند و او را به عنوان اولین زنان نقال معرفی کردند، علی فرهاد پور به این موضوع انتقاد کرد و گفت: “تاریخچه نقالی زن ایرانی به دوران ساسانی بازمی گردد به نام آزاده، خنیاگر بهرام گور ساسانی. چه بسا پیشتر از او هم بوده باشد اما نامش در جایی ثبت نشده باشد اما بعد از آزاده هم زنان بسیاری نقالی کرده اند از جمله سمیه خداینامه خوان، همسر فردوسی. دختر ملاصدرا، ملا فاطمه در زمان کریمخان زند و مرشد بلقیس که پیش از انقلاب نقالی می کرد و تا چند سال بعد از انقلاب هم کارش را ادامه داد اما نتوانست اینکار را برای طولانی مدت انجام دهد.”
خانم عقیلی هم طی مقاله ای اعتراض خود را در این زمینه ابراز داشته است.
گفتنی است گروه نقالی مدرن با استفاده از تکنولوژی، زبان های مختلف و تصویر، کوشیده است مخاطبانی در سنین مختلف داشته باشد.
از خانم عقیلی پرسیدم که انگیزه انجام این کارها با چنین اشتیاقی برای جذب جوانان به شاهنامه خوانی چیست؟ پاسخ داد: “شاهنامه در قلب همه ما زنده است. بخش پاک نشدنی از تاریخ ماست که بسیار هم مهم است.”
خانم عقیلی در پایان می گوید: “متونی که برای نقالی به زبان انگلیسی استفاده می کنم، کامل نیستند و دوست دارم از کمک های موجود برای بهتر کردنشان استفاده کنم.”
مرجان صادقی، شیرین امامی، مینا صارمی و آرام قاسمی از دیگر زنان نقال در ایران هستند.
نقل از بی بی سی